Mirzaev Faxritdin Ziyatovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri: “Odam o‘ldirish jinoyatini tergov qilishning o‘ziga xos jihatlari”, 12.00.09 - “Jinoyat protsessi. Kriminalistika, tezkor-qidiruv huquqi va sud ekspertizasi” (yuridik fanlar).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2021.1.PhD/Yu512.
Ilmiy rahbar: Astanov Istam Rustamovich, yuridik fanlar doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston Respublikasi Huquqni muhofaza qilish akademiyasi.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston Respublikasi Huquqni muhofaza qilish akademiyasi, DSc.31/31.12.2020.Yu.67.01.
Rasmiy opponentlar: Karimov Vaxabjon, yuridik fanlar doktori, professor; Qo‘shaev Nurali Mahmudovich, yuridik fanlar nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Toshkent davlat yuridik universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi odam o‘ldirish jinoyatini tergov qilish uslubiyotini takomillashtirishga qaratilgan taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
protsessual harakatlar ya’ni, o‘ta og‘ir jinoyatlar bo‘yicha hodisa sodir bo‘lgan joyni ko‘zdan kechirish; tintuv; ko‘rsatuvlarni hodisa sodir bo‘lgan joyda tekshirish; tergov eksperimenti; shaxsni ushlash; himoyachidan voz kechish; shaxsni ushlash jarayonida o‘tkaziladigan tintuv va olib qo‘yish kabi protsessual harakatlar videoyozuv orqali qayd etilishi shartligi asoslangan;
tezkor-qidiruv tadbirlarining natijalari faqat qonun talablariga muvofiq olinganda, tekshirilgan va baholanganidan keyin hamda huquqni muhofaza qiluvchi organlar xodimlarining yoki tezkor-qidiruv tadbirida ishtirok etgan boshqa shaxslarning harakatlariga bog‘liq bo‘lmagan holda shaxsda jinoyat sodir etish uchun shakllangan qasd mavjud bo‘lganligidan dalolat bersa, ushbu natijalar dalil sifatida tan olinishi asoslangan;
prokuratura organlari tergov tarmoqlari faoliyatiga uning nazorat vakolati sifatida ekspertiza muassasalari va tergov tarmoqlari o‘rtasida hamkorlikni kiritish orqali rivojlantirish taklif qilingan;
prokuratura organlari tergov tarmoqlari faoliyati ustidan nazoratini ta’minlash va tergov sifatini yaxshilash maqsadida Bosh prokuratura va uning tizimida prokuror-kriminalist lavozimini joriy etish kerakligi asoslantirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Odam o‘ldirish jinoyatini tergov qilishning o‘ziga xos jihatlari asosida
protsessual harakatlar videoyozuv orqali qayd etilishi shart bo‘lgan holatlarni joriy qilinishiga oid takliflardan O‘zbekiston Respublikasining 2020 yil 14 maydagi “O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat-protsessual kodeksiga jinoyat protsessida ishtirok etuvchi fuqarolarning huquq va erkinlarini muhofaza qilishni kuchaytirishga qaratilgan o‘zgartishlar va qo‘shimcha kiritish to‘g‘risida”gi O‘RQ-617-sonli Qonuni 1-moddasi 2-bandiga asosan, O‘zbekiston Respublikasi JPK 91-moddasining to‘rtinchi qismini shakllantirishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasining 2024 yil 10 oktyabrdagi 27/2-26-24-son dalolatnomasi). Takliflarning inobatga olinishi o‘ta og‘ir jinoyatlar bo‘yicha hodisa sodir bo‘lgan joyni ko‘zdan kechirish, tintuv, ko‘rsatuvlarni hodisa sodir bo‘lgan joyda tekshirish, tergov eksperimenti, shaxsni ushlash, himoyachidan voz kechish, shaxsni ushlash jarayonida o‘tkaziladigan tintuv va olib qo‘yish kabi protsessual harakatlar videoyozuv orqali qayd etilishi shart bo‘lishiga xizmat qilgan;
tezkor-qidiruv tadbirlarining natijalari dalil sifatida tan olinishiga oid takliflardan O‘zbekiston Respublikasining 2021 yil 18 fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat hamda jinoyat-protsessual kodekslariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi O‘RQ-675-sonli Qonuni 2-moddasi 11-bandiga asosan, O‘zbekiston Respublikasi JPK 81-moddasining uchinchi qismini shakllantirishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasining 2024 yil 10 oktyabrdagi 27/2-26-24-son dalolatnomasi). Takliflarning inobatga olinishi tezkor-qidiruv tadbirlarining natijalari qonun talablariga muvofiq olingan, JPK normalariga muvofiq tekshirilgan va baholangan holatlardagina dalil sifatida tan olinishiga xizmat qilgan;
prokuratura organlari tergov tarmoqlari faoliyati ustidan nazorat boshqarmasi vakolatlariga ekspertiza muassasalari va tergov tarmoqlari o‘rtasida hamkorlikni rivojlantirishga oid taklifidan O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurorining 2021 yil 12 iyuldagi 243-son buyrug‘i asosida qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasining Prokuratura organlari tergov tarmoqlari faoliyati ustidan nazorat boshqarmasi to‘g‘risida”gi Nizomning 7-bandini shakllantirishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasining 2022 yil 20 maydagi dalolatnomasi). Takliflarning inobatga olinishi prokuratura organlari tergov tarmoqlari faoliyati ustidan nazorat boshqarmasi faoliyati kengaytirilishiga xizmat qilgan;
jinoyat ishlarini tergov qilish sifatini oshirish maqsadida boshqarma katta prokuror-kriminalisti lavozimini joriy etishga oid taklifidan O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurorining 2021 yil 12 iyuldagi 243-son buyrug‘i asosida qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasining Prokuratura organlari tergov tarmoqlari faoliyati ustidan nazorat boshqarmasi to‘g‘risida”gi Nizomning 15-bandini shakllantirishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasining 2022 yil 20 maydagi dalolatnomasi). Takliflarning inobatga olinishi prokuratura organlari tergov tarmoqlari faoliyati ustidan nazorat boshqarmasida yangi lavozim va faoliyat yo‘nalishi paydo bo‘lishiga xizmat qilgan.