Isamuxametova Yulduz Mirbaratovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar:
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Xalq tabobati usullariga ko‘ra bel umurtqasi dorsopatiya bo‘lgan bemorlarni reabilitatsiyasiga differensial yondashuvni takomillashtirish», 14.00.13 - Nevrologiya, 14.00.41 - Xalq tabobati (tibbiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.2.PhD/Tib2759.
Ilmiy rahbarlar: Matmurodov Rustambek Jumanazarovich, tibbiyot fanlari doktori, dotsent; Usmanxodjaeva Adibaxon Amirsaidovna tibbiyot fonlari doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent tibbiyot akademiyasi.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent tibbiyot akademiyasi, DSc.04/05.05.2023.Tib.30.04.
Rasmiy opponentlar: Raimova Malika Muxamedjanovna, tibbiyot fanlari doktori, dotsent; Song Yong Il`, tibbiyot fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD),  professor (Koreya).
Yetakchi tashkilot nomi: Samarqand davlat tibbiyot universiteti.
Dissertatsiyaning yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi: bel-dumg‘aza dorsopatiyasi bo‘lgan bemorlarni reabilitatsiyasida xalq tabobati usullari yordamida differensial dasturlarni  ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
bel-dumg‘aza dorsopatiyasi bo‘lgan bemorlarda an’anaviy xalq tabobati usuliga ko‘ra periferik nervlarni stimulyasiyalash, mushaklar spazmining kamaytirish va mahalliy qon aylaninish yaxshilashda mahalliy BL23, BL24, BL25, BL26, BL31, BL32, GB30 va periferik BL40, BL60, GB34, SP9, LR3, KI3, LU8, LI4, HT8 nuqtalariga igna sanchish bilan transkranial magnitli stimulyasiyani kombinatsiya qilish usuli takomillashtirilgan;
bel-dumg‘aza dorsopatiyasi bo‘lgan bemorlarda surunkali og‘riq rivojlanishi miya yarim qobig‘ining qo‘zg‘aluvchanligi va tormozlovchi ta’sir ko‘rsatishi natijasida transkranial magnit stimulyasiyasining joylashuv va rejim mexanizmlari takomillashtirilgan;
bel-dumg‘aza dorsopatiyasi bo‘lgan bemorlarda neyropatik og‘riqli davrda medikamentoz davo bilan  igna sanchish, ruhiy o‘zgarishlar davrida transkranial magnitli stimulyasiya, ruhiy va jismoniy o‘zgarishlar davrida esa transkranial stimulyasiya qilish bilan birgalikda igna sanchishning effektivligi asoslangan;
bel-dumg‘aza dorsopatiyasi bo‘lgan  ruhiy, jismoniy va ijtimoiy omillarni inobatga olgan holda bemorlarni ambulator sharoitda davolashga mo‘ljallangan maxsus reabilitatsiya modeli  ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Xalq tabobati usullariga ko‘ra bel umurtqasi dorsopatiya bo‘lgan bemorlarni reabilitatsiyasiga differensial yondashuvni takomillashtirish bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
birinchi ilmiy yangilik: ambulator sharoitda bel-dumg‘aza dorsopatiyasi bo‘lgan bemorlarni davolash va reabilitatsiya qilishda ishlab chiqilgan mul`tidissiplinar yondashuv Nogironligi bo‘lgan shaxslarni reabilitatsiya qilish va protezlash milliy markazi bo‘yicha (15.04.2024 y.; 40-sonli) va Toshkent shahar Tibbiy reabilitatsiya klinik shifoxonasi bo‘yicha (23.10.2023 y.; i/ch-79-sonli) buyruqlar bilan amaliyotga joriy etilgan. Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagilardan iborat: yangi yaratilgan  reabilitatsiya dasturlari xalqaro QALY (quality adjusted life year) tibbiy usullarni afzalligini baholash formulasi orqali har bir bemorni yil mobaynida salomatligi va hayot sifatini foydali qiymati   50% gacha  oshirishni ko‘rsatdi. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagilardan iborat: reabilitatsiya dasturi xar bir bemorga moliyaviy xarajatlar nisbati 584822 so‘mgacha iqtisodiy tejashga imkon yaratgan. Xulosa: xalq tabobati va fizik ussularni dori-vositalari  bilan  davolashni solishtirganda foydalanishning potensial foydasi ushbu tadqiqot ishtirokchilari orasida 7781250 so‘mni tashkil etgan.
