Maxammatova Ma’mura Jalilovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini shakllantirish texnologiyasi (3- sinf ona tili va o‘qish savodxonligi fani misolida)”, 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (ona tili va o‘qish savodxonligi) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.I.PhD/Ped4508.
Ilmiy maslahatchi F.I.Sh., ilmiy darajasi va unvoni: Yusupova Shohidaxon Jaloliddinovna, pedagogika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Andijon davlat pedagogika instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: A.Avloniy nomidagi pedagogik mahorat milliy instituti, PhD.28/30.12.2019.Ped.68.01.
Rasmiy opponentlar: Sharipova Dilara Djumaniyazova, pedagogika fanlari doktori, professor; Mavlonova Klaraxon Mahmudovna, pedagogika fanlari doktori (DSc), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Chirchiq davlat pedagogika universiteti.
II. Tadqiqotning maqsadi boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini shakllantirish texnologiyasini takomillashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini shakllantirishning pedagogik imkoniyatlari intellektual qobiliyatlar tafakkur, borliqni ob’ektiv idrok etish, tizimli fikr yuritish, hamda fikrlar geniralizatsiyalashishini bosqichma-bosqich adaptiv uyg‘unlashtirish asosida ko‘ra aniqlangan;
ona tili va o‘qish savodxonligi fanini o‘qitish jarayonida o‘quvchilarni tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini shakllantirish metodi layoqat, ijodiy motivlar, refleksiv fikrlar va transpredmetli integratsiyasining produktivligini belgilash hamda variativ o‘quv resurslarini yaratish bo‘yicha fikrlar integrasiyasini uyg‘unlashtirish asosida takomillashtirilgan;
boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini shakllantirish modeli subektlar o‘quv faoliyatini tizimlashtirish va ijtimoiy zaruriyatini modellashtirish o‘qitishning guruhli shakliga ustuvorlik berish , hamda shaxsga yo‘nalgan, tizimli, innovatsion yondashuvlarni optimallashtirish asosida takomillashtirilgan;
o‘quvchilarda tanqidiy fikrlash ko‘nikmalarini takomillashtirish metodini samaradorligi pedagogik jarayonni intensifikatsiyalash, o‘quvchilarda motivatsion, kognitiv, produktiv fikrlash qobiliyatlari hamda uning bosqichlari tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini rivojlantirish asosida takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Boshlangʻich sinf o‘quvchilarida tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini shakllantirish texnologiyasi bo‘yicha olib borilgan tadqiqot natijalari asosida:
boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini shakllantirishning pedagogik imkoniyatlari intellektual qobiliyatlar tafakkur, borliqni obektiv idrok etish, tizimli fikr yuritish, hamda fikrlar geniralizatsiyalashishini bosqichma-bosqich adaptiv uyg‘unlashtirish asosida ko‘ra aniqlashtirishga oid takliflar “Umumiy pedagogika (Didaktika-ta’lim nazariyasi)” nomli o‘quv qo‘llanma mazmuniga singdirilgan (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti 2024 yil 4 sentyabrdagi 11-05-4487/04-son dalolatnomasi). Natijada boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini shakllantirishning konseptual asoslarini ishlab chiqish imkoni kengaytirilgan;
ona tili va o‘qish savodxonligi fanini o‘qitish jarayonida o‘quvchilarni tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini shakllantirish metodi layoqat, ijodiy motivlar, refleksiv fikrlar va transpredmetli integratsiyasining produktivligini belgilash hamda variativ o‘quv resurslarini yaratish bo‘yicha fikrlar integrasiyasini uyg‘unlashtirish asosida takomillashtirishga oid tavsiyalar “Umumiy pedagogika (Didaktika-ta’lim nazariyasi)” nomli o‘quv qo‘llanma mazmuniga singdirilgan (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti 2024 yil 4 sentyabrdagi 11-05-4487/04-son dalolatnomasi). Natijada ona tili va o‘qish savodxonligi darslarida o‘quvchilarni tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini shakllantirishga sharoit yaratilgan;
boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini shakllantirish modeli subektlar o‘quv faoliyatini tizimlashtirish va ijtimoiy zaruriyatini modellashtirish o‘qitishning guruhli shakliga ustuvorlik berish, hamda shaxsga yo‘nalgan, tizimli, innovatsion yondashuvlarni optimallashtirish asosida takomillashtirishga oid takliflar Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universitetida bajarilgan RZ-202004165 raqamli “Umumiy o‘rta ta’limning boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida og‘zaki va yozma nutqiy kompetensiyalarini rivojlantiruvchi elektron platforma yaratish” mavzusidagi loyiha doirasida belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlashda foydalanilgan (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti 2024 yil 4 sentyabrdagi 11-05-4487/04-son dalolatnomasi). Natijada boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini shakllantirish modelini ishlab chiqish samaradorligi oshgan;
o‘quvchilarda tanqidiy fikrlash ko‘nikmalarini takomillashtirish metodini samaradorligi pedagogik jarayonni intensifikatsiyalash, o‘quvchilarda motivatsion, kognitiv, produktiv fikrlash qobiliyatlari hamda uning bosqichlari tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini rivojlantirish asosida takomillashtirishga oid tavsiyalaridan “Nutq o‘stirish va bolalar adabiyoti” nomlangan o‘quv qo‘llanma mazmuniga singdirilgan (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti 2023 yil 18 noyabrdagi 02-07-5088/04-son dalolatnomasi). Natijada, pedagogik jarayonning intensifikatsiyalash asosida tanqidiy tafakkur ko‘nikmalarini rivojlantirish texnologiyalarini takomillashtirishga erishilgan.