Boymatov Otabek Saboxiddin o‘g‘lining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Qashqadaryo sharoitida qorabayir ot zotining nasl xususiyatlarini yaxshilash usullari”, 06.02.03 – Xususiy zootexniya. Chorvachilik mahsulotlarini ishlab chiqarish texnologiyasi (Qishloq xo‘jaligi fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2021.2.PhD/Qx771
Ilmiy rahbar: Xolmirzaev Dustmuxammad, qishloq xo‘jaligi fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Samarqand davlat veterinariya medisinasi, chorvachilik va biotexnologiyalar universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent davlat agrar universiteti, PhD.05/30.12.2019.Qx.13.02.
Rasmiy opponentlar: Madraximov Shodlik Nazarovich, Qishloq xo‘jaligi fanlari doktori, dotsent; Nurmatov A’zamjon Akbarovich, qishloq xo‘jaligi fanlari nomzodi, katta ilmiy xodim.
Yetakchi tashkilot: Qorako‘lchilik va cho‘l ekologiyasi ilmiy tadqiqot instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi Qashqadaryo sharoitida qorabayir zotli biyalardan qulun olishning samaradorligi, qulunlarning o‘sish hamda rivojlanishini o‘rganish asosida ularning nasl xususiyatlarini yaxshilash usullarini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
qorabayir ot zotiga mansub biyalarning mahsuldorlik xususiyatlarini  9-10 foizga oshirishni taminlovchi qulun olish davrlarining yangi tizimi ilmiy asoslangan;
qulunlarning tirik vazni o‘rtacha 219,4 kg, gacha (6,5 foizga) oshirish imkoniyatlari ularni onasidan ajratishning yangi taklif etilgan davri asosida aniqlangan;
bo‘g‘oz biyalarni 8 oyligidan tuqqanigacha bo‘lgan davrda oziqlantirish me’yorlari ishlab chiqilib, ularning reproduktiv xususiyatlarini 10 foizgacha yuqori bo‘lgan qulunlar olishni oshirish mumkinligi ilmiy isbotlangan;
qulunlarning tug‘ilgandan 12 oylik davrgacha eksterer o‘lchamlari va tana tuzilish indekslari bo‘yicha qarchig‘ay balandligi 2,2 %, gavdaning qiya uzunligi 2,63 %,  ko‘krak aylanasi 2,37 %, pocha aylanasi 4,4 % ga yuqori bo‘lishi hamda o‘sish dinamikasi chegaraviy ko‘rsatkichlarining oshishi asoslangan;
ilk bor biyalardan olingan qulunlarni Qashqadaryo viloyati sharoitida 8 oyligida (noyabr) oyida ajratish samarali natija berishi isbotlangan;
qulunlarni onasidan ajratilgandan keyin to‘la qiymatli ozuqalar bilan boqishning samarali texnologik usullari ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Qashqadaryo sharoitida qorabayir ot zotining nasl xususiyatlarini yaxshilash usullari mavzusidagi dissertatsiya mavzusi bo‘yicha olib borilgan ilmiy-tadqiqot ishlari asosida:
Qorabayir zotli otlardan maqbul muddatlarda qulun olish usuli O‘zbekiston temir yo‘llar AJ “Qarshi mintaqaviy temir yo‘l uzeli” UK “Qorabayir otchilik” majmuasi MChJda joriy qilingan (Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo‘mitasining 2024-yil 01-fevraldagi 02/23-67-sonli ma’lumotnomasi). Natijada xo‘jalik sharoitida qulun olishda yillik sof foyda 1622,9 ming so‘mni, rentabellik darajasi 34,75 foizni, maqbul muddatlarda (mart-aprel oylarida) qulun olish usulini joriy qilish orqali yillik sof foyda 2166,5 ming so‘mni, rentabellik darajasi 46,39 foizni tashkil qilgan;
Qorabayir zotli otlardan maqbul muddatlarda qulun olish usuli Sirdaryo viloyati, Sirdaryo tumani “Yaksart tulpori naslli yilqichilik” fermer xo‘jaligida joriy qilingan (Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo‘mitasining 2024-yil 01-fevraldagi 02/23-67-sonli ma’lumotnomasi). Natijada xo‘jalik sharoitida qulun olishda yillik sof foyda 1590,4 ming so‘mni, rentabellik darajasi 34,05 foizni, maqbul muddatlarda (mart-aprel oylarida) qulun olish usulini joriy qilish orqali yillik sof foyda 2123,17 ming so‘mni, rentabellik darajasi 45,46 foizni tashkil qilgan;
Qorabayir zotli otlardan maqbul muddatlarda qulun olish usuli Qashqadaryo viloyati, Yakkabog‘ tumani “Yakkabog‘ qorabayir” MChJda joriy etilgan (Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo‘mitasining 2024-yil 01-fevraldagi 02/23-67-sonli ma’lumotnomasi). Natijada xo‘jalik sharoitida qulun olishda yillik sof foyda 1557,98 ming so‘mni, rentabellik darajasi 33,36 foizni, maqbul muddatlarda (mart-aprel oylarida) qulun olish usulini joriy qilish orqali yillik sof foyda 2079,84 ming so‘mni, rentabellik darajasi 44,53 foizni tashkil qilgan.