Sheraliev Odiljon Shuxratjon o‘g‘lining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmogʻi): “Pedagogik oliy ta’limda tarix yo‘nalishi talabalarining digital kompetensiyasini rivojlantirish metodikasi (Tarix va ijtimoiy fanlarni o‘qitish metodikasi fani misolida)” 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (tarix) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.3.PhD/Ped7581.
Ilmiy rahbar: Artikova Muhayyo Botiralievna, pedagogika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Qo‘qon davlat pedagogika instituti
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi: Qo‘qon davlat pedagogika instituti PhD.03/29.12.2022.Ped.132.02.
Rasmiy opponentlar: Abdullaev Safibullo Xabibullaevich, pedagogika fanlari doktori, dotsent; Komilov Nodirbek Boqijonovich, pedagogika fanlari doktori (DSc), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Toshkent davlat pedagogika universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi pedagogik oliy ta’limda tarix yo‘nalishi talabalarining digital kompetensiyasini rivojlantirishning nazariy-metodik asoslarini takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:  
tarix yo‘nalishi talabalarida digital kompetensiyani rivojlantirishning pedagogik-psixologik xususiyatlari fanlararo bog‘lanishning ijodiy va ko‘rgazmali turlari o‘zaro adptivligini oshirish hamda digital ta’limning texnologik resurslarini o‘z ichiga olgan turli xil zamonaviy bilimlarni egallash va unga echim topish kabi xususiyatlar korrelyativligiga ustuvorlik berish asosida aniqlashtirilgan;
pedagogik oliy ta’limda tarix yo‘nalishi talabalarida digital kompetensiyalarni rivojlantirishning metodik ta’minoti raqamlashtirishning pedagogik aspektlari tarix va ijtimoiy fanlarni o‘qitish jarayonini raqamlashtirishning didaktik imkoniyatlarini interfaol ta’lim platformalari, raqamli sinf, kollaborativ o‘quv vositalari, personallashtirilgan ta’lim, tezkor aloqa va baholash kabi kasbiy-pedagogik faoliyatning me’yoriy talablariga intensiv ta’sirchanlik xususiyatini hisobga olish asosida takomillashtirilgan;
tarix yo‘nalishi talabalarida digital kompetensiyani rivojlantirishga yo‘naltirilgan adaptiv metodlari raqamli ta’lim resurslari E-Learning, MOOC, Coding Bootcamps, Hackathons, Peer Learning, Mentoring va oliy ta’lim muassasasining raqamlashtirishga doir texnik-tashkiliy jihatlarini  differensiyallash va individuallash, interfaol ta’lim muhiti, monitoringni hisobga olgan holda shakllantirilgan variativ yondoshuvlari “Flipped Classroom”, “WebQuest”, “Raqamli loyiha ishi”, “Onlayn kollaboratsiya”, “Raqamli tadqiqot”, “Onlayn xavfsizlik”ni tadbiq etish asosida takomillashtirilgan;
pedagogik oliy ta’limda tarix yo‘nalishi talabalarining kasbiy-amaliy kompetentligini rivojlantitrish metodikasi oliy ta’limning xalqaro standart tasniflash darajalariga mos keluvshi ta’lim dasturlarining yaxlitligini bevosita hisobga olgan holda inklyuzivlik va metakognitivlikni rivojlantirish integratsiyasi orqali turli bosqichlardagi rubrik baholash vositalarini qo‘llashga ustuvorlik berish asosida takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Tarix yo‘nalishi talabalarida digital kompetensiyani rivojlantirishning nazariy-pedagogik asoslarini takomillashtirish bo‘yicha ilmiy natijalar asosida:
talabalarning kasbiy-pedagogik faoliyatni samarali tashkil etishning intellektual, motivatsion va faoliyatli jarayonlarini “Tarix va ijtimoiy fanlarni o‘qitish metodikasi” fani bilan ichki integrallashuv darajasini real ta’limiy sharoitdagi barqarorligini ta’minlash asosida aniqlashtirilgan, tarix yo‘nalishi talabalarida digital kompetensiyani rivojlantirishning pedagogik-psixologik xususiyatlariga doir ma’lumotlaridan T.N.Qori-Niyoziy nomidagi O‘zbekiston pedagogika fanlari ilmiy tadqiqot institutida bajarilgan A1-XT-0-92997-raqamli “Yoshlarni umuminsoniy, milliy va tarixiy qadriyatlar uyg‘unligi asosida ma’naviy-axloqiy tarbiyalashning muammolari” nomli innovatsion tadqiqot loyihasi doirasida belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlashda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi Qoraqalpog‘iston bo‘limi Qoraqalpoq gumanitar fanlar ilmiy – tadqiqot institutining 2024 yil 9 – sentyabrdagi 360/1-son ma’lumotnomasi). Natijada tarix yo‘nalishi talabalarining digital kompetensiyasini rivojlantirish intensivligi ta’minlangan;
pedagogik oliy ta’limda tarix yo‘nalishi talabalarida digital kompetensiyalarni rivojlantirishning metodik ta’minoti raqamlashtirishning pedagogik aspektlari tarix va ijtimoiy fanlarni o‘qitish jarayonini raqamlashtirishning didaktik imkoniyatlarini interfaol ta’lim platformalari, raqamli sinf, kollaborativ o‘quv vositalari, personallashtirilgan ta’lim, tezkor aloqa va baholash kabi kasbiy-pedagogik faoliyatning me’yoriy talablariga intensiv ta’sirchanlik xususiyatlarini rivojlantirishga doir takliflaridan T.N.Qori-Niyoziy nomidagi O‘zbekiston pedagogika fanlari ilmiy tadqiqot institutida bajarilgan A1-XT-0-92997-raqamli “Yoshlarni umuminsoniy, milliy va tarixiy qadriyatlar uyg‘unligi asosida ma’naviy-axloqiy tarbiyalashning muammolari” nomli innovatsion tadqiqot loyihasi doirasida belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlashda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi Qoraqalpog‘iston bo‘limi Qoraqalpoq gumanitar fanlar ilmiy – tadqiqot institutining 2024 yil 9 – sentyabrdagi 360/1-son ma’lumotnomasi). Natijada talabalarning tarix fanini o‘rganishlarida raqamli texnologiyalardan foydalanish imkoniyatrlari ortgan.
tarix yo‘nalishi talabalarida digital kompetensiyani rivojlantirishga yo‘naltirilgan adaptiv metodlari raqamli ta’lim resurslari E-Learning, MOOC, Coding Bootcamps, Hackathons, Peer Learning, Mentoring va oliy ta’lim muassasasining raqamlashtirishga doir texnik-tashkiliy jihatlarini  differensiyallash va individuallash, interfaol ta’lim muhiti, monitoringni hisobga olgan holda shakllantirilgan variativ yondoshuvlari “Flipped Classroom”, “WebQuest”, “Raqamli loyiha ishi”, “Onlayn kollaboratsiya”, “Raqamli tadqiqot”, “Onlayn xavfsizlik”ni tadbiq etishga doir takliflaridan O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasi “O‘zbekiston teleradiokanali” DM “Madaniy-ma’rifiy va badiiy eshittirishlar” muharririyatning “Ta’lim va taraqqiyot”, “O‘zbekiston yoshlari”, “Bolalar va biz” eshittirishlarining senariylarini tayyorlashda foydalanilgan (O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasi “O‘zbekiston teleradiokanali” davlat muassasasining 2024-yil 27-sentyabrdagi 04-36-1071-son ma’lumotnomasi). Natijada, ishlab chiqilgan metodik yondashuvlarning keng miqyosida ommalashtirishga erishilgan.