Mahmudova Xushnoza Ravshanbekovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar:
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Aholining moliyaviy savodxonligini oshirishda televideniening o‘rni: xalqaro va milliy amaliyot”, 10.00.09 – Jurnalistika (filologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2021.4.PhD/Fil2141.
Ilmiy rahbar: Ismoilova Klimentina Fuzailovna, filologiya fanlari doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston jurnalistika va ommaviy kommunikatsiyalar universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston jurnalistika va ommaviy kommunikatsiyalar universiteti, PhD.03/30.12.2019.Fil.14.01.
Rasmiy opponentlar: Karimov Amrillo Ashurovich, filologiya fanlari doktori, dotsent; Alimova Gulnoza, filologiya fanlari nomzodi.
Yetakchi tashkilot: Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy Universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi  xorijiy va mahalliy tajribani qiyosiy tahlil qilish asosida televidenie orqali aholi orasida moliyaviy savodxonlikni shakllantirish va rivojlantirishning hozirgi tendensiyalarini aniqlash va ushbu yo‘nalishdagi milliy televidenie faoliyatini optimallashtirish yo‘llarini belgilashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:  
“televidenie orqali moliyaviy savodxonlikni targ‘ib qilish” va “biznes televideniesi” toifalari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik asoslanib, ularning konvergent-integratsiya jarayonlari auditoriyaning paydo bo‘layotgan sigmentatsiyasining aholi o‘rtasida tadbirkorlik imijini shakllantirish va biznesni rivojlantirishda fasilitativ vositaga aylanayotgani asoslangan;
xorijiy va milliy tajriba asosida televidenie orqali aholi orasida moliyaviy savodxonlikni oshirishga yo‘naltirilgan ko‘rsatuvlar so‘zlashuv va biznes uslubining sinkretizmi bilan ajralib turishi dalillanib, ushbu dasturlarning isteʼmolchilar huquqlarini himoya qilish aspektida, aholining moliyaviy farovonligiga, mamlakatdagi ijtimoiy-iqtisodiy vaziyatni yaxshilashga dinamik ta’sir ko‘rsatayotgani isbotlangan;
milliy televideniening internet bilan integratsiya qilinishi natijasida uning interaktiv va biznesteyment xususiyatini oshirishda ijtimoiy tarmoqlar, messenjerlar, videoxostinglar orqali muntazam ravishda aholi o‘rtasida moliyaviy savodxonlikni targ‘ib qilishning samarali vositasi ekanligi dalillangan;
utilitar va pragmatik xarakterdagi moliyaviy mavzularni tomoshabinga ommabop va qiziqarli tarzda etkazishga va keng qamrovli kompetensiyalarni shakllantirishga qaratilgan universal blokli dasturning optimal modeli ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining amaliyotga joriy etilishi. Aholining moliyaviy savodxonligini oshirishda televideniening o‘rni va ta’sirini o‘rganishda xorij va milliy amaliyotdagi tajribalarni tadqiq etishda olingan ilmiy natijalar va amaliy takliflar asosida:
 “Yoshlar” kanalida to‘laqonli moliyaviy savodxonlikka bag‘ishlangan, xususan, shaxsiy daromadni boshqarish, oila byudjetini rejalashtirish, bolalarda pul va moliya bilan bog‘liq tushunchalarni shakllantirish hamda moliyaviy mavzularni oddiy usulda tomoshabinga etkazishga qaratilgan universal blokli dasturning optimal modeli asosida ishlab chiqilgan “Yoshlar” telekanalining “Indeks” ko‘rsatuvlar ssenariylari va konsepsiyasini tayyorlashda, shuningdek “Start up club” va “Yangi davr” informatsion dasturi  kabi bir qator ko‘rsatuvlarda foydalanilgan. (O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasi “Yoshlar” telekanalining 2024-yil 2-apreldagi 14-01-40-son ma’lumotnomasi). Natijada moliyaviy savodxonlikka oid televizion mahsulotlarni auditoriyaga taqdim etishda ko‘rsatuvlarning formati va uslubining o‘ziga xosligi borasidagi dissertant tavsiyalari asosida ko‘rsatuvlarning tomoshabin bilan o‘zaro interfaolligi oshganligi kuzatilib, ushbu dasturlarning reytingi sezilarli darajada o‘sishiga xizmat qilgan;
