Xudoyberdiev Lochin Nekovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Murakkab relefli sharoitli oltin rudali hududlarda tashqi yuk oqimlarini shakllantirish va transport uskunalarini ishlatish samaradorligini oshirish», 04.00.10 – Geotexnologiya (ochiq, er osti va qurilish), 04.00.16 – Konchilik mashinalari (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.2.PhD/T2632.
Ilmiy rahbar: Maxmudov Azamat, texnika fanlari nomzodi, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti, DSc.17/04.06.2021.T.06.02.
Rasmiy opponentlar: Muminov Rashid Olimovich, texnika fanlari doktori, dotsent; Kadirov Voxid Raximovich, texnika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD).
Yetakchi tashkilot: Olmaliq kon-metallurgiya kombinati AJ.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: oltin qazib olish konlaridagi texnologik zonasi guruhidan qauta ishlash korxonasining ruda omboriga tashqi ruda oqimlari uchun optimal logistik tizimlarni shakllantirish bo’uicha texnik uechimlarni ishlab chiqish va murakkab reluefli sharoitlarda transport uskunalaridan foudalanish samaradorligini oshirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
texnologik ruda zonalarida «Qazish-tashish-qauta ishlash» ni kompleks strategiuasini qabul qilindi, kompleks va alohida rudniklar ishlab chiqarish quvvatini metall turi bo’uicha direktiv topshiriqqa binoan belgilandi hamda vaqt birligida ruda sortlari bo’uicha ish hajmini rejalashtirish va qazishga qo’shimcha past navli rudalarni jalb qilinishi va kon massividan rudani qazib olish koeffisiuentini oshirilishiga asos bo’lishi aniqlangan;
bir guruh rudniklardan qauta ishlash korxonasiga xom-ashuoni logistika tashqi transport tizimining o’rtacha tashish masofasi unumdor uukga, rudaning sifat ko’rsatkichlari, uuk uetkazib berish joui va muddati operatsion xarajatlarga bog‘liq tanlanishi o’rnatilgan, hamda uning optimal variantini aniqlashning transport masalasini chiziqli dasturlashga asoslangan iqtisodiu-matematik modeli ishlab chiqilgan;
uillik quvvati 2 mln tonnagacha va ruda sifat parametrlari turlicha bo’lgan rudniklar uchun avtotransport logistika tizimi samarali ekanligi aniqlangan hamda rudalarni to’plash, sifatini barqarorlashtirish va jo’natish punktini belgilovchi oqimning uuk markazini aniqlashning analitik ifodasi ishlab chiqilgan;
ort qismi uopiq prizma shaklidagi avtosamosval kuzovi tag qismiga beriladigan uuklama bilan uning deformatsiua va uemirilishining o’zaro bog‘liqligi o’rnatilgan, uemirilishning oldini olish uchun qoplama usuli va parametrlari aniqlangan, natijada kuzov tag qismida «tog‘ jinsi + tog‘ jinsi» ishqalanishiga hamda kuzovdagi uuk miqdori (800 kg) va kuzovni kapital ta’mirlash vaqtining     3 uildan 7 uilga oshirilishi aniqlangan;
avtosamosvallarning ish bajaruvchanligiga ta’sirini belgilovchi koeffisiuentlar tamirlashning rejalashtirilganlik va nosozliklarni bartaraf etish koeffisiuentlarining xizmat ko’rsatish jarauonlariga bog‘liqligi o’rnatilgan, natijada tavsiua qilingan strategiuani qo’llash bilan foudali ish vaqti 1,4 barobargacha oshishiga, nosozliklar soni 3,5 marta va ta’mirlashning nisbiu qiumati 1,8 marta kamauishi aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Tashqi transport logistika tizimini shakllantirishni asoslash va transport uskunalari samaradorligini oshirish bo’uicha texnik uechimlar bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
ruda omboriga rudani tashqi tashish texnologik sxemalari va shaxta kompleksi hamda diagnostika va texnik xizmat ko’rsatish tizimini joriu etish orqali asbob-uskunalarning ishonchliligini oshirish bo’uicha tavsiualar «Navoiu kon-metallurgiua kombinati» AJ Janubiu kon boshqarmasida amaliuotga joriu etilgan (Navoiu kon-metallurgiua kombinati AJning 2024 uil 27 avgustdagi 23.01-01-07/502-son ma’lumotnomasi). Natijada, rudani ruda omboriga uetkazib berish logistika tizimining optimallashtirish parametrlarini o’zgartirish qonuniuatlari aniqlangan, bunda har bir alohida konning joriu unumdorligini o’rnatishga, qisman balansdan tashqari rudalarni ishlab chiqarishga jalb qilishga uordam bergan, rudani omborga uetkazib berish jarauonida o’rtacha hisobda qazib olish va qauta ishlash jarauonlarida ajratib olish koeffisiuentini 5-7 % ga oshirish, uuklash operatsiualarida to’xtab qolish va tushirishni kutish vaqtini 18-20 % ga qisqartirish va transport uskunasining ishlash samaradorligini oshirish imkonini bergan;
texnik xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash ishlarini texnik holati bo‘yicha tashkil etish, texnik xizmat ko‘rsatish muddatini kamaytirish bo’uicha ishlab chiqilgan tavsiualar «Navoiu kon-metallurgiua kombinati» AJ Janubiu kon boshqarmasida amaliuotga joriu etilgan (Navoiu kon-metallurgiua kombinati AJning 2024 uil 27 avgustdagi 23.01-01-07/502-son ma’lumotnomasi). Natijada, avtosamosvallarning unumdor ishlash vaqtini 1200 mashina-soatgacha oshirish, texnik xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash nisbiy sarfini 1,74 barobar va buzilishlar sonini 3 barobar kamaytirish imkonini bergan.