Дониёрова Лайло Худайбердиевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак бошланг'ич синф ўқитувчилари нутқида феминитивларни қўллаш методикасини такомиллаштириш”, 13.00.02 - Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Ped5172.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Садикова Албина Венеровна, педагогика фанлари номзоди. доцент.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Хакимова Мухаббат Файзиевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Арипджанова Алфия Равилевна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бўлажак бошланг'ич синф ўқитувчилари нутқида феминитивларни қўллаш методикасини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат т.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари нутқида феминитивларни қўллаш методикасини такомиллаштиришнинг дидактик имкониятлари семантик формал, лексик ва стилистик сўз бирикмалари, аёл жинси ва тажрибасини ифодалаш учун фойдаланиладиган атамаларнинг педагогик мазмунини равонлаштиришга қаратилган сўзларни интенсив қўллаш асосида аниқлаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари нутқида феминитивларни қўллаш модели гендер роллари ва стереотиплар ғояси, умумий жинснинг гендер-нейтрал сўзларини ишлатиш, бошқа сўзлар билан омоним муносабатлар феминитивларни ўқув жараёнига интеграциялаш ҳамда семантик жиҳатдан ташкил этилган тизимли луғат, синонимик, антонимикларни босқичма-босқич киритиш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари ўртасида нутқда феминитивларни қўллаш методологияси ижодий лойиҳаларда ёзма иш ва оғзаки баёнотларни шакллантиришда тил тажрибасини мазмунли идрок этиш, минимализм ва талаффузнинг аниқлигига эришиш ҳамда "Синқуаин", "Фиш" ", "Блоомъс Даисй", "Адабий балиқ овлаш", "Венн диаграммаси", "Кластер" методларининг хусусий элементларини таълимий мақсадларга рационал мослаштириш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг нутқида феминитивлардан фойдаланиш самарадорлиги сўзлашув ва расмий иш нутқи ўртасидаги фарқлар ва модификация қўшимчаларига эътибор қаратиш ҳамда кодлаштирилган адабий тил ва сўзлашув нутқи ўртасидаги қарама-қаршилик натижаларини ҳисобга олишга устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак бошланг'ич синф ўқитувчилари нутқида феминитивларни фойдаланиш методикасини такомиллаштириш бўйича олинган натижалар асосида:
бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари нутқида феминитивларни қўллаш методикасини такомиллаштиришнинг дидактик имкониятлари семантик формал, лексик ва стилистик сўз бирикмалари, аёл жинси ва тажрибасини ифодалаш учун фойдаланиладиган атамаларнинг педагогик мазмунини равонлаштиришга қаратилган сўзларни интенсив қўллаш асосида аниқлаштириш бўйича тавсиялар “Бошланғич таълимда она тили” дарслиги мазмунига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 29-майдаги 232-сон буйруғи асосида берилган 232-408 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг феминизм ҳақидаги тушунчалари кенгайтирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари нутқида феминитивларни қўллаш модели гендер роллари ва стереотиплар ғояси, умумий жинснинг гендер-нейтрал сўзларини ишлатиш, бошқа сўзлар билан омоним муносабатлар феминитивларни ўқув жараёнига интеграциялаш ҳамда семантик жиҳатдан ташкил этилган тизимли луғат, синонимик, антонимикларни босқичма-босқич киритиш асосида такомиллаштириш бўйича тавсиялар “Бошланғич таълимда она тили” дарслиги мазмунига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 29-майдаги 232-сон буйруғи асосида берилган 232-408 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада ўқувчиларнинг феминистларнинг таълим жараёнига интеграциялашуви ҳақидаги ғоялари кенгайтирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари ўртасида нутқда феминитивларни қўллаш методологияси ижодий лойиҳаларда ёзма иш ва оғзаки баёнотларни шакллантиришда тил тажрибасини мазмунли идрок этиш, минимализм ва талаффузнинг аниқлигига эришиш ҳамда "Синқуаин", "Фиш" ", "Блоомъс Даисй", "Адабий балиқ овлаш", "Венн диаграммаси", "Кластер" методларининг хусусий элементларини таълимий мақсадларга рационал мослаштириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Бошланғич таълимда она тили” дарслиги мазмунига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 29-майдаги 232-сон буйруғи асосида берилган 232-408 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада ўқувчиларнинг тил тажрибасини мазмунли идрок этишлари учун шарт-шароит яратилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг нутқида феминитивлардан фойдаланиш самарадорлиги сўзлашув ва расмий иш нутқи ўртасидаги фарқлар ва модификация қўшимчаларига эътибор қаратиш ҳамда кодлаштирилган адабий тил ва сўзлашув нутқи ўртасидаги қарама-қаршилик натижаларини ҳисобга олишга устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Бошланғич таълимда она тили” дарслиги мазмунига киритилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 29-майдаги 232-сон буйруғи асосида берилган 232-408 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада кодлаштирилган адабий тил ва сўзлашув нутқи ўртасидаги қарама-қаршилик ҳақида билимлар кенгайтирилган.