Исматуллаев Кахрамон Кодиржоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Тупроқ юзасига ишлов берадиган ротацион борона конструксиясини ишлаб чиқиш ва параметрларини асослаш”, 05.07.01 - Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Т2202.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Мухамедов Джабирхон, техника фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган муҳандислик-қурилиш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган муҳандислик-қурилиш институти, PhD.03/30.12.2019.Т.90.01.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони:
Тўхтақўзиев Абдусалим, техника фанлари доктори, профессор; Рахмонов Ҳусан Тожиевич, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент
Етакчи ташкилот номи: Андижон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади тупроқ юзасига ишлов берадиган ротацион борона ишчи органларининг белгиланган иш сифатини талаблар даражасида кам энергия сарфляган ҳолда таъминлайдиган параметрларини асослашдан иборат.
III. Диссертация тадқиқотининг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
тупроққа экиш олдидан ишлов бериб, уруғ экиш учун дала юзасида майин қатлам ҳосил қилиш мақсадида, конструктив хусусиятлар ва технологик иш жараёнларини инобатга олган ҳолда ротацион борона тишининг қалинлиги ва узунлиги аналитик боғланишлар асосида аниқланган;
дала юзасида майин қатлам ҳосил қилишда агротехник талаблар ва тупроқнинг физик-механик хоссаларини инобатга олган ҳолда, ротацион боронанинг кинематик иш режими ва айланма ҳаракатдаги тезлигининг мақбул қийматлари аналитик боғланишлар асосида аниқланган;
ротацион боронанинг айланишлар сони, айланма ҳаракатдаги тезлиги, ишлов бериш чуқурлиги, тиш қалинлиги ҳамда тупроқнинг физик-механик хоссаларини инобатга олган ҳолда, борона сексиясига сарфланадиган умумий қувватнинг минимал қиймати аниқланган;
ротацион борона сексиясининг айланишлар сони, тиш узунлигининг мақбул қийматлари ҳамда агрегат ҳаракат тезлиги унинг агротехник ва энергетик иш кўрсаткичларини баҳолайдиган регрессия тенгламаларини биргаликда ечиш орқали аниқланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тупроқ юзасига ишлов берадиган ротацион борона параметрларини асослаш бўйича олинган натижалар асосида:
ротацион борона ишлаб чиқаришни ўзлаштириш учун лойиҳа-конструкторлик ҳужжатлари ва ҳисоблаш усуллари «БМКБ-Агромаш» АЖ га жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги Вазирлигининг 2023-йил 18-сентябрдаги 07/22-05/4725-сон маълумотномаси). Натижада, тупроқ юзасига ишлов бериб, майин қатлам ҳосил қиладиган ротацион боронани ишлаб чиқиш имконияти яратилган;
тупроқ юзасига ишлов бериб, майин қатлам ҳосил қиладиган ротацион борона билан жиҳозланган машина Наманган вилояти Мингбулоқ ҳамда Наманган туманларидаги фермер хўжаликларида жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги Вазирлигининг 2023-йил 18-сентябрдаги 07/22-05/4725-сон маълумотномаси). Натижада, тупроққа экиш олдидан ишлов беришдаги меҳнат сарфини 20-30 фоизга ва эксплуатацион харажатларни эса 1,5-2,0 баробарга камайтиришга эришилган.