moliyaviy savodxonlikka oid teledasturlarni yaratishning yangi formati va tomoshabinga ta’sir ko‘rsatishning zamonaviy texnologiyalari, ushbu yo‘nalishdagi milliy televideniening internet bilan integratsiya qilinishi natijasida uning interaktiv va biznesteyment xususiyatini oshirishda ijtimoiy tarmoqlar, messenjerlar, videoxostinglar orqali muntazam ravishda ta’sir ko‘rsatish imkoniyati orqali aholi o‘rtasida moliyaviy savodxonlikni samarali targ‘ib qilish texnologiyalari bo‘yicha takliflardan “Madaniyat va maʻrifat” telekanalidagi “Raqamli dunyo” dasturi ssenariylarini tayyorlashda foydalanilgan (O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasi “Madaniyat va maʻrifat” telekanalining 2024-yil 29-martdagi 01-16/76-son ma’lumotnomasi). Natijada tasvirga olish jarayonida moliyaviy va iqtisodiy savodxonlik mavzusi elementlarini o‘rinli qo‘llash natijasida ko‘rsatuvning muvaffaqiyatli chiqishi, tomoshabinning murakkab mavzularni oson tushunishi va engil qabul qilishiga imkoniyat yaratish maqsadida biznesteyment texnologiyalaridan samarali foydalanishiga xizmat qilgan;
televidenie orqali aholi orasida moliyaviy savodxonlikni oshirishga yo‘naltirilgan ko‘rsatuvlar so‘zlashuv va biznes uslubining sinkretizmi bilan ajralib turishi dalillanib, ushbu dasturlarning isteʼmolchilar huquqlarini himoya qilish aspektida, aholining moliyaviy farovonligiga, mamlakatdagi ijtimoiy-iqtisodiy vaziyatni yaxshilashga dinamik ta’sir ko‘rsatayotgani hususidagi taklif “Toshkent” telekanalining “Siz nima deysiz?” ko‘rsatuvi hamda “Poytaxt” informatsion dasturida tadbiq etilgan (O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasi “Toshkent” telekanalining 2024-yil 16-apreldagi 01-14-39-son ma’lumotnomasi). Natijada telekanal kontenti tahliliy nuqtayi nazaridan kuchaytirilgan va yuqorida qayd etilgan ko‘rsatuvlarning auditoriyaga ta’sir ko‘rsatish samaradorligi oshishiga xizmat qilgan;       
“televidenie orqali moliyaviy savodxonlikni targ‘ib qilish” va “biznes televideniesi” toifalari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikka aniqlik kiritilganligi hamda moliyaviy ta’limning tarkibiy qismi sifatida moliyaviy savodxonlikning ahamiyati asoslanganligi O‘zbekiston Jurnalistlar uyushmasi tomonidan tashkil etilgan mintaqaviy seminarlarda foydalanilgan (O‘zbekiston Jurnalistlar uyushmasining 2024-yil 19-apreldagi 02-18/115-son ma’lumotnomasi). Ushbu takliflar respublika telejurnalistlarida moliyaviy savodxonlik va uni televidenie orqali targ‘ib qilish borasida yangi bilim va ko‘nikmalar paydo bo‘lishiga xizmat qilgan;
moliyaviy savodxonlik mavzusiga oid televizion efirning aholi o‘rtasida tadbirkorlik imijini shakllantirish va biznesni rivojlantirish vositasiga aylanayotgani aniqlanganligi hamda bugungi kunda milliy media sohasida moliyaviy savodxonlikka oid dasturlarning barqaror segmenti mavjud emasligi to‘g‘risidagi xulosalarni, shuningdek, milliy telekanallarining respublikamiz etuk iqtisodiy tuzilmalari bilan hamkorlikni o‘rnatish zarurligi to‘g‘risidagi xulosalar O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining Jamoatchilik bilan aloqalar va kommunikatsion siyosat departamenti faoliyatida foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining 2024-yil 1-maydagi 39-15/84-son ma’lumotnomasi). Natijada dissertant muallifligida Markaziy bank hamkorligida moliyaviy savodxonlikni oshirishga qaratilgan ijtimoiy xarakterdagi 10 ga yaqin video roliklar tayyorlanib, “O‘zbekiston”, “O‘zbekiston 24”, “Yoshlar”, “Dunyo bo‘ylab”, “UzReport”, “Zo‘r TV”, “Mening yurtim”, “Milliy” kanallarida hamda “bankers.uz”, “bankvamijoz”, “bakiroo” internet resurslari orqali translyasiya qilingan.