Сармонов Нодирбек Ўткир ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистон жанубий ҳудудида жойлашган сув омборларидаги буғланишни аниқлаш усулини такомиллаштириш (Қашқадарё вилоятидаги сув омборлар мисолида)”, 05.09.07-“Гидравлика ва муҳандислик гидрологияси” ихтисослиги (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/Т4331
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Гаппаров Фурқат Ахматович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: "ТИҚХММИ" МТУ нинг Қарши ирригация ва агротехнологиялар институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи PhD.04/30.04.2021.Т.111.04 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: география фанлари доктори, профессор Юнусов Ғолиб Ходжаевич; техника фанлари фалсафа доктори, (PhD) Нарзиев Жасур Жўраевич;
етакчи ташкилот – Тошкент архитектура-қурилиш университети.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон Республикасининг жанубий ҳудудида жойлашган сув омборлари сув юзасидаги буғланишни аниқлаш усулини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйдагилардан иборат:
сув омборларининг сув юза қатламидаги ҳароратни аниқлаш усули метеорологик ва гидрологик (сув омбори чуқурлиги, йиллик ўртача ҳарорат, ойлик ҳаво ҳарорати ва унинг ўзгариши) кўрсатгичларни инобатга олган ҳолда такомиллштирилган;
сув омборлари сув юзасидаги буғланиш баҳоланган ва ҳисобий натижалари Фуре қаторларини ноллик ва учта биринчи тригонаметрик жуфтликлари асосида буғланишни йиллик катталигини ўзгартирмасдан ойлик катталиги аниқлаштирилган;
сув омборларидан буғланишга йўқотилаётган сув миқдорини аниқлаш усули сув сатҳи ва унга мос морфометрик кўрсатгичлари ўзгаришини инобатга олган ҳолда ишлаб чиқилган;
сув юза қатламининг ҳарорати ва шамол тезликлари маълумотлари етарли бўлмаганда сув омборлари сув юзасидан бўладиган буғланишни аниқлаш ва башорат қилиш дастури яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистон жанубий ҳудудида жойлашган сув омборларидаги буғланишни аниқлаш усулини такомиллаштириш бўйича олинган натижалар асосида:
сув омбори ҳудудидаги гидрометеорологик ва гидрологик кўрсатгичларни ҳисобга олган ҳолда сув юзасидаги ҳароратни аниқлаш усули Қарши магистрал каналидан фойдаланиш бошқармаси таъсарруфидаги Талимаржон сув омбори ҳамда “Ўзбекгидроенерго” акциядорлик жамияти “Ҳисорак ГЭС” унитар корхонасига қарашли Ҳисорак сув омборида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Сув хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 12-февралдаги №03/28-520-сонли маълумотномаси). Натижада сув юзасидаги ҳароратни аниқлаш имконияти яратилган.
Сув омборлари ҳудудидаги шамол режимини ўзгаришларини ҳисобга олган ҳолда шамол тезликларини аниқлаш усули Қарши магистрал каналидан фойдаланиш бошқармаси тасарруфидаги Талимаржон сув омбори ҳамда “Ўзбекгидроенерго” акциядорлик жамияти “Ҳисорак ГЭС” унитар корхонасига қарашли Ҳисорак сув омборида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Сув хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 12-февралдаги №03/28-520-сонли маълумотномаси). Натижада сув омбори ҳудудида шамол тезлигини аниқлаш имконияти яратилган
Сув омборлари сув юзасидан бўладиган буғланишни аниқлашнинг такомиллаштирилган усули Қарши магистрал каналидан фойдаланиш бошқармаси таъсарруфидаги Талимаржон сув омбори ҳамда “Ўзбекгидроенерго” акциядорлик жамияти “Ҳисорак ГЭС” унитар корхонасига қарашли Ҳисорак сув омборида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Сув хўжалиги вазирлигининг 2024-йил 12-февралдаги №03/28-520-сонли маълумотномаси). Натижада метеомаълумотлар етарли бўлмаганда сув омборлари сув юзасидан бўладиган буғланиш миқдорларини аниқлаш имконияти яратилган.