Xusanov Baxodir Ergashevichning
fan doktori (DSc) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Estetik tarbiya klasterlarini takomillashtirishning falsafiy-konseptual asoslari”, 09.00.02 – Ong, madaniyat va amaliyot shakllari falsafasi (estetika).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2020.4.DSc/Fal75.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Chirchiq davlat pedagogika universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: O‘zbekiston Milliy universiteti,  DSc.03/30.12.2019.F.01.05.
Rasmiy opponentlar: Nutmatova Mukarram Axmedovna, falsafa fanlari doktori, professor; G‘aybullaev Otabek Muxammadievich, falsafa fanlari doktori, professor; Abdullaeva Nasiba Bo‘ronovna, falsafa fanlari doktori (DSc), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Farg‘ona davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy-amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi yangilanayotgan O‘zbekistonda estetik munosabatlarni isloh qilish, yangi ma’naviy makonni yaratishda estetik tarbiya klasterning falsafiy mazmunini ilmiy-badiiy manbalar asosida o‘rganish hamda milliy estetik tafakkur mezonlarini tadqiq etishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
klasterning fan, ta’lim, tarbiya va madaniyatlararo ijtimoiy hamkorlikka asoslangan uzlyuksiz estetik tarbiyaning aksiologik jihatlari, tarbiyaning jamoaviy-individual va badiiy-ijodiy shakllarini talaba-yoshlar estetik faoliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan paradigmalarning falsafiy mohiyati ochib berilgan;
 estetik tarbiya amaliyotiga klaster usulini tatbiq qilish orqali ta’lim va tarbiya jarayoni subektlari o‘rtasidagi aloqadorlikni mustahkamlash hamda san’at, adabiyot, sport vositasida inson - shaxs tarbiyaviy faoliyatini maqsadli va tizimli amalga oshirishning konseptual rivojlanishga bog‘liqligi dalillangan;
estetik tarbiyaga klasterning empirik usullarini tatbiq qilish, ta’lim muassasalaridagi eksperimental va innovatsion estetik maydonchalar, ilmiy-tadqiqot va uzlyuksiz pedagogik amaliyot bazalarni ma’naviy jihatdan mustahkamlashning kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan ilmiy-ma’rifiy tasnifi ishlab chiqilgan;
global ma’naviy makonda estetik jarayonlarni takomillashtirishning axloqiy, diniy, madaniy qadriyatlarini, tarbiyaning estetik muammolarini klaster asosida aniqlashning innovatsion va ta’sirchan tamoyillari hamda estetik munosabatlar turlari o‘rtasidagi hamkorlikning tarbiyaviy mazmunini sifat jihatdan yangi bosqichga ko‘tarish maqsadida integratsiyalash imkoniyatlari ilmiy asoslangan;
estetik tarbiya klasterlarining shaxsda yaratuvchanlik, bunyodkorlik, tashabbuskorlik tuyg‘usini shakllantirish mexanizmlari, fahm-farosat, did kabi estetik jarayonning integrativ xususiyatlari hamda yoshlarning hamkorlikda amalga oshirgan ijodiy fikrlashi, faolligi, xatti-harakatidan iborat bo‘lgan jarayonlar inson qadri tamoyillarini rivojlantiruvchi estetik maqsad va qadriyat ekanligi isbotlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Yangi O‘zbekiston sharoitida estetik tarbiya jarayonlarini klaster tizimi vositasida takomillashtirishning konseptual asoslariga oid mavzuda amalga oshirilgan tadqiqot ishi bo‘yicha olingan natijalar asosida:
klasterning fan, ta’lim, tarbiya va madaniyatlararo ijtimoiy hamkorlikka asoslangan uzlyuksiz estetik tarbiyaning aksiologik jihatlari, tarbiyaning jamoaviy-individual va badiiy-ijodiy shakllarini talaba-yoshlar estetik faoliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan paradigmalarning falsafiy mohiyatiga doir ilmiy xulosalardan 2020/2021-yillarda bajarilgan KA 107/2020-2021 raqamli “Erasmus+mobility program” loyihasini ishlab chiqishda foydalanilgan (Isʼhoqxon Ibrat nomidagi Namangan davlat chet tillar institutining 2024-yil 19-martdagi 272-04-sonli ma’lumotnomasi). Natijada loyihaning ilmiy ma’rifiy asoslarini estetik mazmun bilan boyitishga erishilgan;
