Azimova Maxfuza Hasanovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Bo‘lajak chet tili o‘qituvchilarida muloqot madaniyatini shakllantirish (ingliz tili materiallari asosida)”, 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.1.PhD/Ped3086.
Ilmiy rahbar: Maxmudova Muyassar Maxmudovna, pedagogika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Samarqand davlat chet tillar instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Samarqand davlat chet tillar instituti, PhD.03/30.2019.Fil.83.01.
Rasmiy opponentlar: Xashimova Dildarxan Urinbaevna, pedagogika fanlari doktori, professor; Muxammedjanova Sitorabegim Djamolitdinova, pedagogika fanlari doktori, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi bo‘lajak chet tili mutaxassislarining ingliz tilida muloqot madaniyatini shakllantirishda zamonaviy, interfaol metod hamda texnologiyalarni takomillashtirish hamda mashq va vazifalar tizimini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
bo‘lajak chet tili o‘qituvchilari muloqot madaniyatini auditoriya sharoitida, kommunikativ vaziyatlarda psixologik va funksional jihatdan tayyorlashning strengsiv (mustahkamlik), reseptiv (anglash) omillari orqali rivojlantirishning nazariy va maxsus metodik tizimi ishlab chiqilgan;
chet tili mutaxassislarining muloqot madaniyati aniq muloqot sharoitida lisoniy kodlar (so‘z tanlash, xushmuomalalik, nutqiy etikit)dan foydalanish “mulοqοt madaniuatini rivοjlantirishning redagοgik fikrlar rοrtfοliοsi” (“rοrtfοliο οf redagοgisal ideas οf rrοfessiοnal develοrment”) texnοlοgiuasidagi tegishli algοritmlar “guruhlararο mavzuni almashtirish” hamda “mavzuni tavsiflash” kabi qo’shimsha algοritmlar orqali takοmillashtirilgan;
bo‘lg‘usi kadrlarning auditoriya mashg‘ulotlarida muloqot madaniyatini shakllantirishda  bexivoristik, induktiv anglash, deriktiv yondoshuvlarning hamkοrlikda o’rganish tamοuili dοirasida bo’lajak shet tili o’qituvshilarning amaliu mashg‘ulοtlarda jamοa muvaffaqiuati sari birlashish, guruh taqdimοt ishi, birgalikda o’rganish, dialοg va muhοkama singari usullarining produktivligi ochib berilgan;
bo‘lajak chet tili o‘qituvchilarining muloqot madaniyatini rivojlantirishda ijtimoiy ong, talabalarning kognitiv fikrlashi, umuminsoniy, milliy-madaniy jihatlar, mushohada qilishga xos bo‘lgan vaziyatlar auditoriya mashg‘ulotlarida muloqot madaniyatini shakllantirishda  bexivoristik, induktiv anglash, deriktiv yondoshuvlarning   asosiy tamoyillar ekanligi aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Oliy ta’lim muassasalarida tahsil oluvchi bo‘lg‘usi xorijiy til fani  mutaxassislarida ingliz tilini o‘rgatishda  ularning muloqot madaniyatini shakllantirish yuzasidan olib borilgan ilmiy tadqiqot ishi natijalari  asosida:
bo‘lajak chet tili o‘qituvchilarda muloqot madaniyatini auditoriya sharoitida, kommunikativ vaziyatlarda, psixologik va funksional jihatdan tayyorlash bo‘yicha nazariy qarashlar Evropa ittifoqining Erasmus+ dasturi Samarqand davlat chet tillar institutida 58545-EPP-1-2017-1-ES-EPPKA2-CBHE-JP CLASS: “Computational linguistics at Central Asian universities” elektron platformasidagi Modellar kontentini shakllantirish nomli granti loyihasida foydalanilgan (Samarqand davlat chet tillar institutining 2023-yil 27-fevral 416/30.02.01-son ma’lumotnomasi). Natijada, OTMdagi bo‘lg‘usi ingliz tili kadrlarning muloqot madaniyatini shakllantirish strengsiv (mustahkamlik), repsevtiv (anglash) omillari orqali rivojlantirishning nazariy va maxsus metodik tizimi ishlab chiqilgan;
chet tili mutaxassislarining muloqot madaniyati aniq muloqot sharoitida lisoniy kodlar (so‘z tanlash, xushmuomalalik, nutqiy etikit)dan foydalanish kabi ilmiy natijalaridan 2014-2015 yillarda amalga oshirilgan I-204-4-5 “Ingliz tili mutaxassislik predmetlaridan axborot-kommunikatsion texnologiyalari asosida virtual manbalar yaratish va o‘quv jarayoniga joriy etish” nomli innovatsion tadqiqotlar loyihasi doirasida foydalanildi (Samarqand davlat chet tillar institutining 2023-yil 3-aprel 416/30.02.01-son ma’lumotnomasi). Natijada, bo‘lajak xorijiy til mutaxassislarining muloqot jarayonida  “mulοqοt madaniuatini rivοjlantirishning redagοgik fikrlar rοrtfοliοsi” (“rοrtfοliο οf redagοgisal ideas οf rrοfessiοnal develοrment”) texnοlοgiuasidagi tegishli algοritmlar “guruhlararο mavzuni almashtirish” hamda “mavzuni tavsiflash” kabi qo’shimsha algοritmlar orqali takοmillashtirilgan;
bo‘lg‘usi kadrlarning auditoriya mashg‘ulotlarida muloqot madaniyatini rivojlantirilganligi bexivoristik, induktiv anglash, deriktiv yondoshuvlar bo‘yicha takliflar Samarqand viloyati teleradiokompaniyasining “Assalom Samarqand” ko‘rsatuvida foydalanilgan (Samarqand viloyat teleradiokompaniyasining 2023-yil 8-fevraldagi 01-11/201-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, mazkur ko‘rsatuv orqali talabalarning muloqot madaniyatinini shakllantirishda hamkοrlikda o’rganish tamοuili dοirasida bo’lajak shet tili o’qituvshilarning amaliu mashg‘ulοtlarda jamοa muvaffaqiuati sari birlashish, guruh taqdimοt ishi, birgalikda o’rganish, dialοg va muhοkama singari usullarining produktivligi ochib berilgan;
bo‘lajak chet tili o‘qituvchilarining muloqot madaniyatini rivojlantirishda ijtimoiy ong, talabalarning kognitiv fikrlashi, umuminsoniy, milliy-madaniy jihatlar, mushohada qilish kabi omillar asosida takomillashtirilganligi bo‘yicha takliflar OT – Atex -2018-519 “Kompyuter imitasion modellar asosida virtual manbalar Web - ilovasini dasturiy ta’minotini yaratish” amaliy loyihasini  bajarishda foydalanilgan (Samarqand davlat chet tillar instituti 2023-yil 20-fevraldagi 330/30.02.01-son ma’lumotnomasi). Natijada, talabalarning muloqot madaniyatini rivojlantirishda auditoriya mashg‘ulotlarida bexivoristik, induktiv anglash, deriktiv yondoshuvlarning   asosiy tamoyillar ekanligi aniqlangan.