Исмоилова Дилрабо Муҳаммад қизининг
 фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Лингвогендерологик бирликларнинг типологик тадқиқи”, 10.00.11 – Тил назарияси. Амалий ва компютер лингвистикаси
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/Fil4922.
Илмий раҳбар: Ганиева Шодия Азизовна  филология фанлари доктори (DSc), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Фарғона давлат университети DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02
Расмий оппонентлар: Султонова Шоҳиста Махаммаджановна, филология фанлари доктори, профессор;  Эргашева Гули Исмоил қизи филология фанлари доктори (DSc), доцент.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади оламнинг лингвогендерологик манзарасини аёл ва эркак тили фонида ўрганиш, икки жинс тафаккурига хос маданиятнинг лисоний воқеланишига оид ифода шаклларининг типологик-прагматик хусусиятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
тилшуносликда гендеролингвистика масаласи, лингвогендерологик системанинг нутқий актлар билан алоқадорлиги,  феминистик лингвистика шаклланишига туртки бўлган тилнинг андросентриклик табиати, аёл ва эркаклар нутқига хос тил бирликлари, уларнинг ассоциатив ва когнитив хусусиятлари аниқланган;
 аёл ва эркаклар нутқига хос лисоний воситалар ифодасининг нутқ вазиятига боғлиқлиги, ҳар икки жинс вакилига оид мулоқотнинг вербал ва новербал хосланиши, аёл ва эркаклар нутқининг ўзига хос тарзда дифференциацияланиши, лисоний дефицитлик модели ва унинг лингвогендерологик ифодаси прагматик жиҳатдан асосланган;
аёл ва эркаклар нутқига оид тил бирликларининг фонетик, лексик, грамматик жиҳатлари, икки жинс вакили нутқининг интонацион структураси, аёл ёки эркаклар нутқига хос оҳангнинг тембрал фарқланиши, гендеролексемалар микромайдони, бирламчи ва иккиламчи номинациялар ва уларнинг гендеролингвистик ифодаси гендер стереотиплар асосида далилланган;
аёл ва эркакларга хос тафаккур шакли ва уларнинг олам лингвогендерологик манзараси билан боғланиши, лисоний дефицитлик гипотезаси асосида аёл ва эркаклар нутқига хос тил бирликларининг ўзаро фарқланиши, икки жинс вакили нутқидаги вербал хулқнинг ассоциатив-когнитив механизмлари ва уларнинг ифода имкониятлари социал, маданий ва психологик омилларга боғлиқлиги лисоний далиллар асосида исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Аёл ва эркаклар нутқий ахлоқининг лингвогендерологик тадқиқи юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
тилшуносликда гендеролингвистика масаласи, лингвогендерологик системанинг нутқий актлар билан алоқадорлиги,  феминистик лингвистика шаклланишига туртки бўлган тилнинг андросентриклик табиати, аёл ва эркаклар нутқига хос тил бирликлари, уларнинг ассоциатив ва когнитив хусусиятлари ҳақидаги натижа ва хулосалардан 2021-2023-йилларда бажарилган “Ўзбек тилининг миллий корпусини лойиҳалаш ва дастурий мажмуа ишлаб чиқиш” мавзусидаги лойиҳа амалиётида фойдаланилди. (Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети Самарқанд филиалининг 2024-йил 14-августдаги 532/01-01-сон маълумотномаси). Натижада муайян халқнинг урф-одати, сиёсий-ижтимоий фаолияти ва турмуш тарзи ҳамда маданиятига ишора қилувчи лисоний ифода шаклларига оид маълумотлар асосида лойиҳа доирасида яратилган луғатнинг мукаммаллашувига эришилган;
аёл ва эркаклар нутқига хос лисоний воситалар ифодасининг нутқ вазиятига боғлиқлиги, ҳар икки жинс вакилига оид мулоқотнинг вербал ва новербал хосланиши, аёл ва эркаклар нутқининг ўзига хос тарзда дифференциацияланиши, лисоний дефицитлик модели ва унинг лингвогендерологик ифодаси прагматик жиҳатдан асосланганлиги юзасидан олинган хулоса ва таклифлардан Қўқон давлат педагогика институтида бажарилган Европа иттифоқининг Эрасмус+ томонидан молиялаштирилган 574097-ЭПП-2016-1-CЙ-ЭППКА2-CБҲЕ-ЖП рақамли “ПУЕCВЕТ-Россия ва Ўзбекистон касбий таълим тизимида ЭCВЕТ тизимини синовдан ўтказиш” номли амалий лойиҳада фойдаланилган. (РУЕCВЕТ: ПилотингЕCВЕТ сйстем то тҳе натионал ВЕТ сйстем оф Руссиа анд Узбекистаннинг 2024-йилнинг 12-августдаги 847/04-сон маълумотномаси). Натижада бадиий матнларга хос реал, консептуал лингвогендерологик ахборотлар лойиҳа материалларининг илмий далиллар билан бойитилишида амалий жиҳатдан хизмат қилган;
аёл ва эркакларга хос тафаккур шакли ва уларнинг олам лингвогендерологик манзараси билан боғланиши, лисоний дефицитлик гипотезаси асосида аёл ва эркаклар нутқига хос тил бирликларининг ўзаро фарқланиши, икки жинс вакили нутқидаги вербал хулқнинг ассоциатив-когнитив механизмлари ва уларнинг ифода имкониятлари социал, маданий ва психологик омилларга боғлиқлигига оид илмий натижа ва хулосалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” ДМнинг “Бедорлик”, “Ижод завқи”, “Таълим ва тараққиёт”, “Миллат ва маънавият” эшиттиришлари ссенарийсини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали”нинг 2024-йил 12-августдаги 04-36-931-сон маълумотномаси). Натижада лингвогендерологик тадқиқотларнинг моҳияти нутқий акт назарияларига доир тушунчалардан бошланиши, аёл ва эркакларга хос ифода шаклларига оид илмий-амалий қарашлар асосида тайёрланган радиодастурларнинг мазмунан бойишига эришилган.