Abduvalieva Komila Xudoyberdievnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy darajalar beriladigan fan tarmog‘i): “Kimyo fanini o‘qitishda masalalar echish ko‘nikmalarini rivojlantirish metodikasi (pedagogika oliy ta’lim muassasalari misolida)”, 13.00.02 - Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (kimyo) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.4.PhD/Ped4063.
Ilmiy rahbar: Sultonov Marat Mirzaevich, kimyo fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi:  Jizzax davlat pedagogika universiteti
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston Milliy universiteti, DSc 03/30.12.2019.K.01.03.
Rasmiy opponentlar: Shernazarov Iskandar Ergashevich, pedagogika fanlari doktori, dotsent; Ro‘zmetov Uchkun O‘rinboevich (PhD), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Chirchiq davlat pedagogika universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi pedagogika oliy ta’lim muassasalarida kimyo fanini o‘qitishda masalalar uechish ko‘nikmalarini rivojlantirish metodikasini ishlab chiqish va takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
bo‘lajak kimyo o‘qituvchilarini kasbiy faoliyatga metodik tayyorlashda mashq va masalalarni (xususan, “Kimyoviy hisoblash” fanidan) uechishning mazmunini kompetensiyaviy yondashuvlarga asoslangan bilim olishga yo‘naltirilgan va umumkasbiy ko‘nikmalarni aniqlashtirish asosida takomillashtirilgan;
bo‘lajak kimyo o‘qituvchilarida ilmiy manbalarni tahlil etishga oid mashq va masalalar uechishga doir kompetensiyalarini kreativ, jarayonli, muammoli, fanlararo integratsiyalashuv bosqichlarini kiritish asosida pedagogik shart-sharoitlari va didaktik imkoniyatlari aniqlashtirilgan;
kimyo o‘qitishda nostandart mashq va masalalarni (xususan, “Kimyoviy reaksiya tezligi” mavzusi misolida) uechish orqali talabalarning motivatsion, kommunikativ, tashkiliy, refleksiv, tahliliy komponentalarining shakllantiruvchi, o‘zini-o‘zi baholash, bilim va ko‘nikmalarini rivojlantirish asosida aniqlashtirilgan;
bo‘lajak kimyo o‘qituvchilarining kasbiy kompetentli mutaxassis sifatida tayyorlash modelida kimyo fanidan mashq va masalalar uechish usullarini faollashtirish, intellektual salohiyatini rivojlantirishda didaktik materiallar (audio va video masalalar) multimedia vositalari, ishlab chiqarishdagi muammoli masalalarni topish va uechish usullarini o‘rganish asosida takomillashtirilgan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Kimyo fanini o‘qitishda masalalar uechish ko‘nikmalarini rivojlantirishning metodikasi asosida bo‘lajak kimyo o‘qituvchilarida masala va mashqlar uechishda metodik tayyorgarligini takomillashtirish bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
bo‘lajak kimyo o‘qituvchilarini kasbiy faoliyatga tayyorlashda kimyoviy masalalarni uechishning mazmuni, pedagogik kompetensiyalarini o‘quv jarayoniga axborotli, dalilli, muammoli, fanlararo integratsiyalashuv bosqichlari kiritish asosida “Kimyoviy hisoblash” nomli darsligi yaratilgan. Shuningdek, bo‘lajak kimyo o‘qituvchilarining kasbiy kompetentli mutaxassis sifatida tayyorlash kimyo fanidan mashq va masalalar uechishning faol usullarini yaratish, intellektual salohiyatini rivojlantirishda didaktik materiallar (audio va video masalalar) multimedia vositalari, ishlab chiqarishdagi muammoli masalalarni topish va uechish tahliliy ko‘rsatkichlarini faktorli tahlil o‘tkazish asosida takomillashtirish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqishga doir takliflaridan foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim fan va innovatsiyalar vazirligining 2023-yil 25-oktyabrdagi 02/01-01-143-son ma’lumotnomasi). Natijada, bo‘lajak kimyo o‘qituvchilarining “Kimyoviy reaksiya tezligi” va boshqa mavzularga doir masalalar uechish malakasi, metodik va didaktik imkoniyatlari ortgan.
bo‘lajak kimyo o‘qituvchilarini kasbiy faoliyatga metodik tayyorlashda mashq va masalalarni (xususan, “Kimyoviy hisoblash” fanidan) uechishning mazmunini kompetensiyaviy yondashuvlarga asoslangan bilim olishga yo‘naltirilgan va umumkasbiy ko‘nikmalarni aniqlashtirish asosida 6110800-Kimyo ta’lim yo‘nalishi talabalari uchun “Kimyodan masalalar uechishni o‘rganamiz” nomli mobil ilovasi (Adliya vazirligi huzuridagi Intellektual mulk agentligining 2023-yil 5-apreldagi DGU 24654-sonli guvohnoma) va “Kimyoviy hisoblash” (Adliya vazirligi huzuridagi Intellektual mulk agentligining 2022-yil 9-noyabrdagi DGU 20111-sonli guvohnoma) fanidan yaratilgan elektron dasturiy ta’minotlar tajriba-sinov sifatida qo‘llanildi (Oliy ta’lim fan va innovatsiyalar vazirligining 2023-yil 25-oktyabrdagi 02/01-01-143-son ma’lumotnomasi). Natijada talabalarning pedagogik amaliyot davrida eksperimental va boshqa masalalar ueshishda integratsiyaviy yondashuv malakasi shakllantirilgan.