Salimova Zebo Kenjaevnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.Umumiy ma’lumotlar.
«Ingliz tilini o‘qitishda intensiv metodlarni qo‘llash tizimini takomillashtirish (Umumiy o‘rta ta’lim maktablari misolida)», 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (ingliz tili) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.1.PhD/Ped3152.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Termiz davlat universiteti.
Ilmiy rahbar: Ibraimov Xolboy Ibragimovich, pedagogika fanlari doktori, professor, akademik.
Ilmiy Kengash faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, Ilmiy Kengash raqami: Termiz davlat universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi PhD03/31.03.2021.Fil.78.04 raqamli Ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengash.
Rasmiy opponentlar: Jumanazarov Umid Umurzoqovich, pedagogika fanlari doktori, professor; Utebaev Tajibay Tileumuratovich, pedagogika fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Qarshi davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy va nazariy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi umumiy o‘rta ta’lim maktablarida ingliz tilini bilish darajasini rivojlantirishda intensiv metodlarni qo‘llash tizimini takomillashtirish va ilmiy-metodik tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III.Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
umumiy o‘rta ta’lim maktablari o‘quvchilariga ingliz tilini o‘rgatish jarayonida intensiv metodlardan foydalanishning nazariy asoslari shaxs psixologik holati bilan bog‘liq bo‘lgan harakat, emotsional, so‘zlarni o‘qish va yod olish, tarjima qila olish kabi ma’lumotlarni qabul qilish va taassurotlarni qayta ishlashga yo‘naltirilgan  psixik jarayonlar bilan bog‘liqligiga ko‘ra aniqlashtirilgan;
ingliz tilini o‘qitishda klasterli modelning natijaviy-baholash komponenti mazmunini intensiv faoliyati funksiyalarini tayyorlov, metodik, kognitiv, ijodiy bosqichlari bilan fanlararo diskursiv jihatdan integratsiyalash asosida takomillashtirilgan;
o‘quvchilarni ingliz tiliniga o‘rgatishda o‘quv materiallari mazmuni shaxsning tasavvur, xotira, irodaviy sifatlar hamda hayol kabi  psixologik komponentlarini remenession va mantiqiy intensiv topshiriqlar orqali rivojlantirish asosida takomillashtirilgan;
ingliz tilini o‘rganish jarayonida intensiv metodlarni qo‘llash orqali til bilish darajasini intensiv topshiriq (mashq bajarish, dialog, monolog, yangi so‘z va atamalarni yod olish, audio va video topshiriq)lar asosida baholash hamda reseptiv va produktiv nutqning rivojlanganlik mezonlari lingvistik o‘quv materiallari bilan muvofiqlashtirish orqali aniqlashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Umumiy o‘rta ta’lim maktab o‘quvchilariga ingliz tilini o‘qitishda intensiv metodlarni qo‘llash tizimini takomillashtirish bo‘yicha ilmiy-tadqiqot natijalari asosida:
umumiy o‘rta ta’lim maktablari o‘quvchilariga ingliz tilini o‘rgatish jarayonida intensiv metodlardan foydalanishning nazariy asoslari shaxs psixologik holati bilan bog‘liq bo‘lgan harakat, emotsional, so‘zlarni o‘qish va yod olish, tarjima qila olish kabi ma’lumotlarni qabul qilish va taassurotlarni qayta ishlashga yo‘naltirilgan  psixik jarayonlar bilan bog‘liqligiga ko‘ra aniqlashtirilgan taklif va tavsiyalar asosida “Intensive English for physics studens” nomli o‘quv-qo‘llanma ishlab chiqilgan (Termiz davlat universiteti rektorining 2023-yil 23-dekabrdagi 509-PO‘ sonli nashr guvohnomasi). Natijada mazkur taklif va tavsiyalar «Ingliz tili» fani mazmunini modernizatsiyalash jarayonida takomillashtirilgan o‘quv dasturlari, darsliklar, metodik qo‘llanmalar mazmuniga singdirilgan;
ingliz tilini o‘qitishda klasterli modelning natijaviy-baholash komponenti mazmunini intensiv faoliyati funksiyalarini tayyorlov, metodik, kognitiv, ijodiy bosqichlari bilan fanlararo diskursiv jihatdan integratsiyalash asosida oid tavsiyalardan Evropa Ittifoqining ERASMUS+ dasturi doirasida 574099-EPP-1-2019-1-IT-EPPKA2-CBHE-SP raqamli PAWER - “Hududlararo mobillikni yo‘lga qo‘yish va bu borada dolzarblik, sifat hamda tenglikni ta’minlash” (2019-2022-yy.) mavzusidagi xalqaro loyihaning bajarilishida foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’lim vazirligining 2024-yil 27-fevraldagi 1/11-6-13-son ma’lumotnomasi). Natijada, mazkur yondashuv va natijalar o‘quvchilarning ingliz tilini o‘rgatishga oid tayanch kompetensiyalarini rivojlantirishning sifat va samaradorligini ta’minlagan;
o‘quvchilarni ingliz tiliniga o‘rgatishda o‘quv materiallari mazmuni shaxsning tasavvur, xotira, irodaviy sifatlar hamda hayol kabi  psixologik komponentlarini remenession va mantiqiy intensiv topshiriqlar orqali rivojlantirish asosida takomillashtirishga oid tavsiyalardan O‘zbekiston Milliyteleradio kompaniyasi O‘zbekiston teleradio kanalining “Madaniy ma’rifiy va badiiy eshittirishlar” muharririyati tomonidan amaliyotga tatbiq etilgan (O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasining 2024-yil 2-martdagi 56-03-2674-son ma’lumotnomasi). Natijada, «Ingliz tili» fanini o‘qitish va umumiy o‘rta ta’lim maktablarida ingliz tilini o‘qitishda intensiv metodlarni qo‘llash tizimini takomillashtirish samaradorligining ortishiga erishilgan;
ingliz tilini o‘rganish jarayonida intensiv metodlarni qo‘llash orqali til bilish darajasini intensiv topshiriq (mashq bajarish, dialog, monolog, yangi so‘z va atamalarni yod olish, audio va video topshiriq)lar asosida baholash hamda reseptiv va produktiv nutqning rivojlanganlik mezonlari lingvistik o‘quv materiallari bilan muvofiqlashtirish orqali aniqlashtirishga oid taklif va tavsiyalardan Umumiy o‘rta ta’lim maktablari o‘quvchilarga intensiv metodlar asosida ingliz tilini o‘qitishda  foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’lim vazirligining 2024-yil 27-fevraldagi 1/11-6-13-son ma’lumotnomasi). Natijada, ishlab chiqilgan dasturiy tavsiyalar asosida o‘quvchilarga intensiv metodlar asosida ingliz tilini o‘qitishda reseptiv va produktiv nutqning rivojlanganlik darajasini aniqlash imkonini bergan.