estetik tarbiya amaliyotiga klaster usulini tatbiq qilish orqali ta’lim va tarbiya jarayoni subektlari o‘rtasidagi aloqadorlikni mustahkamlash hamda sanʼat, adabiyot, sport vositasida inson - shaxs tarbiyaviy faoliyatini maqsadli va tizimli amalga oshirish bo‘yicha taklif-tavsiyalardan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 26-martdagi “Ma’naviy-ma’rifiy ishlar tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘gʻrisida”gi PQ-5040-son qaroridagi targʻibot-tashviqot va tarbiya yo‘nalishidagi ishlarni ilmiy asosda tashkil etish foydalanilgan (Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi huzuridagi ijtimoiy ma’naviy tadqiqotlar institutining 2024-yil 2-apreldagi 124-sonli ma’lumotnomasi). Natijada uzlyuksiz ma’naviy tarbiya va ijtimoiy-gumanitar fanlar bo‘yicha amaliy va innovatsion tadqiqotlarni tashkil etishning konseptual asoslari yaratilgan;
estetik tarbiyaga klasterning empirik usullarini tatbiq qilish, ta’lim muassasalaridagi eksperimental va innovatsion estetik maydonchalar, ilmiy-tadqiqot va uzlyuksiz pedagogik amaliyot bazalarni ma’naviy jihatdan mustahkamlashning kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan ilmiy-ma’rifiy tasnifini ishlab chiqishga doir takliflar asosida oliy ta’lim muassasalarida yoshlar balansini shakllantirish, manzilli estetik tarbiya mezonlarini aniqlashda foydalanilgan (Respublika Yoshlar ishlari agentligining 2024-yil 26-mart 2-13-21-1203-sonli ma’lumotnomasi). Natijada yoshlar tashabbuslarini ragʻbatlantirishning maqsadli indikatorlarini aniqlashga, yoshlarning hamkorlikda estetik faoliyatni amalga oshirish imkonini bergan;
global ma’naviy makonda estetik jarayonlarni takomillashtirishning axloqiy, diniy, madaniy qadriyatlarini, tarbiyaning estetik muammolarini klaster asosida aniqlashning innovatsion va ta’sirchan tamoyillari hamda estetik munosabatlar turlari o‘rtasidagi hamkorlikning tarbiyaviy mazmunini sifat jihatdan yangi bosqichga ko‘tarish bo‘yicha tavsiyalar asosida ta’lim muassasalari, jamoat tashkilotlari va birlashmalarda “Uchinchi Renessans – yoshlar nigohida” nomli ma’rifiy loyihalar tanlovini o‘tkazish hamda “Milliy tiklanishdan – milliy yuksalish sari” gʻoyasini ijtimoiy-ma’naviy hayotga keng joriy etishda foydalanilgan (O‘zbekiston Milliy tiklanish demokratik partiyasining 2024-yil 25-martdagi 02/02-22-sonli ma’lumotnomasi). Natijada yoshlarda vatanparvarlik, kasbga sadoqat, hamjihatlik, halollik, qatʼiyatlilik ko‘nikmalarini takomillashtirishga erishilgan;
estetik tarbiya klasterlarining shaxsda yaratuvchanlik, bunyodkorlik, tashabbuskorlik tuyg‘usini shakllantirish mexanizmlari, fahm, farosat, did kabi estetik jarayonning integrativ xususiyatlari hamda yoshlarning hamkorlikda amalga oshirgan ijodiy fikrlashi, faolligi, xatti-harakatidan iborat bo‘lgan jarayonlar inson qadri tamoyillarini rivojlantiruvchi estetik maqsad va qadriyat ekanligini isbotlash bo‘yicha takliflar asosida oliy ta’lim muassasalarida innovatsion pedagogik ta’lim klasteri tizimining tarbiya klasteriga integratsiyasini ta’minlash, estetika klasterlarining zamonaviy modellarini hozirgi davrdagi madaniyatlararo muloqot va o‘zaro hamkorlik omili sifatidagi mohiyatini ochib berishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 19-mart 3/15-4/1-2024 sonli ma’lumotnomasi). Natijada yoshlar masalalari va ma’naviy-ma’rifiy sohada olib borilayotgan ishlarni monitoring qilish va faoliyatini baholash mezonlarini aniqlashning tarbiyaviy mazmunini boyitishga ma’nan xizmat qilgan.