Naimov Shoxrux Sharofiddinovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “O‘zbekiston Respublikasi investision salohiyatini oshirish istiqbollari”, 08.00.07 – «Moliya, pul muomalasi va kredit» (iqtisodiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.2.PhD/Iqt.9765.
Ilmiy rahbar: Karlibaeva Raya Xojabaevna, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti, DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Rasmiy opponentlar:Toshmuradova Buvsara Egamovna, iqtisodiyot fanlari doktori, professor; Aziz Anarkulov, iqtisodiyot fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD);
Yetakchi tashkilot: O‘zbekiston Respublikasi bank-moliya akademiyasi.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi O‘zbekiston Respublikasi hududlarining investisiya salohiyatini oshirishning iqtisodiy mexanizmlarini takomillashtirishga qaratilgan ilmiy-amaliy taklif hamda tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
Uslubiy yondashuvga ko‘ra «investisiya salohiyati» tushunchasining iqtisodiy mazmuni davlatning kapitalga bo‘lgan moddiy, moliyaviy, kadrlarga oid hamda infratuzilmaviy ehtiyojlarini qondirishda foydalanilayotgan hamda tegishli chora-tadbirlar orqali jalb etish mumkin bo‘lgan xususiy va jalb qilingan investisiya resurslari majmui nuqtai-nazaridan takomillashtirilgan;
Investisiya muhitini rivojlantirishning milliy xususiyatlarini hisobga olgan holda hududlarning investision jozibadorligini baholashning uslubi investisiya-innovatsion faollik (IA1-4=0,3), ishlab chiqarish salohiyati (P1-6=0,2), kadrlar salohiyati (K1-3=0,2), infratuzilma-ekologik salohiyat (IE1-4=0,15), ijtimoiy salohiyat (S1-2=0,15) ko‘rsatkichlar tizimining maqbul nisbatini aniqlash asosida takomillashtirilgan;
Investisiya xatarlarini kamaytirish va iqtisodiy o‘sishga qaratilgan tezkor, taktik va strategik chora-tadbirlarni amalga oshirishni nazarda tutuvchi hududlarning investisiya salohiyatini oshirishning ierarxik sxemasi «yuqori» (0,75 ≤ RV ≤ 1), «o‘rta» (0,55 ≤ RS ≤ 0,74) va «past» (0 ≤ RV ≤ 0,54) darajadagi investision salohiyatga ega mintaqalarni tabaqalashtirish asosida takomillashtirilgan;
Toshkent viloyatida mintaqaning investisiya jozibadorligini oshirish bo‘yicha kompleks chora-tadbirlarni ishlab chiqish asosida bazaviy, pessimistik va optimistik ssenariylar orqali asosiy kapitalga yo‘naltirilgan investisiyalar hajmi dinamikasining 2026 yilga qadar prognoz ko‘rsatkichlari ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Hududlarning investisiya salohiyatini oshirish mexanizmlarini takomillashtirish:
Investision muhitni rivojlantirishning milliy xususiyatlarini inobatga olgan holda hududlarning investision jozibadorligini baholashning uslubiy yondashuvi takomillashtirildi. Ilmiy yangilikning joriy etilishi hududlarning investisiya salohiyatining bugungi holatini baholash va uni iqtisodiy o‘sishga erishish yo‘lida optimallashtirish imkonini berdi.
hududlarning investisiya salohiyatini oshirishning ierarxik sxemasi ishlab chiqilgan bo‘lib, investisiya xatarlarini kamaytirish va iqtisodiy o‘sishga yo‘naltirilgan tezkor, taktik va strategik chora-tadbirlarni amalga oshirishni nazarda tutadi. Ilmiy yangilikni joriy etish kapital qo‘yilmalarni jalb qilish samaradorligini ta’minlash bo‘yicha strategik rejaning vazifalarini ishlab chiqish uchun asos bo‘lib xizmat qildi.
Hududlarning investisiya salohiyatini rivojlantirish va oshirishga ta’sir etuvchi ko‘rsatkichlar va omillarni tahlil qilish asosida ko‘p faktorli ekonometrik model` barpo etildi, bu esa davlat investisiya siyosati va hududlarga ko‘maklashishning ustuvor yo‘nalishlarini ishlab chiqish imkonini berdi. Ilmiy yangilikning joriy etilishi kapital qo‘yilmalarni optimallashtirdi.
Asosiy, pessimistik, optimistik va innovatsion senariylar asosida investisiya jozibadorligini oshirish bo‘yicha kompleks chora-tadbirlarni ishlab chiqishga qaratilgan 2023-2026 yillarda Toshkent viloyatida asosiy kapitalga yo‘naltirilgan investisiyalar hajmi dinamikasi prognozi ishlab chiqildi.