Usmanov Baxodir Bahtiyorovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi):
“Aholi turmush farovonligini oshirishda ijtimoiy himoyani moliyalashtirishni rivojlantirish istiqbollari”, 08.00.07 – “Moliya, pul muomalasi va kredit”
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam:
Ilmiy rahbar: Raxmonov Dilshodjon Alidjonovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent Xalqaro universiteti, DSc.22/29.12.2023.I.175.01
Rasmiy opponentlar: Abduraxmonov Ilyos Xurshidovich, iqtisodiyot fanlari doktori dotsent;
Xusanov Durbek Nishonovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi O‘zbekistonda aholi turmush farovonligini ta’minlashda ijtimoiy himoyani moliyalashtirishni takomillashtirishga qaratilgan ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
aholi turmush farovonligi oila daromadlarini qisqa va uzoq muddatli davrlarga ajratgan holda aholini mutloq va nisbiy kambag‘allik kategoriyalari asosida ijtimoiy himoya xarajatlarini moliyalashtirish asoslangan.
davlat tomonidan ijtimoiy xizmatlarni bepul taqdim etish yoki uni mablag‘lar bilan ta’minlab berish orqali ijtimoiy himoyani moliyalashtirishning monetar va nomonetar shaklda bo‘lishini tizimlashtirish taklif etilgan.
ijtimoiy himoya xarajatlarini moliyalashtirishda demografik omillar – oila a’zlolarining o‘rtacha yoshi 34 yoshdan kichik bo‘lishini va yashash hududini inobatga olish orqali turmush farovonligini manzilli ta’minlashga erishish taklif etilgan.
nodavlat ijtimoiy himoyani moliyalashtirishda kraudfanding mexanizmidan foydalanish orqali kam ta’minlangan oilalarni favqulodda xarajatlarini qoplash taklif etilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. O‘zbekistonda aholi turmush farovonligini ta’minlashda ijtimoiy himoya xarajatlarini moliyalashtirishda byudjet siyosati ustuvorliklaridan foydalanishni takomillashtirish yo‘nalishlari bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
aholi turmush farovonligi oila daromadlarini qisqa va uzoq muddatli davrlarga ajratgan holda aholini mutloq va nisbiy kambag‘allik kategoriyalari asosida ijtimoiy himoya xarajatlarini moliyalashtirish taklifi O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi Mehnat va ijtimoiy masalalar qo‘mitasining 2022-yil 5-oktyabrdagi 04/3-02-34qq-son qarori 2-bandi
3-xatboshi ijrosini ta’minlashga xizmat qiladi (O‘zbekiston Respublikasi kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi huzuridagi mahallabay ishlash va tadbirkorlikni rivojlantirish agentligining 2024-yil 15-oktyabrdagi 01/2-10/204-son ma’lumotnomasi). Natijada, Ijtimoiy himoya yagona reestrining belgilangan tizimlarga integratsiya ishlari to‘liq yakunladi.
davlat tomonidan ijtimoiy xizmatlarni bepul taqdim etish yoki uni mablag‘lar bilan ta’minlab berish orqali ijtimoiy himoyani moliyalashtirishning monetar va nomonetar shaklda bo‘lishini tizimlashtirish taklifi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 3-dekabrdagi PQ-31-son qaroriga 3-ilovasi 15-bandi ijrosini ta’minlashga xizmat qiladi (O‘zbekiston Respublikasi kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi huzuridagi mahallabay ishlash va tadbirkorlikni rivojlantirish agentligining 2024-yil 15-oktyabrdagi 01/2-10/204-son ma’lumotnomasi). Natijada, kasb-hunarga o‘qitish markazlarida yoshlar va xotin-qizlarni kasb-xunar va tadbirkorlikka o‘qitish xarajatlarini bir qismini qoplash uchun 2023-yilda 5 163 nafar fuqarolarga 4 377 mln. so‘m, 2024-yil 1-yarim yilligida 1 724 nafar fuqarolarga 1 599 mln. so‘m mablag‘lar ajratildi.
ijtimoiy himoya xarajatlarini moliyalashtirishda demografik omillar – oila a’zlolarining o‘rtacha yoshi 34 yoshdan kichik bo‘lishini va yashash hududini inobatga olish orqali turmush farovonligini manzilli ta’minlashga erishish taklifi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 10-oktyabrdagi 654-son qarorining 1-ilova 7-bandi 3-xatboshi ijrosini ta’minlashga xizmat qiladi (O‘zbekiston Respublikasi kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi huzuridagi mahallabay ishlash va tadbirkorlikni rivojlantirish agentligining 2024-yil 15-oktyabrdagi 01/2-10/204-son ma’lumotnomasi). Natijada, oila a’zosining jon boshiga to‘g‘ri keluvchi minimal isteʼmol xarajatlari miqdorini 648 ming so‘mdan kam bo‘lmasligiga erishildi.
nodavlat ijtimoiy himoyani moliyalashtirishda kraudfanding mexanizmidan foydalanish orqali kam ta’minlangan oilalarni favqulodda xarajatlarini qoplash taklifi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 19-apreldagi 195-son qaroriga 4-ilova 5-bandi 5-xatboshi ijrosini ta’minlashga xizmat qiladi (O‘zbekiston Respublikasi kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi huzuridagi mahallabay ishlash va tadbirkorlikni rivojlantirish agentligining 2024-yil
15-oktyabrdagi 01/2-10/204-son ma’lumotnomasi). Bu borada, kelgusida aholini tadbirkorlikka jalb qilish jamg‘armasining moliyalashtirish manbalarini kengaytirish yuzasidan chora-tadbirlar belgilab olindi.