Axrorov Farxod Baxriddinovichning
fan doktori (DSc) dissertatsiyasi  himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Qishloq xo‘jaligini barqaror rivojlantirishda tabiiy resurslarni iqtisodiy-ekologik baholash uslubiyotini takomillashtirish”, 08.00.04–“Qishloq xo‘jaligi iqtisodiyoti” (iqtisodiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.2.DSc/Iqt678
Ilmiy maskahatchining F.I.Sh., ilmiy darajasi va unvoni: Murtazaev Olim, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti Samarqand filiali.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: “Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti” Milliy tadqiqot universiteti, DSc.03/30.01.2020.I.10.03
Rasmiy opponentlar: Qodirov Abdurashid Majidovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor; Rustamova Iroda Baxramjanovna, iqtisodiyot fanlari doktori, professor; Dusmuratov Rajabboy Davletboevich,  iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar instituti
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi qishloq xo‘jaligini barqaror rivojlantirishda tabiiy resurslarni iqtisodiy-ekologik baholash uslubiyotini takomillashtirish bo‘yicha ilmiy-amaliy taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
- qishloq xo‘jaligida tabiiy resurslarni iqtisodiy qiymatini aniqlashning zamonaviy uslubiy yondashuvlarini tizimlashtirish asosida atrof-muhitni kompleks baholash bo‘yicha uslubiy-algoritmik yondashuv taklif etilgan;
- ekin maydonlarining normativ qiymatini baholash bo‘yicha mavjud uslubiyot bioiqlim potensiali (yog‘in miqdori, o‘rtacha temperaturalar summasi) indikatorlariga asoslangan ekologiyalashtirilgan qishloq xo‘jaligi erlari qiymatini aniqlash asosida takomillashtirilgan;
- qishloq xo‘jaligi erlaridan samarali foydalanish va ekologik muammolarni hal qilishda agroekotizim xizmatlarini marjinal baholash vositasida agroekologik xizmatlarning aniq sharoitlardagi iqtisodiy ustunlik jihatlari asoslangan;
- tog‘ va tog‘oldi hududlarida etishtiriladigan meva va rezavorlarni organik sertifikatlash sxemasi, undan foydalanish mexanizmlari va kafolatli tizim protseduralari takomillashtirilgan hamda klaster sertifikatlash algoritmi ishlab chiqilgan;
- Samarqand viloyatida “yashil” iqtisodiyotga o‘tish va qishloq xo‘jaligini ekologiyalashtirish asosida tarmoqni organik mahsulotlar ishlab chiqarishga o‘tkazishning 2030-yilgacha mo‘ljallangan istiqbollari asoslangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Qishloq xo‘jaligini barqaror rivojlantirishda tabiiy resurslarni iqtisodiy-ekologik baholash uslubiyotini takomillashtirish yuzasidan ishlab chiqilgan ilmiy-nazariy va amaliy takliflar asosida:
qishloq xo‘jaligida tabiiy resurslarni iqtisodiy qiymatini aniqlashning zamonaviy uslubiy yondashuvlarini tizimlashtirish asosida atrof-muhitni kompleks baholash bo‘yicha uslubiy-algoritmik yondashuv bo‘yicha  hamda ekin maydonlarining normativ qiymatini baholash bo‘yicha mavjud uslubiyot bioiqlim potensiali (yog‘in miqdori, o‘rtacha temperaturalar summasi) indikatorlariga asoslangan ekologiyalashtirilgan qishloq xo‘jaligi erlari qiymatini aniqlash asosida takomillashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar O‘zbekiston Respublikasi Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi tizimida (O‘zbekiston Respublikasi Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Oliy taʼlimni rivojlantirish tadqiqotlari markazining 2024-yil  6-noyabrdagi 02/01-01-104-son maʼlumotnomasi) amaliyotga joriy qilingan. Mazkur taklif va tavsiyalar asosida Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2023-yil 17-iyuldagi 314-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan 855725-sonli guvohnomaga muvofiq “Fermer xo‘jaligi faoliyatini iqtisodiy baholash” nomli o‘quv qo‘llanmasi hamda 314-68-sonli guvohnomaga muvofiq “Agrobiznesni tashkil etish va boshqarish” nomli darslik nashr qilingan hamda 60410900 – Biznesni boshqarish taʼlim yoʻnalishi malaka talabi mazmuniga singdirilgan.
Samarqand viloyati tog‘ va tog‘oldi hududlarda etishtiriladigan meva va rezavorlarni organik sertifikatlash sxemasi, undan foydalanish mexanizmlari va kafolatli tizimi protseduralari takomillashtirilgan hamda klaster sertifikatlash mexanizmi ishlab chiqilgan (Qishloq xo‘jalik vazirligi Qishloq xo‘jaligida bilim va innovatsiyalar milliy markazining 2024-yil 19-aprel 05/01-05/02-05/04-04-124 son hamda O‘zbekiston yong‘oq ishlab chiqaruvchilar va eksport qiluvchilar uyushmasining 08-04-2024 dagi 011 son maʼlumotnomasi). Ushbu taklifning amalyotga joriy qilinishi viloyatda yong‘oq eksport qiluvchi korxonalar soni va ekologik toza mahsulot eksportini oshishiga xizmat qilishi asoslangan va 2023-yilda eksportyor korxonalar 5 tadan 8 taga ko‘payishi va foiz nisbati 60 % ga oshishi kuzatilgan.
Samarqand viloyatining Urgut tumanida aholi tomonidan agroekologik tizimlardan oladigan xizmatlarining iqtisodiy qiymatlari bo‘yicha taklif va tavsiyalari O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jalik vazirligi tizimida  (Qishloq xo‘jalik vazirligi Qishloq xo‘jaligida bilim va innovatsiyalar milliy markazining 2024-yil 19-aprel 05/01-05/02-05/04-04-124 son maʼlumotnomasi) amaliyotga joriy qilingan. Ushbu taklifning joriy qilinishi hududda barqaror er foydalanish va tabiatni muhofaza qilish tashabbuslarini loyihalashtirish va amalga oshirishda foydalanish uchun qabul qilingan.
Samarqand viloyatida 2020-2030-yillar mobaynida qishloq xo‘jaligi erlarida bosqichma-bosqich organik ishlab chiqarishga o‘tishning ekonometrik modellar asosida ishlab chiqilgan prognozlari O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jalik vazirligi (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jalik vazirligi Qishloq xo‘jaligida bilim va innovatsiyalar milliy markazining 2024-yil 19-aprel 05/01-05/02-05/04-04-124 son maʼlumotnomasi) tizimida amaliyotga joriy qilingan. Organik paxta maydonlari 2030-yilda 740 gektarga, dukkakli ekinlar 79 gektarga, yog‘li ekinlar 28 gektarga, mevali bog‘lar maydoni 1 330 gektarga etishi bashorat qilingan.