Жумаев Эштемир Тошмаматович
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармогʻи номи): “Ўзбекистон ёшларини “оммавий маданият” таъсиридан ҳимоялашда миллий ғояни тарғибот қилиш технологиялари” 09.00.05 – Миллий ғоя тарғиботи технологиялари (фалсафа фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Fal1184.
Илмий раҳбар: Эргашев Ибадулла сиёсий фанлар доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.03/30.12.2019.F.01.14.
Расмий оппонентлар: Худойберганов Равшан Худойберганович, фалсафа фанлари доктори, доцент; Мусаев Фахриддин Абдусатторович, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент Давлат иқтисодиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий-амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. Янги Ўзбекистон ёшларини “оммавий маданият” таъсиридан ҳимоя қилиш шарт-шароитларини, омилларини миллий ғоя негизлари ва тарғибот технологиялари билан боғлиқ ҳолда ўрганишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
миллий ғоя тарғиботида миллий ва умуминсоний маданият негизларига таяниш турли хил ёт ва зарарли оқимларга қарши курашишда муҳим халқнинг тарихий ва маданий меросини сақлаб қолиш ва ривожлантиришга қаратилган назарий, бирлик ва ҳамжиҳатлик ижтимоий барқарорликка эришишнинг амалий аҳамиятга эга эканлиги асосланган;
“оммавий маданият” кўриниши миллий ва умуминсоний маданият негизидан йироқ эканлиги ва ёшлар онги ва тафаккурига таъсир кўрсатиб манипуляцияга учрайдиган зарарли оқибатларини бартараф этишнинг сифатли таълим дастурлари, санъат ва маданият диалектикаси, юқори сифатли ахборот орқали тарғиб қилиш технологиялари очиб берилган;
“оммавий маданият” ва зарарли фикр маданият кўриниши эканлиги унинг тарғиб қилган ижтимоий тармоқлар, унинг технологик асосида айрим ёшлар онгини ҳулқ тузилишини, феъл-атворини, ҳатти-ҳаракатларини миллий ғояга зид тарзда ўзгартиришга қаратилган ресурс эканлиги очиб берилган.
Янги Ўзбекистонда ёшларининг оммавий маданият таъсиридан ҳимояланиши учун миллий ғояни тарғиб қилишда инновацион технологиялар ва ёндашувларни интеграцияси, ёшларнинг онги ва тафаккурини шакллантириш, уларни миллий қадриятлар билан боғлаш ва салбий таъсирлар билан курашиш имкониятларини ошириш жамиятда барқарор ва соғлом муҳитни яратишга хизмат қилиши очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистон ёшларини “Оммавий маданият” таъсиридан ҳимоялашда миллий ғояни тарғибот қилиш технологиялари мавзусида олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
миллий ғоя тарғиботида миллий ва умуминсоний маданият негизларига таяниш турли хил ёт ва зарарли оқимларга қарши курашишда муҳим халқнинг тарихий ва маданий меросини сақлаб қолиш ва ривожлантиришга қаратилган назарий, бирлик ва ҳамжиҳатлик ижтимоий барқарорликка эришишнинг амалий аҳамиятга эга эканлигига оид ғоялардан Ўзбекистон миллий телерадиёкомпанияси дастурида фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2024-йил 4-январдаги 04/1-18-сонли маълумотномаси). Натижалар ОАВларида ахборот экспансияси, телевидения ва интернет ёрдамида Ғарб “универсал” маданиятининг дунё бўйича тарқатилиши барча мамлакатлар учун хавф туғдириши билан боғлиқ таҳдидларига қарши курашиш қаратилган телекўрсатувларни тайёрлашда фойдаланилган;
“оммавий маданият” кўриниши миллий ва умуминсоний маданият негизидан йироқ эканлиги ва ёшлар онги ва тафаккурига таъсир кўрсатиб манипуляцияга учрайдиган зарарли оқибатларини бартараф этишнинг сифатли таълим дастурлари, санъат ва маданият диалектикаси, юқори сифатли ахборот орқали тарғиб қилиш технологияларига оид ғоялардан Ўзбекистон “Миллий тикланиш” демократик партияси ўқув-услубий ҳамда мафкуравий тарғибот фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон “Миллий тикланиш” демократик партиясининг 2024-йил 14-июндаги 02/02-36-сонли далолатномаси). Натижада ишда келтирилган таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон “Миллий тикланиш” демократик партияси фаолиятида партия тизимидаги ходимларнинг маънавий-маърифий йўналишдаги билим ва кўникмаларини ошириш, ўқув-услубий ҳамда мафкуравий тарғибот ишларида фойдаланилди;
“оммавий маданият” ва зарарли фикр маданият кўриниши эканлиги унинг тарғиб қилган ижтимоий тармоқлар, унинг технологик асосида айрим ёшлар онгини хулқ тузилишини, феъл-атворини, хатти-ҳаракатларини миллий ғояга зид тарзда ўзгартиришга қаратилган ресурс эканлигига оид ғоялардан Ўзбекистон Республикаси маънавият ва маърифат марказининг фаолиятида фойдаланилган. (Республика маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг 2024-йил 9-январдаги 07-сон далолатномаси). Натижада диссертацияда илгари сурилган таклиф, тавсия ва хулосалар янги Ўзбекистон ёшларини “Оммавий маданият”нинг салбий таъсиридан ҳимоялашда мафкуравий иммунитетни шакллантириш механизмларини ишлаб чиқишга хизмат қилган;
Янги Ўзбекистонда ёшларининг оммавий маданият таъсиридан ҳимояланиши учун миллий ғояни тарғиб қилишда инновацион технологиялар ва ёндашувларни интеграцияси, ёшларнинг онги ва тафаккурини шакллантириш, уларни миллий қадриятлар билан боғлаш ва салбий таъсирлар билан курашиш имкониятларини ошириш жамиятда барқарор ва соғлом муҳитни яратишга хизмат қилишига оид ғоялардан Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлигининг фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ёшлар ишлари агентлигининг 2024-йил 18-июл 2-13-21-3752-сонли маълумотномаси). Натижада, агентлик фаолияти доирасида олиб борилаётган ишлар самарадорлигини оширишга хизмат қилди. Айниқса, мамлакатимизда олиб борилаётган ислоҳотларга ёшларнинг дахлдорлик туйғусини юксалтириш, ёшларнинг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданияти ошириш зарурати, ислоҳотлар мазмуни ва аҳамияти, ҳуқуқий тарбийага салбий таъсир коърсатувчи омилларга нисбатан ҳуқуқий иммунитетни ривожлантириш масалалари, ҳуқуқий таълимда “Конституциявий ҳуқуқ” фани ўқитилишида самарадорликка хизмат қилувчи омиллар борасидаги билим ва дунёқарашларини кенгайтиришда алоҳида аҳамият касб этади.