Эшонхонов Камолхон Маматхоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Банд солинган мулкни қонунга хилоф равишда тасарруф этишнинг жиноят-ҳуқуқий ва криминологик жиҳатлари”, “12.00.08 – Жиноят ҳуқуқи. Жиноят-ижроия ҳуқуқи;”,  “12.00.15 – Криминология” (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Yu1180.
Илмий раҳбар: Довудова Дилзода Сулаймановна, юридик фанлар доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академияси, DSc.31/31.12.2020.Yu.67.01.
Расмий оппонентлар: Абзалова Хуршида Мирзиятовна, юридик фанлари доктори, профессор; Қаландаров Мақсуд Махмудович, юридик фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Судъялар олий кенгаши ҳузуридаги Судъялар олий мактаби
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади банд солинган мулкни қонунга хилоф равишда тасарруф қилиш жиноятини комплекс баҳолаш, мазкур жиноятнинг объектив ва субъектив белгиларининг мазмуни ва моҳиятини тушунишга нисбатан тўғри ёндашувни ишлаб чиқиш, унга доир норматив-ҳуқуқий базани такомиллаштириш, амалиётни яхшилаш, ушбу жиноятни олдини олиш бўйича таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
хатланган мол-мулк олиб қўйилиб, сақлаш учун фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органи ёҳуд бошқа ташкилот вакилига топширилиши мумкинлиги, хатланган мол-мулк мулкдорга ёки мол-мулк эгасига, унинг вояга етган оила аъзоларидан бирига ёки бошқа шахсга сақлаб туриш учун қолдирилиб, унга ушбу мол-мулкнинг тўла-тўкис сақланиши учун қонунда назарда тутилган жавобгарлик тушунтирилиши ва бу ҳақда ундан тилхат олиниши, муомалада бўлиши ман қилинган ашёлар ҳар қандай ҳолларда ҳам олиб қўйилиши кераклиги, уларнинг сақлаш тартиби қонун билан белгиланиши, банк муассасаларида сақланаётган пуллар, шунингдек давлат заёми, облигациялари, акциялар ва бошқа қимматли қоғозлар олиб қўйилмаслиги, лекин мол-мулк хатланганлиги тўғрисидаги қарорни ёки ажримни олиш биланоқ, уларни харжлаш операциялари тўхтатиб қўйилиши асослантирилган;
банд солинган мулкни қонунга хилоф равишда тасарруф этиш, яъни банд солинган ёҳуд гаровга қўйилган мулкни ишониб топшириб қўйилган шахс томонидан қонунга хилоф равишда ўзлаштириш, растрата қилиш, яшириш, нобуд қилиш ёки унга шикаст етказиш анча миқдорда зарар етказилишига сабаб бўлса, худди шунингдек банк ёки бошқа кредит ташкилоти ходими томонидан банд солинган пул маблағлари (омонатлари) билан банк операцияларини амалга ошириши учун жиноий жавобгарликни белгиланиши асослантирилган;
ижро ишини юритиш доирасида ундирувни гаров билан таъминланган мол-мулкка қаратиш ҳақидаги ижро ҳужжатлари бўйича гаров тўғрисидаги шартнома Мажбурий ижро бюроси органларига тақдим этилаётганда ижро ҳужжатларига илова қилиниши кераклиги асослантирилган;
давлат ижрочиси томонидан ижрони банд солинган мулкка қаратиш билан боғлиқ ҳаракатларни амалга оширишда унга қаршилик кўрсатилганлиги учун жавобгарликни белгилаш зарурлиги асослантирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Банд солинган мулкни қонунга хилоф равишда тасарруф этганлик учун жиноий жавобгарлик ҳамда унинг олдини олиш масалаларини тадқиқ этишнинг илмий натижалари асосида:
хатланган мол-мулк олиб қўйилиб, сақлаш учун фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органи ёҳуд бошқа ташкилот вакилига топширилиши мумкинлиги, хатланган мол-мулк мулкдорга ёки мол-мулк эгасига, унинг вояга етган оила аъзоларидан бирига ёки бошқа шахсга сақлаб туриш учун қолдирилиб, унга ушбу мол-мулкнинг тўла-тўкис сақланиши учун қонунда назарда тутилган жавобгарлик тушунтирилади ва бу ҳақда ундан тилхат олиниши, муомалада бўлиши ман қилинган ашёлар ҳар қандай ҳолларда ҳам олиб қўйилиши кераклиги, уларнинг сақлаш тартиби қонун билан белгиланиши, банк муассасаларида сақланаётган пуллар, шунингдек давлат заёми, облигациялари, акциялар ва бошқа қимматли қоғозлар олиб қўйилмаслиги, лекин мол-мулк хатланган тўғрисидаги қарорни ёки ажримни олиш биланоқ, уларни харжлаш операциялари тўхтатиб қўйилиши тўғрисидаги таклифлардан Ўзбекистон Республикаси ЖК лойиҳаси 331-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг 2023 йил 11 ноябрдаги 27/2-357-23-сон далолатномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий этилиши хатланган мол-мулк олиб қўйилиб, сақлаш тартиби ва муомалада бўлиш тартибини таъминлашга хизмат қилган;
банд солинган мулкни қонунга хилоф равишда тасарруф этиш, яъни банд солинган ёҳуд гаровга қўйилган мулкни ишониб топшириб қўйилган шахс томонидан қонунга хилоф равишда ўзлаштириш, растрата қилиш, яшириш, нобуд қилиш ёки унга шикаст етказиш анча миқдорда зарар етказилишига сабаб бўлса, худди шунингдек банк ёки бошқа кредит ташкилоти ходими томонидан банд солинган пул маблағлари (омонатлари) билан банк операцияларини амалга ошириши учун жиноий жавобгарликни белгиланиши мумкин деган таклифлар Ўзбекистон Республикаси ЖК лойиҳаси 337-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг 2023 йил 11 ноябрдаги
27/2-356-23-сон далолатномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий этилиши банд солинган мулкни қонунга хилоф равишда тасарруф этиш, яъни банд солинган ёҳуд гаровга қўйилган мулкни ишониб топшириб қўйилган шахс томонидан қонунга хилоф равишда ўзлаштириш, растрата қилиш, яшириш, нобуд қилиш ёки унга шикаст етказишнинг олдини олиш тартибини таъминлашга хизмат қилган;
ижро ишини юритиш доирасида ундирувни гаров билан таъминланган мол-мулкка қаратиш ҳақидаги ижро ҳужжатлари бўйича гаров тўғрисидаги шартнома Мажбурий ижро бюроси органларига тақдим этилаётганда ижро ҳужжатларига илова қилиниши кераклиги ҳақидаги таклифи “Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида”ги Қонуннинг 83-моддасига ўзгартириш ва қўшимчаларни ишлаб чиқишда инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ҳузуридаги Парламент тадқиқотлари институтининг 2024 йил 5 мартдаги 01/q-08-34-сон далолатномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий этилиши банд солинган мулкни ижрочилар томонидан ижросини таъминлашга хизмат қилган;
давлат ижрочиси томонидан ижро банд солинган мулкка қаратиш билан боғлиқ ҳаракатларни амалга оширишда унга қаршилик кўрсатилганлиги учун жавобгарликни белгилаш ҳақидаги таклифлари Ўзбекистон Республикаси ЖК 2321-моддасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси қонунчилик палатаси ҳузуридаги Парламент тадқиқотлари институтининг 2024 йил 5 мартдаги 01/q-08-34-сон далолатномаси). Ушбу таклифларнинг амалиётга жорий этилиши банд солинган мулкни ижрочилар томонидан ижросини таъминлашга хизмат қилган.