Сайфуллаева Гулҳаё Ихтиёр қизининг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Кредит-модул тизимида бўлажак ўқитувчиларнинг касбий компетентлигини инновацион технологиялар ва таълим дастурлари асосида ривожлантириш методикасини такомиллаштириш”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2DSc/Ped897.
Илмий маслаҳатчи: Қаҳҳоров Сиддиқ Қаҳҳорович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК номи: Бухоро давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Ped.72.04 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Қурбонов Мирзааҳмад, педагогика фанлари доктори, профессор; Карлибаева Гулжаҳон Эрмекбаевна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Гафуров Марат Ревгеревич, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Термиз давлат университети.
Диссертация йўналиши назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади кредит-модул тизимида бўлажак ўқитувчиларнинг касбий комретентлигини инновацион технологиуалар ва таʻлим дастурлари асосида ривожлантириш методикасини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак ўқитувчиларнинг касбий компетентлигини ривожлантиришнинг дидактик таъминоти мутахассислик фанларини ўқитишда тафаккурни ривожлантирувчи методлар асосида аудиторияда ва масофавий ўқитишга доир машғулотларни амалга оширишга қаратилган (Буффет) моделларини миллий кредит-модул тизимига адаптивлик даражасини таъминлашни мустақил уйғунлаштириш орқали такомиллаштирилган;
кредит-модул тизимида бўлажак ўқитувчиларнинг касбий компетентлигини ривожлантириш модели амалий кузатувчанлик, синергетик мослашувчан ёндашувлар ва илмийлик, кетма-кетлик, кўргазмалилик тамойилларига кўра саноген тафаккури ва рефлексив кўникмаларини шакллантириш ҳамда фазовий тасаввур қилиш орқали такомиллаштирилган;
кредит-модул тизимида бўлажак ўқитувчиларнинг касбий компетентлигини ривожлантиришни таъминловчи виртуал борлиқни ҳис этишга оид сунъий интеллектга асосланган ижтимоий муаммоларни ечишга қаратилган инновацион ўқитиш методларини ўқув жараёнига амалий интеграциялаш орқали ўқитиш методикаси мазмунан такомиллаштирилган;
кредит-модул тизимида бўлажак ўқитувчиларнинг касбий компетентлигини ривожлантиришнинг мазмун ва талаблари, процессуал асослари интерфаол таълим компонентларини қамраб олган мобил иловаларни верификациялаш орқали идентификацияшга асосланган таълим ресурсларини адаптив қўллаш ҳамда компетенсиявий талабларига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак ўқитувчиларнинг касбий комретентлигини ривожлантиришда ўқув жараёнини ташкил етишнинг ташкилиу-методик таъминоти фазовий жараёнларни кузатиш, қобилиятни ривожлантирувчи эвристик, когнитив топшириқлар мазмунидан фодаланиш методикасини такомиллаштиришга қаратилган ўқитиш самарадорлигини оширувчи дастурий таълим воситалари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Кредит-модул тизимида бўлажак ўқитувчиларнинг комретентлигини инновацион технологийалар ва таълим дастурларидан фойдаланиб ривожлантириш методикасини такомиллаштириш уузасидан олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
бўлажак ўқитувчиларнинг касбий комретентлигини ривожлантиришда ўқув жараёнини ташкил етишнинг ташкилиу-методик таъминоти фазовий жараёнларни кузатиш, қобилиятни ривожлантирувчи эвристик, когнитив топшириқлар мазмунидан фодаланиш методикасини такомиллаштиришга қаратилган ўқитиш самарадорлигини оширувчи дастурий таълим воситаларини ишлаб чиқишга оид маълумотлар “Астрономия ўқитишда ахборот технологиялари” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Оъзбекистон Ресрубликаси Олиу таълим, фан ва инновациуалар вазирлигининг 2024-уил 7-майдаги 149-сон бууруғи, 783334–рақамли гувоҳнома). Натижада, талабаларнинг касбий компетентлиги ривожлантиришнинг редагогик шарт-шароитлари аниқлаштиришга эришилган;
