Bozarova Feruza G‘aybullaevnaning
fan doktori (DSc) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Sharq va G‘arb madaniyatida axloqiy-estetik qarashlar dialektikasi (G‘azzily va Kant falsafiy ta’limotlari misolida”, 09.00.02 – Ong, madaniyat va amaliyot shakllari falsafasi (etikai) (falsafa fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2019.2.DSc/Fal43.
Ilmiy maslahatchi: Nurmatova Mukarram Axmedovna, falsafa fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: O‘zbekiston Milliy universiteti,  DSc.03/30.12.2019.F.01.05.
Rasmiy opponentlar: Agzamxodjaeva Saida Sobitxonovna, falsafa fanlari doktori, professor; Matkarimova Jamila Turdievna, falsafa fanlari doktori, professor; Samadov Aktam Rafiqovich, falsafa fanlari doktori, professor;.
Yetakchi tashkilot: Farg‘ona Davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy-amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi Sharq va G‘arb madaniy muloqotida axloqiy-estetik qarashlar dialektikasi mohiyatini falsafiy tadqiq etish, shuningdek G‘azzoliy va Kant ta’limotlarining O‘zbekiston yoshlarining ma’naviyatini yuksaltirishdagi ahamiyatini asoslashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
Sharq va g‘arb o‘rtasidagi madaniy muloqot axloqiy-estetik tamoyillarga dialektik ta’siri qadriyatlar tizimi bilan bog‘liq aksiologik va shaxsning har tomonlama intellektual, axloqiy, ijodiy va professional rivojlanishi bilan bog‘liq akmeologik yondashuvlar jamiyatda qabul qilingan norma va me'yorlar asosida ochib berilgan;
Abu Homid G‘azzoliy falsafiy ta’limotida aql va mantiq orqali haqiqatni izlashni aks ettirgan ratsionalizm va insonning ichki tuyg‘ulari, intuitiv bilish va hissiy tajribalar muhim ahamiyatga ega irratsionalizm dialektikasi zamonaviy axloqshunoslik va nafosatshunoslikning bosh mezoniy tushunchalari orqali dalillangan;
Immanuil Kant deontologiyasida kategorik imperativ g‘oyasi axloqiy xulq-atvorni erkin iroda etish, mas’uliyat, insonning o‘zini qadr-qimmatini saqlashini qat’iy va gipotetik imperativlarning shaxs ma’naviy takomilidagi ijtimoiy zarurati, nazariy va amaliy ahamiyati asoslab berilgan;
Global ma’naviy transformatsiyalar sharoitida G‘azzoliy va Kant axloqiy-estetik qarashlari ijtimoiy tafakkurning integratsiyalashtiruvchi madaniy me’yorlar, ijtimoiy institutlar, ijtimoiy identifikatsiya, o‘zaro aloqa va kommunikatsiya ijtimoiy adaolat va tendlik mezonlari plyuralizm va determinizm asosida dalillangan;
O‘zbekistonda Uchinchi Renessans poydevorini yaratishda G‘azzoliy va Kant falsafiy ta’limotlari misolida yoshlarda yuksak axloq, ilmsevarlik, insonparvarlik, bag‘rikenglik fazilatlarini shakllantirishda tarbiya bosqichlari hamda qat’iy imperativlarga xos konseptual masalalar ochib berilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
“Sharq va g‘arb madaniyatida axloqiy-estetik qarashlar dialektikasi (G‘azzoliy va Kant falsafiy ta’limotlari misolida)” mavzusi bo‘yicha olib borilgan tadqiqot natijalari asosida:
           Sharq va g‘arb o‘rtasidagi madaniy muloqot axloqiy-estetik tamoyillarga dialektik ta’siri qadriyatlar tizimi bilan bog‘liq aksiologik va shaxsning har tomonlama intellektual, axloqiy, ijodiy va professional rivojlanishi bilan bog‘liq akmeologik yondashuvlar jamiyatda qabul qilingan norma va me'yorlardagi ilmiy xulosalardan O‘zbekiston Milliy tiklanish demokratik partiyasi faoliyatida foydalanilgan. (O‘zbekiston Milliy tiklanish demokratik partiyasining 2024- yil 13 – fevraldagi № 02/05-10 son ma’lumotnomasi). Natijalar O‘zbekiston yoshlarining milliy va umuminsoniy qadriyatlar uyg‘unligida ta’lim va tarbiya olishlariga bag‘ishlangan respublika targ‘ibot ishlarining ilmiy saviyasi yanada boyishiga xizmat qilgan;
