Хуррамов Олмос Ураловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ҳозирги ўзбек насрида Бобур ва бобурийлар образи талқини”, 10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.(PhD)/Fil.4575.
Илмий раҳбар: Якубов Исламжон Ахмеджанович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01.
Расмий оппонентлар: Мелиев Сувонқул, филология фанлари доктори, катта илмий ходим; Қаҳрамонов Қурдош, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади ҳозирги ўзбек насрида Бобур ва бобурийлар образини талқин этиш тамойилларини белгилаш, жанр ва тарихийлик, тарихий ҳақиқат ва бадиий талқин мутаносиблиги, ижодкор поетик маҳорати масалаларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ҳозирги ўзбек адабиётида тарихийлик тамойилининг ўрни, жорий адабий жараёнда намоён бўлиш йўсинлари, адабий тур ва жанр талабларига кўра фарқли жиҳатлари каби белги-сифатлари яхлит адабий жараён контекстида очиб берилган;
ўзбек тарихий романининг шаклланиш жараёнлари хронологияси ёритилиб, уларда эпик кўламнинг ўзига хослиги аниқланган, шунингдек, эпик турда бадиий образни юзага келтирадиган тарихий, бадиий психологик омиллар асосланган;
романнинг анъанавий (“Валтер-Скоттча”) ижтимоий-тарихий, биографик ва маърифий типлари таснифланиб, ушбу таснифлар П.Қодиров, Х.Султон романлари мисолида асосланган ва кичик эпик жанрларда тарихийлик тамойилини бадиий акс эттириш, сюжет қурилиши, бадиий образ негизида намоён бўлиш хоссалари аниқланган;
Бобур ва бобурийлар образининг ўзбек тарихий насри, хусусан, тарихий ҳикоя, қисса ва роман жанрлари ривожида тутган ўрни ҳамда аҳамияти мисоллар асосида далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ҳозирги ўзбек насрида Бобур ва бобурийлар образи талқини бўйича олинган илмий натижалар  асосида:
ўзбек тарихий романининг хронологик шаклланиш жараёнлари ёритилиб, уларда эпик кўламнинг ўзига хослиги, эпик турда бадиий образни юзага келтирадиган тарихий, бадиий психологик омиллари асослангани, ўзбек тарихий романининг хронологик шаклланиш жараёнларининг ёритилиши, уларда эпик кўламнинг ўзига хослиги, эпик турда бадиий образни юзага келтирадиган тарихий, бадиий психологик омилларга оид илмий хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида 2020-2023-йилларда бажарилган АМ-Ф3-201908172 рақамли “Ўзбек тилининг таълимий корпусини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2024-йил 20-сентябрдаги 04/1-2533-рақамли маълумотномаси). Натижада лойиҳа ўзбек тарихий романчилиги такомили хусусиятларига оид материаллар билан бойитилган;
тарихий шахслар фаолиятини бадиий асарларда тасвирлашда ижодкорнинг бадиий маҳоратини, бадиий шартлилик ва бадиий тўқиманинг ўрнини кўрсатгани, тарихий шахслар образини бадиий тасвирлашда тарихий воқеаларнинг энг муҳимлари, ҳатто кичик деталлар орқали қаҳрамоннинг руҳий оламини очиб беришда ижодкорнинг ўзига хослигини намоён этгани, тарихий романнинг анъанавий (“Валтер-Скоттча”), биографик ва маърифий типлари белгиланига оид хулосалар П.Қодиров, Х.Султон романлари мисолида асослангани ва кичик эпик жанрларда тарихийлик тамойилининг бадиий акс эттириш, сюжет қурилиши, бадиий образ негизида намоён бўлиш хоссаларига оид илмий-назарий хулосалардан  Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида 2021-2023-йилларга бажарилган Ф3-201912258 рақамли “Ўзбек адабиётининг кўп тилли (ўзбек, рус, инглиз тилларида) электрон платформасини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2024-йил 4-сентябр 04/1-2250-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳада тарихий романнинг “Валтер-Скоттча”, биографик, ва маърифий типларига доир илмий-назарий консепсияси янги фикр-мулоҳазалар билан бойишига асос бўлган;
Бобур ва бобурийлар салтанатининг инсоният тамаддунининг тадрижий такомилида тутган ўрни ва уларнинг бадиий адабиётдаги сиймосини  тадқиқ этилишига оид илмий хулосалардан “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Қисмат” кўрсатуви ссенарийсини тайёрласда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасининг 2024-йил 24-сентябрдаги Ўз\Р-06-28-868-сон маълумотномаси). Натижада Бобур ва бобурийлар образининг бадиий талқинида тарихий манбаларнинг аҳамияти ва тарихий ҳақиқатга қанчалик мувофиқ, шунингдек, тафовут жиҳатлари тарихий манбалар асосида қиёсий йўсинда фактларга асосланган маълумотлар билан кўрсатув илмий савияси ошишига хизмат қилган.