Yavkochdieva Dilafruz Egamqulovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): “Innovatsion yondoshuv asosida talabalarni kasbiy faoliyatga tayyorlash metodikasini takomillashtirish” (texnika oliy ta’lim muassasalari misolida), 13.00.05 – Kasb-hunar ta’limi nazariyasi va metodikasi (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2020.1.PhD/Ped1504.
Ilmiy rahbar: Raximov Zokir Toshtemirovich, pedagogika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi: Professional ta’limni rivojlantirish instituti, DSc.03/30.12.2019.Ped 48.01.
Rasmiy opponentlar: Ismoilova Zuhra Karabaevna, pedagogika fanlari doktori, professor; G‘afforov Feruz Hasanovich, pedagogika fanlari doktori (DSc).
Yetakchi tashkilot: Jizzax politexnika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy va nazariy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi innovatsion yondashuv asosida talabalarini kasbiy faoliyatga tayyorlash metodikasini takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
talabalarni kasbiy (pedagogik, loyihalash-konstruktorlik, ishlab chiqarish-texnologik, yig‘ish-sozlash ishlari, foydalanish va servis xizmati ko‘rsatish, tashkiliy-boshqaruv, ilmiy-tadqiqot) faoliyatga tayyorlashning mazmuni, pedagogik-psixologik xususiyatlari, didaktik shart-sharoitlari zamonaviy ijtimoiy buyutrma funksional talablariga asoslanib takomillashtirilgan;
innovatsion yondashuv asosida talabalarni kasbiy faoliyatga tayyorlash tizimli-funksional modelini hamda kasbiy bilimlarini oshirishga xizmat qiluvchi o‘quv-metodik va mobil-didaktik ta’minoti oliy ta’limning kredit-modul tizimi talablari asosida ishlab chiqilgan;
talabalarni kasbiy faoliyatga tayyorlashda texnik intellektni rivojlantirish imkoniyatlari hamda kasbiy faoliyatga yo‘naltirishga xizmat qiladigan innovatsion ta’lim texnologiyalarini ishlab chiqish orqali majburiy va tanlov fanlaridan o‘quv mashg‘ulotlarini ijodiy faollashtiruvchi omillar sifatida foydalanish metodikasi takomillashtirilgan;
innovatsion yondashuv asosida talabalarni kasbiy bilim va amaliy ko‘nikmalarini baholashning diagnostik darajalarini obyektiv natijaviy, sifatiy baholash mezon va raramertlari mazmunan ortimallashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Innovatsion yondashuv asosida talabalarni kasbiy faoliyatga tayyorlash metodikasini takomillashtirish bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqot natijalari asosida:
talabalarni kasbiy (pedagogik, loyihalash-konstruktorlik, ishlab chiqarish-texnologik, yig‘ish-sozlash ishlari, foydalanish va servis xizmati ko‘rsatish, tashkiliy-boshqaruv, ilmiy-tadqiqot) faoliyatga tayyorlashning mazmuni, pedagogik-psixologik xususiyatlari, didaktik shart-sharoitlari zamonaviy ijtimoiy buyutrma funksional talablariga asoslanib takomillashtirilganligiga oid xulosalardan 60112400-Professional ta’lim (transport vositalari muhandisligi (avtotransport)) ta’lim yo‘nalishi o‘quv rejasidagi pedagogik turkum fanlardan “Tarbiyaviy ishlar metodikasi” o‘quv qo‘llanmasini yaratishda foydalanilgan (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2020-yil 14-avgustdagi 418-sonli buyrug‘iga asosan berilgan 418-131 raqamli guvohnoma). Mazkur o‘quv qo‘llanma talabalarning zamonaviy fikrlash, o‘z-o‘zini personallashtirish va o‘z yo‘nalishi bo‘yicha kasbiy tayyorgarligini rivojlantirishga erishilgan;
innovatsion yondashuv asosida talabalarni kasbiy faoliyatga tayyorlash tizimli-funksional modelini hamda kasbiy bilimlarini oshirishga xizmat qiluvchi o‘quv-metodik va mobil-didaktik ta’minoti oliy ta’limning kredit-modul tizimi talablari asosida ishlab chiqilganligi hamda talabalarni kasbiy faoliyatga tayyorlashda texnik intellektni rivojlantirish imkoniyatlari hamda kasbiy faoliyatga yo‘naltirishga xizmat qiladigan innovatsion ta’lim texnologiyalarini ishlab chiqish orqali majburiy va tanlov fanlaridan o‘quv mashg‘ulotlarini ijodiy faollashtiruvchi omillar sifatida foydalanish metodikasi takomillashtirilganligiga oid xulosalar “Ta’lim texnologiyalari”, “Kasbiy pedagogika”, muhandislik-kasbiy fanlaridan esa “Transrort vositalarining tuzilishi va nazariyasi” fanilaridan elektron darslik mobil ilovalarini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2023-yil 13-oktyabrdagi 02/17-2950-son ma’lumotnomasi). Natijalardan Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti, Buxoro muhandislik-texnologiya instituti va Qarshi muhandislik-iqtisodiyot institutlarida bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari va magistratura mutaxassisliklari bo‘yicha kadrlar tayyorlashda xizmat qilgan;
innovatsion yondashuv asosida talabalarni kasbiy bilim va amaliy ko‘nikmalarini baholashning diagnostik darajalarini obyektiv natijaviy, sifatiy baholash mezon va raramertlari mazmunan ortimallashtirilgan xulosalar Oliy ta’lim muassasalarida yuqori malakali mutaxassislarini tayyorlashga xizmat qilgan (O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2023-yil 13-oktyabrdagi 02/17-2950-son ma’lumotnomasi). Natijalar talabalarda kasbiy bilim, ko‘nikma, malakalarning shakllanganlik darajasini nazorat qilish va baholash mezonlari optimallashtirilgan hamda mazkur mezonlar oliy ta’limning kredit-modul tizimi sharoitida talabalarning kasbiy faoliyatga tayyorlash metodikasini takomillashtirishning diagnostik-prognostik darajalarini obektiv baholashga xizmat qilgan.