Umarxanova Nigora Umarjon qizining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): “Ingliz internet terminologiyasining shakllanishida ikkilamchi nominatsiya hodisasi tadqiqi (struktur – semantik va lingvomadaniy aspektlari)”, 10.00.04 – Evropa,  Amerika va Avstraliya xalqlari tili va adabiyoti (filologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.4.PhD/Fil2903.
Ilmiy rahbar: Dosbaeva Nargiza Turg'unpo'latovna, filologiya fanlari doktori (DSc), dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Namangan davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi: Namangan davlat chet tillari instituti, PhD.03/05.05.2023.Fil.163.01.
Rasmiy opponentlar: Abduvaliev Maxamatjon Arabovich, filologiya fanlari doktori (DSc), professor; Kalandarov Aybek Ruzimbaevich, filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Qo‘qon davlat pedagogika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi ingliz internet terminologiyasi shakllanishida ikkilamchi nominatsiya xodisasining o‘rni va ahamiyatini ochib berishdan iborat.
III.Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
ikkilamchi nominatsiyalangan internet terminlarining strukturaviy xususiyatlari asosida bir komponentlik metaforik birliklar o‘zining yasama va qo‘shma shakllari, birikmali terminlar, jumladan, erkin va erkin bo‘lmagan birikmalar hamda frazeologik terminlarga nisbatan miqdoriy jihatdan ustunlik qilishi isbotlangan;
abbreviatsiya asosida ikkilamchi nominant maqomini olgan internet terminlari va standart leksika o‘rtasidagi semantik tafovutlari bosh harfli, tovushli hamda  harf-tovushli turlariga ko‘ra ochib berilgan;
ikkilamchi nominativ internet terminlari tarkibidagi lingvomadaniy komponentlar tipologiyasi madaniy, tarixiy, etnografik va ijtimoiy omillarga tayangan holda tuzilganida tizimlilik kasb etishi aniqlangan;
ikkilamchi nominatsiya asosida shakllangan internet terminlari so‘z turkumlariga taqsimlanishiga ko‘ra intralingvistik lakunalar hosil qilishi aniqlanib, bu hodisa orqali ushbu usulda yasalgan internet leksikasining lisoniy imkoniyatlari chegaralanishi dalillangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Ingliz internet terminologiyasining shakllanishida ikkilamchi nominatsiya hodisasini tadqiq etish jarayonida olingan ilmiy natijalar asosida:
abbreviatsiya asosida ikkilamchi nominant maqomini olgan internet terminlari va standart leksika o‘rtasidagi semantik tafovutlari bosh harfli, tovushli hamda  harf-tovushli turlariga ko‘ra ochib berilgani haqidagi ilmiy xulosalardan 2020-2022 – yillarda Qo‘qon davlat pedagogika institutida S-ECAGD-18-CA-0067 (PO20002335) raqamli “FY 2018 English Access Microscholarship Program” nomli Amerika Qo‘shma Shtatlari ta’lim va madaniy ishlar byurosi bilan hamkorlikda amalga oshirilgan xalqaro loyihada foydalanilgan (Muqimiy nomidagi Qo‘qon davlat pedagogika institutining 2024-yil 6-iyuldagi 754/04-son ma’lumotnomasi). Natijada abbreviatsiyaning tovushli va harfli turlari asosida vujudga kelgan internet terminlariga doir ma’lumotlar loyiha samaradorligini va ilmiy ahamiyatini oshirishga xizmat qilgan;
ingliz tilidagi internet terminlarining shakllanishida ikkilamchi nominatsiya vositasida vujudga kelgan leksik birliklarning assotsiativ tabiati, kognitiv, struktur -semantik hamda lingvomadaniy jihatlariga ko‘ra ochib berilgani hamda ikkilamchi nominatsiyalangan internet terminlarining strukturaviy xususiyatlari tadqiqi asosida bir komponentlik metaforik birliklar o‘zining yasama va qo‘shma shakllari, shuningdek, birikmali terminlar, jumladan, erkin va erkin bo‘lmagan birikmalarga nisbatan   miqdoriy jihatdan ustunlik qilishi isbotlangani haqidagi ilmiy xulosalardan 2022-2023-2024 yillarda Andijon davlat universitetida bajarilgan “№IL-402104213 o‘zbek tilida elektron lingvistik ensiklopedik lug‘at ishlab chiqish” nomli loyihada foydalanilgan (Andijon davlat universitetining 2024-yil 2-martdagi 39-01-222-son ma’lumotnomasi). Natijada bir komponentli ikkilamchi nominatsiyalangan internet terminlari va birikmali terminlar haqidagi ma’lumotlar hisobiga loyiha amaliy natijalarining samaradorligi va foydalanish koʻlami ortgan;
ikkilamchi nominativ internet terminlari tarkibidagi lingvomadaniy komponentlar tipologiyasi madaniy, tarixiy, etnografik va ijtimoiy omillarga tayangan holda tuzilganida tizimlilik kasb etishi haqidagi ilmiy xulosalardan 2020-2021-yillarda bajarilgan 107/2020-2021 raqamli “Erasmus+ mobility program” nomli loyiha doirasida foydalanilgan (Namangan davlat chet tillari institutining 2023-yil 31-avgustdagi 442-01-son ma’lumotnomasi). Natijada, ikkilamchi nominatsiya orqali vujudga kelgan ingliz internet terminologiyasining lingvomadaniy, tarixiy va etnografik aspektlari haqidagi ma’lumotlar loyihaning amaliy ahamiyatini yanada oshirgan;
ikkilamchi nominatsiya asosida shakllangan internet terminlari so‘z turkumlariga taqsimlanishiga ko‘ra intralingvistik lakunalar xosil qilishi aniqlangach, bu hodisa orqali ushbu usulda yasalgan internet leksikasining lisoniy imkoniyatlari chegaralanishi dalillangani haqidagi ilmiy xulosalardan O‘zbekiston Milliy teleradiyokompaniyasi “O‘zbekiston” teleradiokanali” DM “Madaniy marifiy va badiiy eshittirishlar” muharririyati tomonidan efirga uzatilgan “Ta’lim va taraqqiyot”, “Adabiy jarayon”, “Jahon adabiyoti” turkumlarining 2023 yil avgust va sentabr oylari eshittirishlari senariysini tayorlashda foydalanilgan (O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasining 2023-yil 26-sentyabrdagi 02-36-1452 son ma’lumotnomasi). Natijada ikkilamchi nominatsiya orqali shakllangan ingliz internet terminologiyasidagi lakunalarning so‘z turkumlari bo‘yicha tahlil qilinganligiga ko‘ra olingan ma’lumotlar ushbu ko‘rsatuvlarning mazmunini ilmiy va amaliy jihatdan boyitgan.