Isroilova Manzura Jamolovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Fransuz tili publisistik matnlarida komparativ frazeologik birliklarning semantik-stilistik xususiyatlari”, 10.00.04 -Evropa, Amerika, Avstraliya xalqlari tili va adabiyoti.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.4.PhD/Fil2084
Ilmiy rahbar: Mamatov Abdi Eshonqulovich, filologiya fanlari doktori, professor
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston Milliy universiteti
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti, DSc.03/30.12.2019.Fil.01.10.
Rasmiy opponentlar: Jusupov Nursultan Maxambet uli, filologiya fanlari doktori, dotsent; Mamatkosimova Vasila Akramovna, filologiya fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Samarqand davlat chet tillar instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi fransuz publisistik matnlarida komparativ frazeologik birliklarning semantik-stilistik xususiyatlarini o’rganish hamda tavsiflashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
fransuz publisistik matnda mavjud axborotni etkazishda FB/KFB orqali inson ijtimoiy roli: stilistik-uslubiy jihatini, emotsional/hissiylikni, ma’ruzachilarning umumiy yoki individual holati haqidagi nuqtayi nazarini, obrazlilikni kuchaytirgani holda publisistik matn ifodaliligini oshirish mumkinligi misollar asosida aniqlangan;
tuzilishiga ko‘ra, struktur-semantik jihatdan chatishma komparativ frazeologik birliklarning keng tarqalgan quyidagi: 1) tirik mavjudotning xususiyati aksariyat hollarda odamga yoki jonsiz narsaga o‘tkazilishi;  2) faqat insonga xos xususiyat va harakat hayvonlarga ko‘chirilishi; 3) o‘xshatish predmeti/shaxs/vaziyatga ma’lum predmetning tashqi o‘xshashligi ko‘chirilishi  4) o‘zi ega bo‘lgan standartga qarshi, zid xususiyatni ifodalashi, antifrazani hosil qilishi mumkinligi; 5) o‘zak jihatidan o‘xshatish asosining asl va ko‘chma ma’no qarama-qarshiligiga qurilgan o‘xshatish, ironiyali guruhlari aniqlanib misollar asosida dalillangan;
fransuz publisistik matndagi komparativ frazeologik birliklarni frazeosemantik guruhlarga bo‘lib tadqiq qilish orqali ramziylikni ifodalovchi hayvon, o‘simlik, rang va mifologik obrazlar orqali insonni tasvirlovchi 4 semantik guruhlari aniqlanib,  hayvon nomlari bilan bog‘liq komparativ frazemalar ustunlik qilishi, komparativ frazeologik birliklar dunyoning frazeologik tasviri va til tafakkurining milliy-madaniy xususiyatlarini ifodalashi misollar asosida dalillangan;
fransuz publisistik matnga murojaat qiluvchining kommunikativ munosabatlari va komparativ frazeologik birliklarning kommunikativ funksiyalari o‘rtasidagi munosabat aniqlangan hamda fransuz publisistik matn frazeologiyasi va  umumtil frazeologiyasi struktura hamda semantik xususiyatiga ko‘ra biroz farq qilib, gazeta frazeologik birliklari orasida o‘tgan tarixiy davrlardan meros bo‘lib qolgan frazeologik birliklar bo‘lmasligi, hech bir frazeologik birlik birikma sifatida tug‘ilmasligi, shunchaki ichki shakl unutilganligi sababli sekin-asta birikmaga aylanishi dalillangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Komparativ frazeologizmlarning tadqiqot davomida olingan semantik-stilistik, kommunikativ jihatdan o‘ziga xos xususiyatlari va ularning publisistik matnda ifodalovchi bahosi borasidagi  xulosa natijalari asosida:
 “O‘zbekistonda oliy ta’lim tizimi jarayonlarini modernizatsiyalash va xalqarolashtirish” nomli  Evropa Ittifoqining ERASMUS+ dasturi doirasida 2016-2018-yillar davomida amalga oshirilgan 561624-EPP-1-2015-UK-EPPKA2-SB-ERASMUS+CBE IMEP raqamli loyihasi doirasida foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi. Oliy ta’lim, fan. va innovatsiyalar. vazirligi Samarqand. davlat chet tillar. institutining 2023-yil 28-apreldagi №1118/30.02.01 sonli ma’lumotnomasi). Natijada talabalarning komparativ frazeologik birliklarning semantik xususiyatini tushunish, tahlil qilish samaradorligi oshgan;
Samarqand. davlat chet. tillar instituti. tomonidan amalga. oshirilgan I-204-4-5 “Ingliz tili. mutaxassislik predmetlaridan. axborot-kommunikatsion. texnologiyalari asosida. virtual resurslar. yaratish va o‘quv. jarayoniga joriy. etish” nomli innovatsion. tadqiqotlar doirasida. foydalanilgan ( O‘zbekiston Respublikasi. Oliy ta’lim, fan. va innovatsiyalar. vazirligi Samarqand. davlat chet tillar institutining 2023-yil 28-apreldagi №1125/30.02.01 sonli ma’lumotnomasi). Natijada xorijiy tillar bo‘yicha o‘quv-uslubiy majmua kontekstida frazeologik birliklar materiallariga oid ta’lim mazmuni boyitilgan;
Termiz davlat universitetida ERASMUS+ dasturi doirasida amalga oshirilgan 574099-EPP-1-26-IT-EPPKA2-CBHE-SB raqamli “Oliy ta’lim. sohasida potensial. rivojlantirish. yo‘nalishidagi PAWTER. hududlararo mobillikni. yo‘lga qo‘yish. va bu borada. dolzarblik, sifat hamda. tenglikni ta’minlash” nomli. ilmiy-amaliy. loyiha doirasida. foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi Termiz davlat universitetining 2023-yil 25-apreldagi № 06/12-1674 sonli ma’lumotnomasi). Natijada frazeologiya sohasida frazeologik birliklarning konnotativ jihati filologiya yo‘nalishi talabalari, mutaxassislariga atroflicha etkazish orqali ularni tushunish, tahlil qilish samaradorligi oshgan;
2022-2023-yillarda O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi “O‘zbekiston” teleradiokanali DM “Madaniy-ma’rifiy va badiiy eshittirishlar muharririyatining “Ta’lim va taraqqiyot”, “Jahon adabiyoti”, “Adabiy jarayon” nomli eshittirishlarning ssenariysini yozishda foydalanilgan ( O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi “O‘zbekiston” teleradiokanali Davlat muassasasi 2023-yil 2-maydagi  № 04-36-670- sonli ma’lumotnomasi). Natijada ushbu dasturlar uchun tayyorlangan media materiallar mazmun jihatidan boyitilgan.