Xolmurotova Shoxista Mirzalievnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiya himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «Ayollar delinkvent xulqining ijtimoiy-psixologik xususiyatlari», 19.00.05 – Ijtimoiy psixologiya. Etnopsixologiya (psixologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.1.PhD/P809.
Ilmiy rahbar: Jo‘raeva Sohibjamol Norqobilovna psixologiya fanlari doktori (DSc), professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Termiz iqtisodiyot va servis universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent davlat pedagogika universiteti, PhD.03/30.12.2021.P.26.02.
Rasmiy opponentlar: Umarov Baxriddin Mengboevich, psixologiya fanlari doktori, professor; Maxmudova Dilorom Axmadovna, psixologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Qarshi davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi ayollar delnikvent xulqining ijtimoiy-psixologik xususiyatlarini empirik jihatdan tadqiq etish va uni oldini olish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
manzil koloniyalardagi ayollar xulq-atvorida yuqori darajadagi delikventlikning yuzaga kelishi ularda spontan va reaktiv tajovuzkorlik, asabiylashish, namoyishkorlik va nostandart vaziyatlarda emotsional labillik (to‘satdan o‘zgaruvchan kayfiyat) singari sifatlarni shaxslararo munosabatlarda yaqqol namoyon bo‘lishi tufayli shaxs differensial xususiyatlariga bog‘liq ekanligi dalillangan;
manzil koloniyalardagi ayollarda delinkvent xulq-atvorning kelib chiqishida, o‘zini boshqara olmaslik, atrofdagilarning noto‘g‘ri munosabati, salbiy muhit, noto‘g‘ri tarbiya, o‘zini baxsizdek his qilish hamda atrofdagilardan madad istagi xususiyatlari yetakchi ijtimoiy omillar ekanligi isbotlangan;
delinkvent xulq-atvor shakllanishining ijtimoiy-psixologik xususiyatlari shaxs xususiyatlari bilan o‘zaro bog‘liqlikni aks ettirishi natijasida mahkuma ayollarda frustratsion tolerantlik, emotsional diskomfort va ruhiy siqilish xususiyatlari bilan, birgalikda dezadaptatsiya, fojealashtirish, eskapizm (muammolardan qochish) singari sifatlar bilan belgilanishi aniqlangan;
ayollarda delinkvent xulq ijtimoiy-psixologik xususiyatlari tahlil qilinganda manzilli koloniyalardagi mahkuma ayollarda deviantlik bilan bir qatorda irratsional (nosog‘lom) ustanovkalar ham maksimal ekanligi asoslangan
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Ayollar delinkvent xulqining ijtimoiy-psixologik xususiyatlarini o‘rganish bo‘yicha amalga oshirilgan ilmiy tadqiqot natijalari asosida:
manzil koloniyalardagi ayollar xulq-atvorida yuqori darajadagi deliknventlikning yuzaga kelishi natijasida, ularda spontan va reaktiv tajovuzkorlik, asabiylashish, namoyishkorlik va nostandart vaziyatlarda emotsional labillik (to‘satdan o‘zgaruvchan kayfiyat) singari sifatlar yaqqol namoyon bo‘lishi dalillanganligiga doir natijalar Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti huzuridagi Psixologiya o‘quv-ilmiy markazining 2024-yil 04-avgustdagi PM-186-sonli buyrug‘i bilan «Ontogenez psixologiyasi», «Differensial psixologiya», «Deviantologiya» moduliga kiritilgan (Psixologiya o‘quv-ilmiy markazining 2024-yil 7-avgustdagi PM-186-a-sonli ma’lumotnomasi). Buning natijasida ayollarda delikvent xulq-atvor xususiyatlari kelib chiqishining oldini olishga xizmat qiluvchi malaka-ko‘nikmalarni shakllantirishga erishilgan;
manzil koloniyalardagi ayollarda delikvent xulq-atvorning kelib chiqishida, o‘zini boshqara olmaslik, atrofdagilarning noto‘g‘ri munosabati, salbiy muhit, noto‘g‘ri tarbiya, o‘zini baxsizdek his qilish hamda atrofdagilardan madad istagi xususiyatlari yetakchi ijtimoiy omillar ekanligi isbotlanganligiga doir natijalar Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti huzuridagi Psixologiya o‘quv-ilmiy markazining 2024-yil 04-avgustdagi PM-186-sonli buyrug‘i bilan «Ontogenez psixologiyasi», «Differensial psixologiya, «Deviantologiya» moduliga kiritilgan (Psixologiya o‘quv-ilmiy markazining 2024-yil 7-avgustdagi PM-186-a-sonli ma’lumotnomasi). Buning natijasida, ayollarda delikvent xulq kelib chiqishining ijtimoiy-psixologik asoslarinining sabablarini aniqlashga erishilgan;
delikvent xulq-atvor shakllanishining ijtimoiy-psixologik xususiyatlari shaxs xususiyatlari bilan o‘zaro bog‘liqlikni aks ettirishi natijasida mahkuma ayollarda frustratsion tolerantlik, emotsional diskomfort, ruhiy siqilish xususiyatlari bilan birgalikda dezadaptatsiya, fojealashtirish, eskapizm (muammolardan qochish) singari sifatlar bilan belgilanishi aniqlanganligiga doir natijalar Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti huzuridagi Psixologiya o‘quv-ilmiy markazining 2024-yil 04-avgustdagi PM-186-sonli buyrug‘i bilan «Ontogenez psixologiyasi. «Differensial psixologiya», «Deviantologiya» moduliga kiritilgan (Psixologiya o‘quv-ilmiy markazining 2024-yil 7-avgustdagi PM-186-a-sonli 23-avgustdagi ma’lumotnomasi). Natijada, delinkventlikni oldini olishga mo‘ljallangan metodikalarning ilmiy-amaliy ta’minotini oshirishga xizmat qilgan;
ayollarda delinkvent xulq ijtimoiy-psixologik xususiyatlari tahlil qilinganda manzilli koloniyalardagi mahkuma ayollarda deviantlik bilan bir qatorda irratsional (nosog‘lom) ustanovkalar ham maksimal ekanligi asoslangan yangiliklar Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti huzuridagi Psixologiya o‘quv-ilmiy markazining 2024-yil 04-avgustdagi PM-186-sonli buyrug‘i bilan «Ontogenez psixologiyasi», «Differensial psixologiya», «Deviantologiya» moduliga kiritilgan (Psixologiya o‘quv-ilmiy markazining 2024-yil 2024-yil 7-avgustdagi PM-186-a-sonli ma’lumotnomasi). Natijada Psixologiya o‘quv-ilmiy markazining malaka oshirish kurslari o‘quv dasturlarining ishlab chiqilishida foydalanishga erishilgan.