бўлажак ўқитувчиларнинг касбий компетентлигини ривожлантиришнинг дидактик таъминоти мутахассислик фанларини ўқитишда тафаккурни ривожлантирувчи методлар асосида аудиторияда ва масофавий ўқитишга доир машғулотларни амалга оширишга қаратилган (Буффет) моделларини миллий кредит-модул тизимига адаптивлик даражасини таъминлашни мустақил уйғунлаштириш орқали такомиллаштиришга оид маълумотлар “Физика ва астрономиуа ўқитиш методикаси” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Оъзбекистон Ресрубликаси Олиу таълим, фан ва инновациуалар вазирлигининг 2022-уил 30-декабрдаги 429-сон бууруғи, 429-174–рақамли гувоҳнома). Натижада, олий таълим муассасаларида талабаларнинг касбий компетентлигини ривожлантиришнинг дидактик таъминоти такомиллаштирилган;
кредит-модул тизимида бўлажак ўқитувчиларнинг касбий компетентлигини ривожлантириш модели амалий кузатувчанлик, синергетик мослашувчанлик ёндашувлар ва илмийлик, кетма-кетлик, кўргазмалилик тамойиллардан фойдаланиб визуал кўриш орқали саноген тафаккури ва рефлексив кўникмаларини шакллантириш ҳамда фазовий тасаввур қилиш орқали такомиллаштиришга оид маълумотлар “СТЕАМ таълим тизимида физика ва астрономияни ўқитиш” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Оъзбекистон Ресрубликаси Олиу таълим, фан ва инновациуалар вазирлигининг 2024-уил 7-майдаги 149-сон бууруғи, 792673–рақамли гувоҳнома). Натижада, ушбу модел оъқув-методик таъминотни уахшилашга, оъқитиш методикасини такомиллаштиришга хизмат қилган;
кредит-модул тизимида бўлажак ўқитувчиларнинг касбий компетентлигини ривожлантиришни таъминловчи виртуал борлиқни ҳис этишга оид сунъий интеллектга асосланган ижтимоий муаммоларни ечишга қаратилган инновацион ўқитиш методларини ўқув жараёнига амалий интеграциялаш орқали ўқитиш методикаси мазмунан такомиллаштиришга оид маълумотлар “Астрономия ўқитишда ахборот технологиялари” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Оъзбекистон Ресрубликаси Олиу таълим, фан ва инновациуалар вазирлигининг 2024-уил 7-майдаги 149-сон бууруғи, 783334– рақамли гувоҳнома). Натижада мустақил таълим топшириқларидан фойдаланишнинг мавжуд ҳолати такомиллаштирилиб, ўқув топшириқларининг мазмуни ҳамда олий таълим муассасаларида оъқитиш самарадорлигини ошириш имконийати кенгайтирилган;
кредит-модул тизимида бўлажак ўқитувчиларнинг касбий компетентлигини ривожлантиришнинг мазмун ва талаблари, процессуал асослари интерфаол таълим компонентларини қамраб олган мобил иловаларни верификациялаш орқали идентификацияшга асосланган таълим ресурсларини адаптив қўллаш ҳамда компетенсиявий талабларига устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялардан Ажиниуоз номидаги Нукус давлат редагогика институтида бажарилган УоА5-ХТ-1-31884 – рақамли “Иннавацион технологиуалар шароитида физика оъқитувсҳисини методик таууоргарлигини шакллантириш усуллари” (2021-2023 й.й.) мавзусидаги грант лойиҳасининг “Wеб сайт ва мобил иловалар ишлаб чиқиш” қисмини бажаришда фоудаланилган (Ажиниуоз номидаги Нукус давлат редагогика институтининг 2023-йил 20-сентябрдаги 01-20- 09/1763–сон маълумотномаси). Натижада, бўлажак ўқитувчиларнинг касбий комретентлгини ҳамда мустақил фикрлаш қобилиуатларини ривожлантиришга шароит уаратилган.