Исломқулова Шоҳсанам Ваҳобжон қизи
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Врачнинг касбий жавобгарлигини суғурта қилишни фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солиш”, 12.00.03 – Фуқаролик ҳуқуқи. Тадбиркорлик ҳуқуқи. Оила ҳуқуқи. Халқаро хусусий ҳуқуқ (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Yu1144.
Илмий раҳбар: Имомов Нурилло Файзуллоевич, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.01.
Расмий оппонентлар: Ҳамроқулов Баҳодир Мамашарипович, юридик фанлар доктори, профессор; Хамрақулов Шавкатжон Салимович, юридик фанлар бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Жамоат хавфсизлиги университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистонда врачнинг касбий жавобгарлигини суғурта қилишни фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солиш билан боғлиқ илмий-назарий ва амалий муаммоларни аниқлаш ҳамда қонунчиликни такомиллаштиришга доир таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбекистон Республикаси Аҳоли соғлиғини сақлаш кодекси лойиҳасига тиббий фаолият, тиббий хато, тиббиёт ходимларининг касбий жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси каби тушунчаларни киритиш зарурати асосланган;
Ўзбекистон Республикаси Аҳоли соғлиғини сақлаш кодекси лойиҳасига беморнинг ҳаёти ва соғлиғига эътиборсизлик ёки эҳтиёсизлик муносабати билан тиббий ходим томонидан зарар етказганлик учун тиббиёт ходимларининг касбий жавобгарлигини мажбурий суғурталаш кераклиги ҳақидаги қоидани киритиш зарурати асосланган;
нодавлат тиббиёт ташкилотларининг лицензия талаблари ҳамда шартлари бажарилиши мониторингини юритиш учун барча нодавлат тиббиёт ташкилотларини махсус ахборот тизимига улаш тартибини йўлга қўйиш зарурати асосланган;
Вазирлар Маҳкамасининг 2022-йил 21-февралдаги 80-сон қарори билан тасдиқланган Махсус электрон тизим орқали айрим фаолият турларини лицензиялаш тартиби тўғрисидаги ягона низомда тиббий хатоларнинг олдини олиш мақсадида тиббий фаолиятни амалга оширишда риоя қилиш лозим бўлган тартиб-қоидаларни мустаҳкамлаш зарурати асосланган;
ногиронликни аниқлашда тиббий-ижтимоий экспертизанинг ролини кучайтириш, шунингдек, врачнинг тиббий хатоси оқибатида беморларда келиб чиқадиган ногиронликни текширишда тиббий-ижтимоий экспертизанинг аҳамиятини ошириш зарурати асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот иши бўйича олинган илмий натижалардан қуйидагиларда фойдаланилган:
тиббий фаолият, тиббий хато, тиббиёт ходимларининг касбий жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси каби тушунчаларга берган таърифлари бўйича таклифлари Аҳоли соғлиғини сақлаш кодекси лойиҳасининг 4-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2024-йил 9-октябрдаги 05-19/23177-сон далолатномаси). Мазкур таклиф Ўзбекистон Республикаси Аҳоли соғлиғини сақлаш кодекси лойиҳасини тиббий фаолиятга оид асосий тушунчалар билан тўлдиришга хизмат қилган;
беморнинг ҳаёти ва соғлиғига эътиборсизлик ёки эҳтиёсизлик муносабати билан тиббий ходим томонидан зарар етказганлик учун тиббиёт ходимларининг касбий жавобгарлигини мажбурий суғурталаш кераклиги ҳақидаги таклифлари Аҳоли соғлиғини сақлаш кодекси лойиҳасининг 187-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2024-йил 9-октябрдаги 05-19/23177-сон далолатномаси). Мазкур таклиф Ўзбекистон Республикаси Аҳоли соғлиғини сақлаш кодекси лойиҳасида тиббиёт ходимларининг ҳуқуқий мақоми ва ҳуқуқларини белгилаш учун хизмат қилган;
