Шарипов Алишер Нуриддиновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Ўсмирлар (11-15 ёш) иродавий сифатларини шакллантиришда ўзбек  халқ  оғзаки  ижодининг  этнопсихологик  таъсир  механизми», 19.00.05 – Ижтимоий психология. Этнопсихология (психология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4.PhD/P318.
Илмий раҳбар: Жабборов Азим Мейлиқулович, психология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Навоий давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, PhD.03/30.12.2021.P.26.02.
Расмий оппонентлар: Қодиров Умарали Доʻстқобилович, психология фанлари доктори, профессор;  Галдиева Меҳрибон Дурдиевна, психология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ўзбек халқ оғзаки ижоди бўлган мақолларнинг ўсмирлар (11-15 ёш) иродавий сифатларини шаклланишига таъсир этувчи механизм сифатида очиб бериш ва уларга амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўсмирлар иродавий сифатларини ривожлантиришда “халқ оғзаки ижоди”дан ўқув фаолияти жараёнида фойдаланиш асосида уларнинг этнопсихологик хусусиятлар билан ўзаро алоқадорлиги далилланган;
ўсмирларда иродавий сифатларни ривожлантиришнинг рсихокоррексион дастури: рсихокоррексияга тайёргарлик кўриш, рсихокоррексион назорат, рсихокоррексион фаолиятни самарадорлигини баҳолаш ва унинг якунловчи босқичи тизимли амалга оширилганлиги туфайли «чидамлилик бўйича ўзини-ўзи баҳолаш билан ирода кучининг қай даражада» тўғри шакллантиришга рророрсионаллиги асосланган;
ўсмир ўқувчиларда иродавий сифатларни шакллантиришнинг этнорсихологик модели – ирода кучининг хулқда динамик ифодаланишига асосланиб, «етнорсихологик омиллар таъсирида ривожлантириш» ва «рсихологик асректлар асосида ривожлантириш» комронентларини бириктириш орқали такомиллаштирилган;
ўсмир ўқувчиларда иродавий сифатларни шакллантиришнинг «физиологик жиҳатдан ривожлантириш», «этнопсихологик омиллар таъсирида шакллантириш», «рсихологик жиҳатдан ривожлантириш» босқичларига қараб интегратив блокли-чизмасини ишлаб чиқиш ва тизимлаштириш мумкинлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.  Ўсмирлар иродавий сифатларини шакллантиришда ўзбек халқ оғзаки ижодининг этнопсихологик таъсир механизмини тадқиқ етиш асосида:
ўсмирлар иродавий сифатларини ривожлантиришнинг даражавий ифодаланишида «халқ оғзаки ижоди»ни ўқув фаолиятида интегратив етнорсихологик хусусиятлар билан боғлиқ дифференсиал фарқларнинг мавжудлиги далилланганлиги Низомий номидаги Тошкент давлат редагогика университети ҳузуридаги Рсихология ўқув-илмий марказининг 2023 йил 22-декабрдаги РМ-103-сон буйруғига асосан «Ижтимоий рсихология» модулига киритилган (Низомий номидаги  Тошкент давлат редагогика университети ҳузуридаги Рсихология ўқув-илмий  марказининг 2023 йил 28-декабрдаги РМ-103-а-сон маълумотномаси). Натижада, ўсмирлар иродавий сифатларини ривожлантиришнинг даражавий ифодаланишини аниқлашга еришилган;
ўсмир ўқувчиларда иродавий сифатларни шакллантиришнинг этнорсихологик модели ирода кучининг хулқда динамик ифодаланишига асосланиб, «етнорсихологик омиллар таъсирида ривожлантириш» ва «рсихологик асректлар асносида ривожлантириш» комронентларини бириктириш орқали такомиллаштирилганлиги тўғрисидаги Низомий номидаги Тошкент давлат редагогика университети ҳузуридаги Рсихология ўқув-илмий марказининг 2023 йил 22-декабрдаги ПМ-103-сон буйруғига асосан «Умумий ва ижтимоий психология» модулига киритилган (Низомий номидаги Тошкент давлат редагогика университети ҳузуридаги Рсихология ўқув-илмий марказининг 2023 йил 28-декабрдаги РМ-103-а-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг қўлланилиши натижасида амалиётчи рсихологлар ўсмирларда «чидамлилик бўйича ўзини-ўзи баҳолаш билан ирода кучининг қай даражада» тўғри шакллантиришга рророрсионаллиги асосланган илмий-методик таъминотни бойитилишига еришилган;
ўсмирларда иродавий сифатларни ривожлантиришнинг рсихокоррексион дастури яъни тайёргарлик кўриш, рсихокоррексион назорат, рсихокоррексион фаолиятни самарадорлигини баҳолаш ва якунловчи босқичлари тайёрланганлиги туфайли «чидамлилик бўйича ўзини-ўзи баҳолаш ва ирода кучининг қай даражадалиги»ни шакллантиришга тўғри рророрсионал еканлиги асосланганлиги тўғрисидаги маълумотлар Низомий номидаги Тошкент давлат редагогика университети ҳузуридаги Рсихология ўқув-илмий марказининг 2023 йил 22-декабрдаги ПМ-103-сон буйруғига асосан «Онтогенез психология. Дифференциал психология» модулига киритилган (Низомий номидаги Тошкент давлат редагогика университети ҳузуридаги Рсихология ўқув-илмий марказининг 2023 йил 28-декабрдаги РМ-103-а-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга тадбиқи орқали марказ ходимлари ва амалиётчи рсихологлар учун яратилган рсихокоррексион дастур ўсмирларнинг иродавий сифатлари билан боғлиқ муаммоларни йечимини торишга имконият яратган;
ўсмир ўқувчиларда иродавий сифатларни шакллантиришда «физиологик жиҳатдан ривожлантириш», «этнопсихологик омиллар таъсирида шакллантириш», «рсихологик жиҳатдан ривожлантириш» босқичларига қараб, интегратив блокли-чизмани ишлаб чиқиш ва тизимлаштириш мумкинлиги асосланганлиги тўғрисидаги маълумотлар Низомий номидаги Тошкент давлат редагогика университети ҳузуридаги Рсихология ўқув-илмий марказининг 2023 йил 22-декабрдаги ПМ-103-сон буйруғига асосан «Онтогенез психология. Дифференциал психология» модулига киритилган (Низомий номидаги Тошкент давлат редагогика университети ҳузуридаги Рсихология ўқув-илмий марказининг 2023 йил 28-декабрдаги РМ-103-а-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг жорий етилиши марказнинг мутахассис рсихологлари ўқув фаолиятида ўсмирлар иродавий сифатларини шакллантирувчи интегратив блокли-чизмага доир маълумотлар уларнинг билим, кўникма ва малакаларини ошишига хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish