Karimov Xurshid Akramovich
fan doktori (DSc) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.    Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri: “Jinoyatlarni tasniflash mezonlarini takomillashtirish”, 12.00.08 - Jinoyat huquqi, jinoyat ijroiya huquqi (yuridik fanlar).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2021.2.DSc/Yu168.
Ilmiy maslahatchi: Baxtiyor Xalilovich Pulatov, yuridik fanlar doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat yuridik universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston Respublikasi Huquqni muhofaza qilish Akademiyasi, DSc.31/31.12.2020.I.Yu.67.01.
Rasmiy opponentlar: Baxrom Djabborovich Axrorov, yuridik fanlar doktori, professor; Fozilov Ikrom Yusupovich, yuridik fanlar doktori, professor; Turg‘unboev Elbek Odiljonovich, yuridik fanlar doktori.
Yetakchi tashkilot: O‘zbekiston Respublikasi Sud`yalar oliy kengashi huzuridagi Sud`yalar oliy maktabi.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi jinoyatlarni tasniflash  mezonlari bo‘yicha amaliy va nazariy echimlar berish, jinoyat qonunchiligini takomillashtirishga oid taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
jinoyatlarni ijtimoiy xavflilik xususiyati va ijtimoiy xavflilik darajasiga ko‘ra tasniflash qoidalarini ishlab chiqishda qasddan sodir etilgan uncha og‘ir bo‘lmagan jinoyatlar uchun sanksiyaning minimal miqdorini ko‘rsatmaslik orqali maksimal muddatidan kelib chiqib belgilanishi kerakligi asoslangan;
jinoyatlarni ijtimoiy xavflilik xususiyati va ijtimoiy xavflilik darajasiga ko‘ra tasniflash qoidalarini ishlab chiqishda qasddan sodir etilgan og‘ir jinoyatlar uchun sanksiyaning minimal miqdorini ko‘rsatmaslik orqali maksimal muddatidan kelib chiqib belgilanishi kerakligi asoslangan;
jazo tizimida nazarda tutilgan jarima jazosi jinoyatning tasnifidan kelib chiqib, faqat ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan, uncha og‘ir bo‘lmagan hamda og‘ir jinoyatlar uchun  tayinlanishi asoslangan;
ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan jinoyatlar uchun jarima jazosining eng ko‘p miqdori bazaviy hisoblash miqdorining ikki yuz baravarigacha tayinlanishi, uncha og‘ir bo‘lmagan jinoyatlar uchun  jarima jazosining eng ko‘p miqdori  bazaviy hisoblash miqdorining to‘rt yuz baravarigacha tayinlanishi, og‘ir jinoyatlar uchun jarima jazosining eng ko‘p miqdori bazaviy hisoblash miqdorining olti yuz baravarigacha tayinlanishi asoslangan;
ma’muriy preyudisiyali jinoyatlar uchun javobgarlik shunday harakatlar sodir etganlik uchun ma’muriy jazo qo‘llash to‘g‘risidagi qaror chiqarilgan paytdan boshlab bir yil mobaynida takroran sodir etilganda kelib chiqishi asoslangan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Jinoyatlarni tasniflash mezonlarini takomillashtirish masalalarini tadqiq etish natijalari asοsida:
O‘zbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi Jinoyat kodeksi loyihasining 17-moddasidagi “uncha og‘ir bo‘lmagan jinoyatlarga qasddan sodir etilib, qonunda besh yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga ozodlikdan mahrum qilish tarzidagi jazo nazarda tutilgan jinoyatlar kiradi” deb qayd etilgan jumlasini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasining 2024 yil 24 yanvardagi 27/2-17-24-son ma’lumotnomasi). Mazkur taklif jazoning maksimal muddatidan kelib chiqib jinoyatlar tasniflanishini, jinoyatlar uchun sanksiya miqdorini belgilashda Jinoyat kodeksi Umumiy va Maxsus qismi normalarini o‘zaro muvofiqligini ta’minlashga xizmat qilgan;
