Жуманиязов Шихназар Рахимбергановичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи):“Тасвирий санъат воситасида талабаларнинг миллий ўзлигини ривожлантиришнинг назарий-педагогик асослари”, 13.00.01 – Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/Ped6070.
Илмий раҳбар: Хажиева Максуда Султановна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Олий таълим тизими кадрларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш институти, PhD.03/30.09.2023.Ped.173.01.
Расмий оппонентлар: Нуртаев Уринбой Нишанбоевич, педагогика фанлари номзоди, доцент; Ибраймов Аскар Есбосинович, педагогика фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Навоий давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади тасвирий санъат воситасида талабаларда миллий ўзликни англашни ривожлантиришнинг педагогик шарт-шароитларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талабаларнинг миллий ўзлигини англаш жараёнлари бир-бири билан алоқадор ва ўзаро фаол таъсир кўрсатувчи когнитив, эмоционал ва хулқ-атвор компонентларнинг кўп ўлчамли шахснинг этник, маданий идентиклигини таркиб топтиришга ёʻналтирилган мақсадли, тизимли фаолият билан интегративлигини бевосита ҳисобга олишга қаратилган этномоҳият интериоризациясига устуворлик бериш орқали аниқлаштирилган;
артпедагогика воситасида талабаларни тасвирий санъат асарларини бадиий-эстетик таҳлил қилишга ўргатишнинг миллий идентикликни ривожлантириш, миллий анъана ва қадриятларга “ошно этиш”, витаген (ҳаётий) тажрибани бадиий ифодавийлик билан бойитиш имкониятлари санъатнинг визуализацион тавсифи ва ахборотнинг коммуниктив вазифани амалга ошириш механизмининг идентивлигига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
тасвирий санъат асарлари воситасида талабаларда миллий ўзликни англашни ривожлантириш моделининг ташкилий-жараёнли блоки билимларни ўзлаштириш,  эмоционал қайғуриш, этносхема ва исталган хулқ-атвор моделларини лойиҳалаш босқичларига мувофиқ равишда аксиологик, фанлараро, партисипатив, бадиий турфа хиллик ёндашувлари бўйича ўқув материлларини тақдим этиш, мустақил иш, тезкор қайта алоқа, жорий натижаларни таҳлил қилиш алгоритмини ишлаб чиқиш орқали такомиллаштирилган;
талабаларда миллий ўзликни англашни ривожлантириш моделини амалиётга жорий этишнинг педагогик шарт-шароитлари таълим мазмунини миллийликка ёʻналтирилган материаллар билан бойитиш, тасвирий санъат асарларини ўрганиш жараёнида таълим олувчиларнинг рефлексив амалиётини ташкил этиш, таълим олувчиларда этник моҳиятнинг мавжудлиги каби педагогик шарт-шароитлари “Онлайн музей” электрон галереясини ишлаб чиқиш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Талаба-ёшлар миллий ўзлигини шакллантиришда тасвирий санъатдан фойдаланишнинг педагогик шарт-шароитларини такомиллаштириш бўйича тадқиқот натижалари асосида:
талабаларнинг миллий ўзлигини англаш жараёнларини бир-бири билан алоқадор ва ўзаро фаол таъсир кўрсатувчи когнитив, эмоционал ва хулқ-атвор компонентларнинг кўп ўлчамли шахснинг этник, маданий идентиклигини таркиб топтиришга ёʻналтирилган мақсадли, тизимли фаолият билан интегративлигини бевосита ҳисобга олишга қаратилган этномоҳият интериоризациясига устуворлик бериш орқали аниқлаштиришга доир таклифлардан 5150800 – Рангтасвир (маҳобатли) таълим ёʻналиши учун “Рангтасвир” номли дарсликни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 18 августдаги 356-сон буйруғи, 356-110 рақамли гувоҳнома). Натижада, талабаларда миллий ўзликни англашнинг когнитив компонентини ривожлантиришга хизмат қилган;
артпедагогика воситасида талабаларни тасвирий санъат асарларини бадиий-эстетик таҳлил қилишга ўргатишнинг миллий идентикликни ривожлантириш, миллий анъана ва қадриятларга “ошно этиш”, витаген тажрибани бадиий ифодавийлик билан бойитиш имкониятларини санъатнинг визуализацион тавсифи ва ахборотнинг коммуникатив вазифани амалга ошириш механизмининг идентиклигига устуворлик бериш асосида, тасвирий санъат асарлари воситасида талабаларда миллий ўзликни англашни ривожлантириш моделининг ташкилий-жараёнли блокини билимларни ўзлаштириш,  эмоционал қайғуриш, этносхема ва исталган хулқ-атвор моделларини лойиҳалаш босқичларига мувофиқ равишда аксиологик, фанлараро, партисипатив, бадиий турфа хиллик ёндашувлари бўйича ўқув материлларини тақдим этиш, мустақил иш, тезкор қайта алоқа, жорий натижаларни таҳлил қилиш алгоритмини ишлаб чиқиш орқали такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан 5150800 – Рангтасвир (маҳобатли) таълим ёʻналиши учун “Рангтасвир” номли дарсликни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 18 августдаги 356-сон буйруғи, 356-110 рақамли гувоҳнома). Натижада, талабаларда тасвирий санъат асарларини бадиий-эстетик таҳлил қилиш ва этнопедагогик имкониятларидан фойдаланиш компетентлигини такомиллаштиришга хизмат қилган;
талабаларда миллий ўзликни англашни ривожлантириш моделини амалиётга жорий этишнинг педагогик шарт-шароитларини таълим мазмунини миллийликка ёʻналтирилган материаллар билан бойитиш, тасвирий санъат асарларини ўрганиш жараёнида таълим олувчиларнинг рефлексив амалиётини ташкил этиш, таълим олувчиларда этник моҳиятнинг мавжудлиги каби педагогик шарт-шароитлари “Онлайн музей” электрон галереясини ишлаб чиқиш асосида такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институтида бажарилган ИЛ-422105582 – “Ўзбекистон бадиий таълим тизимида “Онлайн музей” электрон галереясини яратиш” (2021-2022-йй.) амалий лойиҳаси календар режасининг 7-бандига (Танлаб олинган ижодий ишлардан электрон каталог яратиш) асосан онлайн галерея саҳифасига жойлаштирилган каталогини яратишда фойдаланилган (Миллий рассомлик ва дизайн институтининг 2024-йил 17-октябрдаги 04-00/743-сон маълумотномаси). Натижада, рақамли технологиялар воситасида талабаларда миллий ўзликни англашни ривожлантириш самарадорлигини оширишга эришилган.