Алдашев Илҳомжон Тўхтабоевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак педагогларнинг маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш (Педагогика фанлари мисолида)”. 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/Ped7921.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
Илмий раҳбар: Сиддиқов Илёс Баҳромович, фалсафа фанлари доктори (DSc), профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса, ИК рақами: Фарғона давлат университети, PhD.03/30.11.2021.Ped.05.07.
Расмий оппонентлар: Панжиев Қурбонниёз Бердиевич, педагогика фанлари доктори, профессор; Эркабаева Нигора Шерматовна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бўлажак ўқитувчиларни узлюксиз маънавий тарбия жараёнига тайёрлаш тизимини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак педагогларнинг маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожлантириш методикаси шахсга йўналтирилган таълим-тарбия технологияларини қўллашда “Тарбия фанини ўқитиш методикаси” фанига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак педагогларнинг маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожлантириш методикаси самарадорлигини аниқловчи мезонлар (когнитив, фаолиятли, натижавий)и маънавий компетенсиялар ва ахлоқий фазилатларни касбий-педагогик фаолиятда ва ижтимоий муносабатларда қўллай олиш даражалари билан ўзаро интеграциялаш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак педагогларнинг маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожлантириш модели(стратегик мақсад, жараён ва натижа) маънавий қашшоқликни бартараф этиш, турли маънавий таҳдидларга қарши курашиш, маънавий-ахлоқий фазилатларни ривожлантиришга йўналтирилган ва буюртмачиларнинг талабларига мос ҳолда ўзаро уйғунлаштириш асосида такомиллаштирилган;
педагогик жараёнда аудитория ва аудиториядан ташқари машғулотларда интерфаол методлар, Шарқона маъанвий-ахлоқий қарашлар, маънавий мерос, маданий стереотиплар, ахлоқий нормаларга доир ўқув материалларидан фойдаланиб бўлажак педагогларнинг маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожлантириш методикасини (шакл, метод, восита, баҳолаш) босқичма-босқич ривожлантириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак педагогларнинг маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш асосида:
бўлажак педагогларнинг маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожлантириш методикасини шахсга йўналтирилган таълим-тарбия технологияларини қўллашда “Тарбия фанини ўқитиш методикаси” фанига устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга доир илмий янгиликлар Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар Вазирлигининг 2024-йил 11-ноябрдаги 429-сонли буйруғи асосида рўйхатга олинган “Тарбия” фанини ўқитиш методикаси” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар Вазирлигининг 2024-йил 11-ноябрдаги 429-сонли буйруғи). Натижаларнинг жорий қилиниши “Тарбия фанини ўқитиш методикаси” фанининг дидактик асосларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
бўлажак педагогларнинг маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожлантириш методикаси самарадорлигини аниқловчи мезонлар(когнитив, фаолиятли, натижавий)ини маънавий компетенсиялар ва ахлоқий фазилатларни касбий-педагогик фаолиятда ва ижтимоий муносабатларда қўллай олиш даражалари билан ўзаро интеграциялаш асосида такомиллаштиришга доир тавсиялардан Ўзбекистон Миллий университетида бажарилган ПЗ-20170913120-рақамли “Олий таълим тизимида рақобатбардош кадрлар тайёрлашнинг ижтимоий-психологик механизмлари” мавзусидаги амалий лойиҳада белгиланган вазифаларни бажаришда фойдаланилган ва юқоридаги тавсиялар ушбу лойиҳа доирасида нашр этилган ишларда ўз аксини топган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2024-йил 18-ноябрдаги 11-05-6610/04-сон далолатномаси). Натижаларнинг жорий қилиниши бўлажак педагогларнинг маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожланганлик даражасини баҳолашнинг диагностик воситаларини кўрсатиб беришга хизмат қилган;
бўлажак педагогларнинг маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожлантириш моделини (стратегик мақсад, жараён ва натижа) маънавий қашшоқликни бартараф этиш, турли маънавий таҳдидларга қарши курашиш, маънавий-ахлоқий фазилатларни ривожлантиришга йўналтирилган ва буюртмачиларнинг талабларига мос ҳолда ўзаро уйғунлаштириш асосида такомиллаштиришга доир тавсиялардан “Ўзбекистон телерадиоканали” ДМда 2022-2024 йилларда эфирга узатилган “Таълим ва тараққиёт”, “Болалар ва биз” дастурлари ссенарийларини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадикомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” Давлат муассасасининг 2024-йил 7-октябрдаги 04-36-1097-сон маълумотномаси). Натижаларнинг жорий қилиниши бўлажак педагогларнинг маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожлантиришга доир илмий-методик тавсиялар билан жамотчиликни таништиришга хизмат қилган.
педагогик жараёнда аудитория ва аудиториядан ташқари машғулотларда интерфаол методлар, Шарқона маъанвий-ахлоқий қарашлар, маънавий мерос, маданий стереотиплар, ахлоқий нормаларга доир ўқув материалларидан фойдаланиб бўлажак педагогларни маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожлантириш методикасини (шакл, метод, восита, баҳолаш) босқичма-босқич ривожлантириш бўйича илмий асосланган тавсиялар ишлаб чиқишга доир илмий янгиликлардан Ўзбекистон Миллий университетида 2021-2022-йиллар давомида бажарилган А-ОТ-2021-11-рақамли “Ўзбек халқи диний ва миллий қадриятлари комплексининг электрон-трансдисиплинар платформасини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳада белгиланган вазифаларни бажаришда фойдаланилган ва юқоридаги тавсиялар ушбу лойиҳа доирасида нашр этилган ишларда ўз аксини топган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2024-йил 18-ноябрдаги 11-05-6610/04-сон далолатномаси). Натижада бўлажак педагогларнинг маънавий-ахлоқий компетентлигини ривожлантириш самарадорлиги ошган