Алиева Зухра Хамидовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Кўкрак бези саратони билан оғриган беморларда кимётерапиядан кейин юрак-қон томир тизимидаги морфофункционал ўзгаришлар», 14.00.06-Кардиология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Tib 2407.
Илмий рахбар: Абдуллаев Тимур Атаназарович, тиббиёт фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий–амалий тиббиёт маркази, DSc.04/30.12.2019.Tib.64.01
Расмий оппонентлар: Тулебаева Гавхар Миракбаровна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Полатова Джамиля Шогайратовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор
Етакчи ташкилот: Тошкент тиббиёт академияси
II. Тадқиқотнинг мақсади: кўкрак бези саратони билан хасталанган аёлларда кимётерапиянинг юрак морфофункционал кўрсаткичларига таъсирини таҳлил қилиш ва СЮЕ кечишини башорат қилиш алгоритмини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кўкрак бези саратони билан оғриган аёлларда гемодинамик курсаткичлар ва СЮЕ белгиларини асосий лаборатория кўрсаткичлари натижалари билан боғлиқлик аниқланган;
кўкрак бези саратони билан оғриган аёлларда юрак-қон томир тизимининг холати кимё-нур терапияси дозасига боғлиқлиги ўрганилган ва кимё-нур терапияси курслари сони билан чап қоринча дисфункцияси ўртасида мусбат корреляцион боғлиқлик аниқланган;
кўкрак бези саратони билан оғриган аёлларнинг ёши, тана вазни индекси ва клиник-функционал кўрсаткичларининг ва кимё-нур терапия таъсирида келиб чиқадиган чап қоринча дисфункциясига мусбат боғлиқлик аниқланган;
кўкрак бези саратони билан оғриган беморларда чап қоринча дисфункциясини оптимал дори терапияси ёрдамида даволашнинг имконияти ва самарадорлигига асосланган алгоритм ишлаб чиқишда СЮЕ га олиб келувчи янги хавф омиллари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Кўкрак бези саратони билан огриган беморларда кимётерапия натижасида юрак кон-томир тизимида келиб чикадиган асоратлар натижаларини баҳолаш ва бу беморларда СЮЕ оптимал даволаш усулларини самарадорлигини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: кўкрак бези саратони билан оғриган аёлларда гемодинамик курсаткичлар ва СЮЕ белгиларини асосий лаборатория кўрсаткичлари натижалари билан боғлиқлик аниқланган бўлиб, илмий янгиликни амалиётга татбиқ этиш бўйича таклифлар Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий амалий тиббиёт маркази (РИКИАТМ) мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 26 апрельдаги 2-сон баённома билан тасдиқланган «Кўкрак бези саратони билан хасталанган аёлларда юракнинг сурункали етишмовчилиги белгиларини башорат қилиш алгоритмини ишлаб чиқиш» услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф РИКИАТМ Қарши филиалига 05.05.2024-йилдаги 32 т - сонли буйруқ ҳамда “АКФА МЕДЛАЙН” университет клиникаси 29.04.2024-йилдаги 24 – сонли буйруқ жорий қилиш далолатномасига асосан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: кўкрак бези саратони бўлган беморларда СЮЕ стандарт даволаш усулларини қўллаш нафақат СЮЕ аломатларини ва асоратларини бартараф этади, балки кардиопротектив таъсирни таъминлайди, беморларнинг умумий аҳволини яхшилайди, уларнинг даволанишга содиқлигини оширади ва асоратлар ривожланиш ҳавфини камайтиради. Иқтисодий самарадорлиги: кўкрак бези саратони бўлган беморларда СЮЕ стандарт даволаш усулларини имкон қадар касалликнинг дастлабки босқичларида қўллаш асоратларни олдини олишга қаратилган. Тадқиқот натижаларини жорий етиш СЮЕ ривожланишини секинлаштиришга ёки тўхтатишга имкон беради, бу эса даволаш самарадорлигини оширади ва касалхонага ётқизиш еҳтимолини камайтиради. Агар бир кунлик касалхона ётоғи нархи 358000 сўмни ташкил қилса, 10 кунда бу 3580000 сўмга тенг бўлади. СЮЕ (кимё-нур терапия оқибатида кўкрак бези саратони билан оғриган беморларда) бўлган бир бемор учун дори-дармон харажати ўртача бир кунда 150000-200000 сўмни ташкил қилади, 10 кунда бу 1500000-2000000 сўмга тенг бўлади. СЮЕ (кимё-нур терапия оқибатида кўкрак бези саратони билан оғриган беморларда) бўлган бир беморни касалхонага ётқизиш давридаги ташхис қўйиш харажатлари 2470 000 сўмни ташкил қилади. Хулоса: бир бемор учун 7550000-8000000 сўм тежаш мумкин бўлади.