Abu Homid G‘azzoliy falsafiy ta’limotida aql va mantiq orqali haqiqatni izlashni aks ettirgan ratsionalizm va insonning ichki tuyg‘ulari, intuitiv bilish va hissiy tajribalar muhim ahamiyatga ega irratsionalizm dialektikasi zamonaviy axloqshunoslik va nafosatshunoslikning bosh mezoniy tushunchalariga oid ilmiy yangiliklaridan  O‘zbekiston Respublikasi Din ishlari bo‘yicha qo‘mitasiga qarashli Malaka oshirish markazi va uning mintaqaviy filiallarida imom-xatiblar va otinoyilar uchun tashkil etilgan malaka oshirish kurslari o‘quv dasturlarini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita 2024-yil 7 fevraldagi 02-02/02/1/326-son ma’lumotnomasi). Dissertatsiya ilmiy natijalaridan diniy-ma’rifiy jarayonlarni o‘rganishda, shuningdek, ta’lim muassasalari uchun uslubiy tavsiyalar ishlabchiqishga xizmat qilgan;
Immanuil Kant deontologiyasida kategorik imperativ g‘oyasi axloqiy xulq-atvorni erkin iroda etish, mas’uliyat, insonning o‘zini qadr-qimmatini saqlashini qat’iy va gipotetik imperativlarning shaxs ma’naviy takomilidagi ijtimoiy zarurati, nazariy va amaliy ahamiyatiga oid qarashlaridan O‘zbekiston Islom sivilizatsiya markazi faoliyatida foydalangan (O‘zbekiston Islom sivilizatsiya markazining 2024-yil 17-yanvardagi 08-17/29 son ma’lumotnomasi). Mazkur dissertatsiyaning ilmiy natijalaridan milliy-ma’naviy qadriyatlar Abu Homid G‘azzoliy va Immanuil Kant ma'naviy merosidagi insonparvarlik, ilmsevarlik, axloqiy go'zallik fazilatlarini yoshlar tarbiyasida samaraliqo‘llanma sifatida, metodik o'qishlarda, kataloglar, albomlar, ilmiy-amaliy materiallar bazasini yaratishda xizmat qilgan;
Global ma’naviy transformatsiyalar sharoitida G‘azzoliy va Kant axloqiy-estetik qarashlari ijtimoiy tafakkurning integratsiyalashtiruvchi madaniy me’yorlar, ijtimoiy institutlar, ijtimoiy identifikatsiya, o‘zaro aloqa va kommunikatsiya ijtimoiy adaolat va tendlik mezonlari plyuralizm va determinizm asoslanishi borasidagi ilmiy xulosalar va amaliy takliflardan Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazining 2023-yil uchun chora-tadbirlar dasturining VIII yo‘nalishida belgilangan “Milliy qadriyatlar, ma’naviy fazilatlar va ijtimoiy odoblar targ‘iboti” 41-bandi, “Milliy davlatchiligimiz tarixi, buyuk ajdodlarimizning boy ilmiy-ma’naviy merosini o‘rganish orqali aholi o‘rtasida milliy birdamlik, Vatanga sadoqat, milliy o‘zligidan faxrlanish tuyg‘usini kuchaytirish” mavzusida targ‘ibot ishlarini tashkil qilishda dissertatsiya materiallaridan foydalanilgan. (Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazining 2024-yil, 4-mart 01/11-238-son ma’lumotnomasi). Natijada, Abu Homid G‘azzoliy va Immanuil Kant ma’naviy merosi yoshlarning ijodiy va kasbiy faoliyatini boyitish, milliy va umuminsoniy qadriyatlarni hurmat qilish, buzg‘unchi g‘oyalarga qarshi murosasiz munosabatni shakllantirish, ruhiy va ma’naviy olamini boyitishga xizmat qilgan;
O‘zbekistonda Uchinchi Renessans poydevorini yaratishda G‘azzoliy va Kant falsafiy ta’limotlari misolida yoshlarda yuksak axloq, ilmsevarlik, insonparvarlik, bag‘rikenglik fazilatlarini shakllantirishda tarbiya bosqichlari hamda qat’iy imperativlarga xos konseptual masalalarga oid ilmiy xulosalardan O‘zbekiston televideniesining “Madaniyat va ma’rifat” kanalida 2019 yilda efirga uzatilgan «Bashariyat siymolari” ko‘rsatuvining Olmoniya faylasufi Immanuil Kant ijodiga bag‘ishlangan soni stenariysini tayyorlashda foydalanilgan. Ko‘rsatuv Immanuil Kant va Abu Homid G‘azzoliy ta’limotining ratsional va irratsional dialektikasi bilan bog‘lab yoritib berilgan.  (O‘zbekiston teleradiokompaniyasining 2024-yil 12-yanvardagi 02-11/11 son ma’lumotnomasi). Natijada, ko‘rsatuv mutafakkirlar Immanuil Kant va Abu Homid G‘azzoliy ma’naviy-axloqiy va falsafiy merosining ahamiyatini keng jamoatchilikka etkazishga xizmat qilgan.