Жумаев Акмал Убайдуллоевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Бухоро вилоятда туғма юрак нуқсонларнинг тарқалиши ва патологоанатомик хусусиятлари», 14.00.15 –Патологик анатомия.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.1.PhD/Tib3359.
Илмий раҳбар: Эшбаев Эркин Абдухалимович, тиббиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат тиббиёт интситути.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси, DSc.04/30.12.2019.Tib.30.03.
Расмий оппонентлар: Расулов Ҳамидулла Абдуллаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Махкамов Носиржон Жўраевич, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Хожа Аҳмад Яссавий номидаги Халқаро қозоқ-турк университети (Қозоғистон Республикаси).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: юрак туғма нуқсонларини хавф омиллари, морфологик хусусиятлари ва ўлим сабабларини ретроспектив таҳлил қилиш бўйича қоринчалараро тўсиқ нуқсонларининг патологанатомик ташхислашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўғил болаларда туғма юрак нуқсонларидан қоринчалараро тўсиқ нуқсонларининг қайд қилиниши қизларга нисбатан икки баробар юқори эканлиги исботланган;
юрак туғма нуқсонларининг макроскопик ва микроскопик хос ўзгаришлари бўйича нуқсоннинг ҳар бир шаклининг морфологик, морфометрик ва органометрик хос жиҳатлари таққосланганда, фенотипик гуруҳлари бўйича перимембраноз, мушакли ва трабекуляр турлари тўлиқ таҳлили исботланган;
юрак туғма нуқсонларининг гистокимёвий жиҳатлари мембраноз соҳасида кўп миқдорда фуксинофил толаларнинг кескин кўпайиши, қоринчалараро тўсиқнинг миокардида эрта миокардиофиброзининг такомил топаётганлиги аниқланган;
юрак туғма нуқсонларида қоринчараро тўсиқ мембраноз шаклида ҳужайра майдонининг ядро қисми 14,88±1,06 фоизни ташкил этса, саркоплазма эса 72,11±3,21 фоизни ташкил этиб, қоринчалараро тўсиқ нуқсонида соғлом тўқимасига нисбатан 1,43 марта чандиқланиш юқорилиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Бухоро вилоятда туғма юрак нуқсонларнинг тарқалиши ва патологоанатомик хусусиятларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: аутопсиянинг ретроспектив таҳлили асосида юрак туғма нуқсонларининг қоринчалараро тўсиқ нуқсонларида қайд қилиниши ўғил болаларда қиз боалларга нисбатан икки мартага юқорилиги исботланганлиги бўйича таклифлар Бухоро тиббиёт институтининг эксперт кенгаши томонидан 2024 йилдаги 17 январдаги 24-м/005-сон билан тасдиқланган «Бухоро вилоятида туғма юрак нуқсонларининг тарқалиши ва патологоанатомик хусусиятлари» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика патологик анатомия маркази бўйича 30.01.2024 йилдаги 8/1-сон, Бухоро вилоят патологик анатомия бюроси бўйича 01.02.2024 йилдаги 6-сон ҳамда Хоразм вилоят патологик анатомия бюроси бўйича 30.01.2024 йилдаги 7-и-сон буйруғи билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 сентябрдаги 06/60-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: юрак қоринчалар оралиқ нуқсонларининг морфологик, морфометрик ва гистокимёвий хусусиятлари ўзгаришларини ўрганиш, ушбу нуқсон билан ўлган болаларда ўлим сабабларини аниқлаш орқали, даволаш тактикасига ўзгартиришлар киритилишини инобатга олиниши ҳисобига тиббий самарадорликни ошириш имкони яратилади. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур паталогияни стационар шароитида ташхислар учун сарфланадиган маълум бир бюджет маблағлари юрак қоринчалар оралиқ нуқсонларида юрак тўқимасининг зарарланишини эрта аниқлаш, кутилаётган салбий оқибатларни ва асоратларни олдини олиш, даволаш натижаларининг яхшиланиши натижасида иқтисод қилинади;