иккинчи илмий янгилик: кўкрак бези саратони билан оғриган аёлларда юрак-қон томир тизимининг холати кимё-нур терапияси дозасига боғлиқлиги ўрганилган ва кимё-нур терапияси курслари сони билан чап қоринча дисфункцияси ўртасида мусбат корреляцион боғлиқлик аниқланган бўлиб, ушбу таклифлар Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий амалий тиббиёт маркази (РИКИАТМ) мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 26 апрельдаги 2-сон баённома билан тасдиқланган «Кўкрак бези саратони билан хасталанган аёлларда юракнинг сурункали етишмовчилиги белгиларини башорат қилиш алгоритмини ишлаб чиқиш» услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф РИКИАТМ Қарши филиалига 05.05.2024-йилдаги 32 т - сонли буйруқ ҳамда “АКФА МЕДЛАЙН” университет клиникаси 29.04.2024-йилдаги 24 – сонли буйруқ жорий қилиш далолатномасига асосан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: Кимётерапиянинг еметогенлик таъсирини ҳисобга олиб, кўкрак бези саратони бўлган беморларга кардиологик дори воситаларини индивидуал танлаш СЮЕ аломатларини камайтиради ёки бартараф қилади, беморларнинг ҳаёт сифатини оширади ва даволашга содиқлигини кучайтиради. Иқтисодий самарадорлиги: кўкрак бези саратони бўлган беморларда кимётерапия курсларини аниқлаш ва имкон қадар ерта босқичда кардиологик даволашни белгилаш СЮЕ ривожланишини олдини олиш ва уни камайтиришга ёрдам беради. Тадқиқот натижаларини амалиётга киритиш СЮЕ ривожланишини секинлаштиради, асоратларини камайтиради ва бу орқали даволаш самарадорлигини оширади, қайта стационарга ётиш еҳтимолини камайтиради ва иқтисодий харажатларни сезиларли даражада қисқартиради. Хулоса: Кимётерапия юрак функсиясини ёмонлаштириши аниқланган, шунинг учун юрак-қон томир асоратларини мунтазам мониторинг қилиш ва даволашни мослаштириш зарур. Бу еса беморларнинг ҳаёт сифатини оширади, даволашга содиқлигини кучайтиради ва иқтисодий харажатларни камайтиради.
учинчи илмий янгилик: кўкрак бези саратони билан оғриган аёлларнинг ёши, тана вазни индекси ва клиник-функционал кўрсаткичларининг ва кимё-нур терапия таъсирида келиб чиқадиган чап қоринча дисфункциясига мусбат боғлиқлик аниқланган бўлиб, ушбу таклифлар Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий амалий тиббиёт маркази (РИКИАТМ) мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 26 апрельдаги 2-сон баённома билан тасдиқланган «Кўкрак бези саратони билан хасталанган аёлларда юракнинг сурункали етишмовчилиги белгиларини башорат қилиш алгоритмини ишлаб чиқиш» услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф РИКИАТМ Қарши филиалига 05.05.2024-йилдаги 32 т - сонли буйруқ ҳамда “АКФА МЕДЛАЙН” университет клиникаси 29.04.2024-йилдаги 24 – сонли буйруқ жорий қилиш далолатномасига асосан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: Ёш омилини ҳисобга олиш беморларни даволашда кардиопротектив ёндашувни самарали қўллаш имконини беради, бу еса СЮЕ ривожланишини секинлаштиради ва ҳаёт сифатини яхшилайди. Иқтисодий самарадорлиги: кўкрак бези саратони бўлган беморларнинг ёш тоифасини аниқлаш ва уни аёлларнинг фертил ҳолати билан таққослаш зарурлиги асослаб берилди. Тадқиқот натижаларини амалиётга киритиш СЮЕ ривожланишини секинлаштиради ва бартараф қилади, айниқса, жисмоний фаолликка нисбатан толерантликни оширади. Бу еса даволаш самарадорлигини ошириш, қайта стационарга ётишни камайтириш, ногиронлик даражасини пасайтириш ва соғлиқни сақлаш тизими иқтисодий харажатларини сезиларли даражада қисқартиришга ёрдам беради.
тўртинчи илмий янгилик: кўкрак бези саратони билан оғриган беморларда чап қоринча дисфункциясини оптимал дори терапияси ёрдамида даволашнинг имконияти ва самарадорлигига асосланган алгоритм ишлаб чиқишда СЮЕ га олиб келувчи янги хавф омиллари аниқланган бўлиб, ушбу таклифлар Республика ихтисослаштирилган кардиология илмий амалий тиббиёт маркази (РИКИАТМ) мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2024 йил 26 апрельдаги 2-сон баённома билан тасдиқланган «Кўкрак бези саратони билан хасталанган аёлларда юракнинг сурункали етишмовчилиги белгиларини башорат қилиш алгоритмини ишлаб чиқиш» услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф РИКИАТМ Қарши филиалига 05.05.2024-йилдаги 32 т - сонли буйруқ ҳамда “АКФА МЕДЛАЙН” университет клиникаси 29.04.2024-йилдаги 24 – сонли буйруқ жорий қилиш далолатномасига асосан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: кўкрак бези саратони бўлган аёлларда СЮЕ стандарт терапиясини белгилашдан аввал ТМИ ни аниқлаш умумий клиник ҳолатни сезиларли даражада яхшилайди, ҳаёт сифатини оширади ва даволашга содиқликни кучайтиради. Иқтисодий самарадорлиги: кўкрак бези саратони бўлган аёлларда ТМИ ни аниқлаш мажбурий бўлиб, бу СЮЕ стандарт терапиясини самарали қўллаш имконини беради. Бу СЮЕ даволашдан келиб чиқадиган нохуш ҳолатларни секинлаштиради ёки бартараф қилади, даволаш самарадорлигини оширади ва стационарга ётишни камайтиради. Агар бир кунлик касалхона ётоғи нархи 358000 сўмни ташкил қилса, 10 кунда бу 3580000 сўмга тенг бўлади. СЮЕ (кимё-нур терапия оқибатида кўкрак бези саратони билан оғриган беморларда) бўлган бир бемор учун дори-дармон харажати ўртача бир кунда 150000-200000 сўмни ташкил қилади, 10 кунда бу 1500000-2000000 сўмга тенг бўлади. СЮЕ (кимё-нур терапия оқибатида кўкрак бези саратони билан оғриган беморларда) бўлган бир беморни касалхонага ётқизиш давридаги ташхис қўйиш харажатлари 2470000 сўмни ташкил қилади. Хулоса: бир бемор учун 7550000-8000000 сўм тежаш мумкин бўлади.