Турсунова Намунахон Хайдарали қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Муҳаммад Аминхўжа Муқимий ғазалиёти поетикаси”, 10.00.02 – Ўзбек адабиёти  (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4PhD/Fil1498.
Илмий раҳбар: Қобилова Зебохон Бакиробна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02.
Расмий оппонентлар: Тожибоева Муқаддасхон Абдурахимовна, филология фанлари доктори, профессор; Каримова Шахлохон Ғаниевна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Муқимий ғазалиётининг бадиий хусусиятлари ва шоирнинг тасвир маҳорати қирраларини очиб беришдан иборат.  
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Муқимийнинг дунёқараши, ижтимоий воқеликка муносабати, ижодкор сифатидаги маънавий қиёфасида ислом маърифати ва тасаввуф ахлоқи каби етакчи тамойиллар устуворлиги очиб берилган;
Муқимий ижодидаги гул, булбул, соқий, харобот, қуёш каби анъанавий ва мактаб, жафокаш, навбаҳор, тағофулпеша сингари янги образларнинг шеърда тутган ўрни, бажарган вазифаси, ифода этилган ғоясига кўра рамзий, мажозий, диний, тасаввуфий, афсонавий, тарихий ва ҳаётий образлар сингари 13 та тури асосланган;
шоирнинг фолклорга хос қайғу, сафар, синов каби мотив; Ҳизр, ҳумо, тоғ сингари образ; ўхшатиш, жонлантириш, такрор каби тасвирий воситалар, дев, пари сингари мифологик образлар стилизацияси, халқ  олқишлари, қарғишлари, аскиялари,  ҳикматли сўзлар ва халқнинг  эътиқод тарзидан бадиий мақсад ифодаси учун маҳорат билан фойдалангани исботланган;
Муқимий арузнинг нисбатан содда ва халқ кўнглига яқин рамал, ҳазаж, ражаз, музореъ каби баҳрларида ижод қилгани, жой номлари, тарихий шахслар ва замондошларининг исмларидан қофия сифатида фойдалангани ҳамда кундалик ҳаётдан олинган “ким десун?”, “шунчалар”, “толейим” каби янги радифларни қўллаб, ўзбек шеъриятининг радиф заҳирасини бойитгани асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Муқимий ғазалиётининг поетик ўзига хосликларини ўрганиш жараёнида эришилган илмий хулосаларнинг жорийланиши қуйидагиларда кўринади:
Муқимийнинг дунёқараши, ижтимоий воқеликка муносабати, ижодкор сифатидаги маънавий қиёфасида ислом маърифати ва тасаввуф ахлоқи каби етакчи тамойиллар устуворлиги очиб берилгани билан боғлиқ ўринлардан 2022-йилда давлат илмий техника дастурлари доирасида  бажарилган АЛ-322103020  рақамли “Қўқон адабий муҳити ижодкорлари ҳаёти ва ижоди бўйича веб-сайт ва электрон платформа яратиш” мавзусидаги лойиҳада фойдаланилган (Қўқон ДПИнинг 2024-йил 23-октябрдаги 1408/04-сон маълумотномаси). Натижада  платформа Муқимий ижодига доир янги илмий маълумотлар билан бойитилиб, фойдаланувчиларга қулайлик яратилган;
Муқимий ижодидаги гул, булбул, соқий, харобот, қуёш каби анъанавий ва мактаб, жафокаш, навбаҳор, тағофулпеша сингари янги образларнинг шеърда тутган ўрни, бажарган вазифаси, ифода этилган ғоясига кўра рамзий, мажозий, диний, тасаввуфий, афсонавий, тарихий ва ҳаётий образлар сингари 13 та тури  асосланганига доир хулосалардан  Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси  назм ва адабий танқид бўлими муҳокамаларида, ёш ижодкорлар билан ўтказилган маҳорат дарсларида фойдаланилган (Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасининг 2024-йил 11-мартдаги 01-03/281-сон маълумотномаси). Натижада ёш ижодкорларнинг муқимийшунослик тарихи ва тараққиёти ҳақидаги билимлари  кенгайган;
шоирнинг фолклорга хос қайғу, сафар, синов каби мотив; Ҳизр, ҳумо, тоғ сингари образ; ўхшатиш, жонлантириш, такрор каби тасвирий воситалар, дев, пари сингари мифологик образлар стилизацияси, халқ  олқишлари, қарғишлари, аскиялари,  ҳикматли сўзлар ва халқнинг  эътиқод тарзидан бадиий мақсад ифодаси учун маҳорат билан фойдалангани исботланганига оид янгиликлардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг “Ўзбекистон” телерадиоканали “Бедорлик”, “Адабий жараён”  номли эшиттиришларида (2019-2023-йиллар)  фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканалининг 2024-йил 3-мартдаги 04-36-358-сонли маълумотномаси). Натижада, эшиттиришлар илмий-назарий маълумотлар билан бойитилиб, уларнинг илмий-маърифий савияси ошган;
Муқимий арузнинг нисбатан содда ва халқ кўнглига яқин рамал, ҳазаж, ражаз, музореъ каби баҳрларида ижод қилгани, жой номлари, тарихий шахслар ва замондошларининг исмларидан қофия сифатида фойдалангани ҳамда кундалик ҳаётдан олинган “ким десун?”, “шунчалар”, “толейим” каби янги радифларни қўллаб, ўзбек шеъриятининг радиф заҳирасини бойитгани асослангани ҳақидаги хулосалардан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2022-2023-йилларда ўтказилган тарғибот фаолиятида татбиқ этилган (Республика Маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги ижтимоий маънавий тадқиқотлар институтининг 2024-йил 10-апрелдаги 249-сон маълумотномаси).  Натижада, тарғибот анжуманларининг илмий-маърифий жиҳатдан ўзига хослиги ортишига, бадиий адабиётнинг тарбия воситаси сифатидаги аҳамиятини очиб беришга эришилган.