ikkinchi ilmiy yangilik: bel-dumg‘aza dorsopatiyasi bo‘lgan bemorlarga bipolyar transkranial magnitli stimulyasiya bilan birga an’anaviy koreys terapiyasidan foydalanishning patologik jarayonga qamrab olingan mushaklarning harakat funksiyasiga ta’sir etishi Nogironligi bo‘lgan shaxslarni reabilitatsiya qilish va protezlash milliy markazi bo‘yicha (15.04.2024 y.; 40-sonli) va Toshkent shahar Tibbiy reabilitatsiya klinik shifoxonasi bo‘yicha (23.10.2023 y.; i/ch-79-sonli) buyruqlar bilan amaliyotga joriy etilgan. Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagilardan iborat: yangi yaratilgan reabilitatsiya dasturlaridan foydalanish orqali har bir bemorni yil mobaynida salomatligi va hayot sifatini foydali qiymati 50% gacha oshirishni ko‘rsatdi. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagilardan iborat: reabilitatsiya dasturi xar bir bemorga moliyaviy xarajatlar nisbati 584822 so‘mgacha iqtisodiy tejashga imkon yaratgan. Xulosa: xalq tabobati va fizik ussularni dori-vositalari bilan davolashni solishtirganda foydalanishning potensial foydasi ushbu tadqiqot ishtirokchilari orasida 7781250 so‘mni tashkil etgan.
uchinchi ilmiy yangilik: bipolyar transkranial magnitli stimulyasiya bilan birga an’anaviy koreys terapiyasidan foydalanishning bel-dumg‘aza dorsopatiyasi bo‘lgan bemorlarning ruhiy-emotsional holatiga ta’siri Nogironligi bo‘lgan shaxslarni reabilitatsiya qilish va protezlash milliy markazi bo‘yicha (15.04.2024 y.; 40-sonli) va Toshkent shahar Tibbiy reabilitatsiya klinik shifoxonasi bo‘yicha (23.10.2023 y.; i/ch-79-sonli) buyruqlar bilan amaliyotga joriy etilgan. Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagilardan iborat: yangi yaratilgan  reabilitatsiya dasturlaridan foydalanish orqali har bir bemorni yil mobaynida salomatligi va hayot sifatini foydali qiymati 35,6%dan 49,7% gacha  ijobiy tomonga o‘zgargan. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagilardan iborat: reabilitatsiya dasturi xar bir bemorga moliyaviy xarajatlar nisbati 584822 so‘mgacha iqtisodiy tejashga imkon yaratgan. Xulosa: xalq tabobati va fizik ussularni dori-vositalari  bilan  davolashni solishtirganda foydalanishning potensial foydasi ushbu tadqiqot ishtirokchilari orasida 7781250 so‘mni tashkil etgan.
to‘rtinchi ilmiy yangilik: bipolyar transkranial magnitli stimulyasiya bilan birga an’anaviy koreys og‘riqli terapiyasidan foydalanishning bel-dumg‘aza dorsopatiyasi bo‘lgan bemorlar hayot sifatiga ta’siri Nogironligi bo‘lgan shaxslarni reabilitatsiya qilish va protezlash milliy markazi bo‘yicha (15.04.2024 y.; 40-sonli) va Toshkent shahar Tibbiy reabilitatsiya klinik shifoxonasi bo‘yicha (23.10.2023 y.; i/ch-79-sonli) buyruqlar bilan amaliyotga joriy etilgan. Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagilardan iborat: yangi yaratilgan reabilitatsiya dasturlaridan foydalanish orqali har bir bemorni yil mobaynida salomatligi va hayot sifatini foydali qiymati  35,6%dan 49,7% gacha  ijobiy tomonga o‘zgargan. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagilardan iborat: reabilitatsiya dasturi xar bir bemorga moliyaviy xarajatlar nisbati 584821,43 so‘mgacha iqtisodiy tejashga imkon yaratgan. Xulosa: xalq tabobati va fizik usularni dori-vositalari  bilan  davolashni solishtirganda foydalanishning potensial foydasi ushbu tadqiqot ishtirokchilari orasida 7781250 so‘mni tashkil etgan.