иккинчи илмий янгилик: юрак туғма нуқсонларининг макроскопик ва микроскопик ўзига хос ўзгаришлари бўйича нуқсоннинг ҳар бир шаклининг морфологик, морфометрик ва органометрик хос жиҳатлари таққосланганда, ирсий анамнези орқали генетик жиҳатдан ташхисланган синдромларнинг фенотипик гуруҳлари перимембраноз, мушакли ва трабекуляр турлари тўлиқ таҳлили исботлангани бўйича таклифлар Бухоро тиббиёт институтининг эксперт кенгаши томонидан 2024 йилдаги 17 январдаги 24-м/005-сон билан тасдиқланган «Бухоро вилоятида туғма юрак нуқсонларининг тарқалиши ва патологоанатомик хусусиятлари» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика патологик анатомия маркази бўйича 30.01.2024 йилдаги 8/1-сон, Бухоро вилоят патологик анатомия бюроси бўйича 01.02.2024 йилдаги 6-сон ҳамда Хоразм вилоят патологик анатомия бюроси бўйича 30.01.2024 йилдаги 7-и-сон буйруғи билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 сентябрдаги 06/60-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: юрак қоринчалар оралиқ нуқсонларининг морфологик, морфометрик ва гистокимёвий хусусиятлари ўзгаришларини ўрганиш, ушбу нуқсон билан ўлган болаларда ўлим сабабларини аниқлаш орқали, даволаш тактикасига ўзгартиришлар киритилишини инобатга олиниши ҳисобига тиббий самарадорликни ошириш имкони яратилади. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур паталогияни стационар шароитида ташхислар учун сарфланадиган маълум бир бюджет маблағлари юрак қоринчалар оралиқ нуқсонларида юрак тўқимасининг зарарланишини эрта аниқлаш, кутилаётган салбий оқибатларни ва асоратларни олдини олиш, даволаш натижаларининг яхшиланиши натижасида иқтисод қилинади;
учинчи илмий янгилик: юрак туғма нуқсонларининг гистокимёвий жиҳатлари мембраноз соҳасида кўп миқдорда фуксинофил толаларнинг кескин кўпайиши, қоринчалараро тўсиқнинг миокардида эрта миокардиофиброзининг такомил топаётганлиги аниқланганлиги бўйича таклифлар Бухоро тиббиёт институтининг эксперт кенгаши томонидан 2024 йилдаги 17 январдаги 24-м/005-сон билан тасдиқланган «Бухоро вилоятида туғма юрак нуқсонларининг тарқалиши ва патологоанатомик хусусиятлари» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика патологик анатомия маркази бўйича 30.01.2024 йилдаги 8/1-сон, Бухоро вилоят патологик анатомия бюроси бўйича 01.02.2024 йилдаги 6-сон ҳамда Хоразм вилоят патологик анатомия бюроси бўйича 30.01.2024 йилдаги 7-и-сон буйруғи билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 сентябрдаги 06/60-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: юрак қоринчалар оралиқ нуқсонларининг морфологик, морфометрик ва гистокимёвий хусусиятлари ўзгаришларини ўрганиш, ушбу нуқсон билан ўлган болаларда ўлим сабабларини аниқлаш орқали, даволаш тактикасига ўзгартиришлар киритилишини инобатга олиниши ҳисобига тиббий самарадорликни ошириш имкони яратилади. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур паталогияни стационар шароитида ташхислар учун сарфланадиган маълум бир бюджет маблағлари юрак қоринчалар оралиқ нуқсонларида юрак тўқимасининг зарарланишини эрта аниқлаш, кутилаётган салбий оқибатларни ва асоратларни олдини олиш, даволаш натижаларининг яхшиланиши натижасида иқтисод қилинади;
тўртинчи илмий янгилик: юрак туғма нуқсонларида қоринчараро тўсиқ мембраноз шаклида ҳужайра майдонининг ядро қисми 14,88±1,06 фоизни ташкил этса, саркоплазма эса 72,11±3,21 фоизни ташкил этиб, қоринчалараро тўсиқ нуқсонида соғлом тўқимасига нисбатан 1,43 марта чандиқланиш юқорилиги исботланганлиги бўйича таклифлар Бухоро тиббиёт институтининг эксперт кенгаши томонидан 2024 йилдаги 17 январдаги 24-м/005-сон билан тасдиқланган «Бухоро вилоятида туғма юрак нуқсонларининг тарқалиши ва патологоанатомик хусусиятлари» номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика патологик анатомия маркази бўйича 30.01.2024 йилдаги 8/1-сон, Бухоро вилоят патологик анатомия бюроси бўйича 01.02.2024 йилдаги 6-сон ҳамда Хоразм вилоят патологик анатомия бюроси бўйича 30.01.2024 йилдаги 7-и-сон буйруғи билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 25 сентябрдаги 06/60-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: юрак қоринчалар оралиқ нуқсонларининг морфологик, морфометрик ва гистокимёвий хусусиятлари ўзгаришларини ўрганиш, ушбу нуқсон билан ўлган болаларда ўлим сабабларини аниқлаш орқали, даволаш тактикасига ўзгартиришлар киритилишини инобатга олиниши ҳисобига тиббий самарадорликни ошириш имкони яратилади. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур паталогияни стационар шароитида ташхислар учун сарфланадиган маълум бир бюджет маблағлари юрак қоринчалар оралиқ нуқсонларида юрак тўқимасининг зарарланишини эрта аниқлаш, кутилаётган салбий оқибатларни ва асоратларни олдини олиш, даволаш натижаларининг яхшиланиши натижасида иқтисод қилинади.