Keldiyorova Manzura G‘aybullaevnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I.Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i):
“Ona tili ta’limiga doir adaptiv ko‘nikmalarni majmuaviy tarkiblashtirish metodikasini takomillashtirish (Ona tili o‘qitish metodikasi fani misolida)”, 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (o‘zbek tili) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.1.PhD/Ped3128.
Ilmiy tadqiqot ishi bajarilgan muassasa nomi: Qarshi davlat universiteti.
Ilmiy rahbar: Shodiev Rizamat Davronovich, pedagogika fanlari doktori, professor.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Qarshi davlat universiteti, PhD.03/04.06.2020.Ped.70.02.
Rasmiy opponentlar: Nurullaeva Shaxlo Uktamovna, pedagogika fanlari doktori, professor; Qo‘ldoshev Rustambek Avezmurodovich, pedagogika fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Tezmiz davlat pedagogika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi ona tili ta’limiga doir adaptiv ko‘nikmalarini majmuaviy tarkiblashtirish metodikasini takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
talabalarning ona tili ta’limida mustaqil-ijodiy fikrlash metodikasi adaptiv ko‘nikmalarning individual xatti-harakatlar, asosiu aqliu funksiualar, rsixofiziologik sifatlar, aqliu moslashuv jarayonlari kabi komponentlarini yaxlit tizimga keltirishga ko‘ra majmuaviy tarkiblashtirish asosida takomillashtirilgan;
ona tili ta’limiga doir adaptiv ko‘nikmalarini majmuaviy tarkiblashtirishning pedagogik modeli, adaptatsiya dinamikasi va omillariga ko‘ra integrativ yondashuv tamoyillari asosida takomillashtirilgan;
ona tili ta’limiga doir adaptiv ko‘nikmalarning didaktik tizimi mobil-didaktik kontentini boyitishni nutqiy, kommunikativ hamda pragmatik darajalarga ko‘ra tarkiblashtirish asosida aniqlashtirilgan;
ta’lim jarayonida talabalarni ona tili ta’limiga doir adaptiv ko‘nikmalarini majmuaviy tarkiblashtirish natijalarining obektiv baholovchi parametr va indikatorlarning ishlash mexanizmi ta’lim oluvchilar va ta’lim beruvchilar qobiliyati va ehtiyojlarini e’tiborga olishga ko‘ra o‘qitish sur’atini intensivlashtirish asosida optimallashtirilgan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Ona tili ta’limiga doir adaptiv ko‘nikmalarini majmuaviy tarkiblashtirishning ilmiy-metodik asoslarini takomillashtirish bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqot natijalari asosida:
talabalarning ona tili ta’limida mustaqil-ijodiy fikrlash metodikasi adaptiv ko‘nikmalarning individual xatti-harakatlar, asosiu aqliu funksiualar, rsixofiziologik sifatlar, aqliu moslashuv jarayonlari kabi komponentlarini majmuaviy tarkiblashtirish asosida takomillashtirilgan xulosalardan “Pedagogika” o‘quv qo‘llanmasini tayyorlashda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2021-yil 1-martdagi 110-sonli buyruq Guvohnoma raqami 110-113). Natijada, pedagogika o‘qitish jarayoni metodik ta’minoti takomillashtirilgan;
ona tili ta’limiga doir adaptiv ko‘nikmalarning didaktik tizimi adaptatsiya obekti, adaptiv vaziyat, adaptiv ehtiyoj, adaptatsiya dinamikasi va omillari kabi elementlarini integrativ yondashuv tamoyillari asosida aniqlashtirilgan xulosalardan “Tarbiyaviy ishlar metodikasi” o‘quv qo‘llanmani tayyorlashda foydalanilgan (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2020-yil 14-avgustdagi 418-sonli buyruq Guvohnoma raqami 418-131). Talabalarni pedagogik faoliyatga tayyorlash jarayoni metodik ta’monoti innovatsion yondashuvlar bilan boyitilishiga erishilgan;
kasbiy adaptiv ko‘nikmalarni majmuaviy tarkiblashtirish asosida o‘z-o‘zini rivojlantirishga yo‘naltirilgan metodika “State”, “Ansver pillars”, “Reycher”, “Kreator” metodlarini ona tilidan auditoriya va auditoriyadan tashqari mashg‘ulotlarga tatbiq etish orqali takomillashtirilgan ma’lumotlardan “Pedagogik texnologiyalar” o‘quv qo‘llanmasini tayyorlashda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2021-yil 1-martdagi 110-sonli buyruq Guvohnoma raqami 110-114). Natijada, ona tili o‘qitish metodikasi innovatsion texnologiyalar bilan boyitilgan.