O‘zbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi Jinoyat kodeksi loyihasining 17-moddasidagi “og‘ir jinoyatlarga qasddan sodir etilib, qonunda o‘n yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosi nazarda tutilgan jinoyatlar kiradi” deb qayd etilgan jumlasini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasining 2024 yil 24 yanvardagi 27/2-17-24-sonli ma’lumotnomasi). Mazkur taklif jazoning maksimal muddatidan kelib chiqib jinoyatlar tasniflanishini, jinoyatlar uchun sanksiya miqdorini belgilashda Jinoyat kodeksi Umumiy va Maxsus qismi normalarini o‘zaro muvofiqligini ta’minlashga xizmat qilgan;
Jarima jazolari jinoyatning ijtimoiy xavfliligidan kelib chiqib, mutanosib belgilanishi haqidagi taklif O‘zbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi Jinoyat kodeksi loyihasining 50-moddasini ishlab chiqishda inobatga olindi (O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasining 2024 yil 24 yanvardagi 27/2-17-24-son ma’lumotnomasi) Mazkur taklif jinoyatlar uchun jazo miqdori jinoyatning ijtimoiy xavflilik darajasiga mos bo‘lishiga, sanksiya miqdorini belgilashda muqobil jazolar jinoyat tasnifiga asoslanishiga, jinoyatlar uchun sanksiya miqdorini belgilashda Jinoyat kodeksi Umumiy va Maxsus qismi normalarini o‘zaro muvofiqligini ta’minlashga xizmat qilgan;
ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan jinoyatlar uchun jarima jazosining eng ko‘p miqdori bazaviy hisoblash miqdorining ikki yuz baravarigacha tayinlanishi, uncha og‘ir bo‘lmagan jinoyatlar uchun  jarima jazosining eng ko‘p miqdori  bazaviy hisoblash miqdorining to‘rt yuz baravarigacha tayinlanishi, og‘ir jinoyatlar uchun jarima jazosining eng ko‘p miqdori bazaviy hisoblash miqdorining olti yuz baravarigacha tayinlanishi asoslangan; haqidagi taklif O‘zbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi Jinoyat kodeksi loyihasining 50-moddasini ishlab chiqishda inobatga olingan (O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasining 2024 yil 24 yanvardagi 27/2-17-24-son ma’lumotnomasi) Mazkur taklif jinoyatlar uchun jazo miqdori jinoyatning ijtimoiy xavflilik darajasiga mos bo‘lishiga, sanksiya miqdorini belgilashda muqobil jazolar jinoyat tasnifiga asoslanishiga, jinoyatlar uchun sanksiya miqdorini belgilashda Jinoyat kodeksi Umumiy va Maxsus qismi normalarini o‘zaro muvofiqligini ta’minlashga xizmat qilgan;
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 1998 yil 17 apreldagi “Iqtisodiyot sohasidagi jinoiy ishlar bo‘yicha sud amaliyotida yuzaga kelgan ayrim masalalar to‘g‘risida”gi 11-sonli qarori 6-bandining birinchi xatboshisidagi “shunday harakatlar uchun qo‘llanilgan ma’muriy jazo ijrosi tugagan kundan e’tiboran (ma’muriy jazo ijro etilmagan hollarda esa - uni ijro etish muddati tugagan kundan e’tiboran), bir yil davomida sodir etilgan bo‘lsa,” degan so‘zlar “shunday harakatlar sodir etganlik uchun ma’muriy jazo qo‘llash to‘g‘risidagi qaror chiqarilgan paytdan boshlab bir yil mobaynida takroran sodir etilgan bo‘lsa,” degan so‘zlar bilan almashtirishda inobatga olindi (O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining 2023 yil 21 dekabrdagi 08/1002-23-son dalolatnomasi). Mazkur taklif ma’muriy preyudisiyali jinoyatlar uchun javobgarlikni muqarrarligini ta’minlashga hamda yagona sud amaliyotini shakllantirishga xizmat qilgan.