нодавлат тиббиёт ташкилотларининг лицензия талаблари ҳамда шартлари бажарилиши мониторингини юритиш учун барча нодавлат тиббиёт ташкилотларини Соғлиқни сақлаш вазирлигининг махсус ахборот тизимига улаш ва ушбу махсус ахборот тизими орқали нодавлат тиббиёт ташкилотининг ходимлари, тиббий техникаси, хизмат турлари, тиббий статистика ва бошқа ҳисоботлари мониторингини юритиш, тиббий фаолиятни назорат қилишда “хавфни таҳлил қилиш” тизимини йўлга қўйиш ҳақидаги таклифларидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023-йил 20-июндаги ПҚ-197-сонли “Маъмурий ислоҳотлар доирасида соғлиқни сақлаш соҳасида давлат бошқарувини самарали ташкил қилиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорининг 5-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2024-йил 9-октябрдаги 05-19/23177-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг жорий этилиши нодавлат тиббиёт ташкилотларининг лицензия талабларига риоя қилиши юзасидан мониторингни кучайтириш ва улар томонидан йўл қўйиладиган тиббий хатоларнинг олдини олишда ҳуқуқий механизмларни яратишга хизмат қилган;
тиббий фаолиятни амалга оширишда санитария қоидалари, меъёрлари ва гигиеник нормативларга риоя қилиш; лицензияловчи орган томонидан тасдиқланган ва (ёки) халқаро тиббий амалиётда синовдан ўтган профилактика усуллари, диагностика ва даволаш стандартларига риоя қилиш ҳақидаги таклифларидан Вазирлар Маҳкамасининг 2022-йил 21-февралдаги 80-сон қарори билан тасдиқланган Махсус электрон тизим орқали айрим фаолият турларини лицензиялаш тартиби тўғрисидаги ягона низомга 27-иловаси (тиббий фаолиятни лицензиялаш паспорти)ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Бош вазири котибиятининг Ахборот-таҳлил ва юридик таъминлаш департаментининг 2024-йил 26-июлдаги 15-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг жорий этилиши тиббий хизматни кўрсатувчи тадбиркорлик субектлари томонидан лицензияни олиш учун тақдим қилинадиган ҳужжатларга қўйиладиган талабларнинг ҳамда тиббиёт ходимлари томонидан тиббий фаолиятни амалга оширишнинг талаб ва шартларининг ҳуқуқий асосларини белгилашга хизмат қилган;
Ўзбекистон Республикасининг “Фуқаролар соғлиғини сақлаш тўғрисида”ги Қонунининг 37-моддасини текширувдан ўтказилаётган шахснинг клиник-функсионал, ижтимоий, касбий-меҳнат ва психологик маълумотларини комплекс баҳолаш асосида унинг соғлиғи йўқолганлиги даражасини ҳамда организмининг функсиялари турғун бузилганлиги сабабли ҳаёт фаолияти чекланганлиги даражасини, ногиронлик гуруҳини, ногиронликнинг бошланиши сабаби ҳамда вақтини аниқлаш, шунингдек шахс учун соғлиғининг ҳолатига кўра мумкин бўлган меҳнат фаолияти турлари ва зарур меҳнат шароитлари, ўзгаларнинг парваришига, санаторий-курортда даволанишнинг тегишли турларига ҳамда ижтимоий ҳимояга бўлган эҳтиёжи тўғрисида тавсиялар бериш тиббий-ижтимоий экспертизадир, - деган шаклда таҳрир қилиш ҳақидаги таклифидан “Ўзбекистон Республикасида тиббий-ижтимоий хизматлар тизими такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартишлар киритиш тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикасининг 2022-йил 17-майдаги ЎРҚ-770-сон Қонунини ишлаб чиқишда фойданилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик Палатаси ҳузуридаги Парламент тадқиқотлари институтининг 2024-йил 21-августдаги 3/08-149-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг жорий этилиши ногиронлиги бўлган шахсларни тиббий-ижтимоий экспертизадан ўтказишнинг ҳуқуқий асосларини белгилашда хизмат қилган.