Egamberdieva Yulduz Urinboevning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Boshlang'ich sinf o'qituvchisi va o'quvchisining samarali hamkorlikdagi faoliyatini takomillashtirish metodikasi”, 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (boshlang‘ich ta’lim) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.1.PhD/Ped7205.
Ilmiy rahbar: Qurbonova Baxtixon Qo‘chqarbaevna, pedagogika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan myassasa nomi: Farg‘ona davlat pedagogika universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan myassasa nomi, IK raqami: Nukus davlat pedagogika instituti, DSc.03/30.12.2019.Ped.34.01.
Rasmiy opponentlar: Adizov Baxtiyor Raxmonovich, pedagogika fanlari doktori (DSc) professor; Safarova Roxatoy G‘aybulloevna, pedagogika fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Qarshi davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi va o‘quvchisining samarali hamkorlikdagi faoliyatini takomillashtirish metodikasi bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III.Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
boshlang‘ish ta’limda o‘qituvchi va o‘quvchining samarali hamkorlokdagi faoliyatini takomillashtirish bilan bog‘liq o‘quv ishlarini tashkil etishdan ta’lim faoliyatini tashkil etishga o‘tish zarurati, hamkorlikdagi faoliyat shakllarini rivojlantirishda va uni tashkil etish texnologiyalarini o‘zlashtirishda ishtirok etish orqali o‘qituvchilarning ta’lim mazmuniga ta’siri pozisiyasini shakllantirish, boshlang‘ich ta’lim natijalarini baholash uchun asos sifatida hamkorlikdagi faoliyat sifatining o‘zgarishi va samarali hamkorlikni rivojlanishi ko‘rsatkichlaridan foydalanish asosida takomillashtirilgan;
ta’lim amaliuoti ishtirokchilarining sub’ektiv pozisiyasini shakllantirishga ta’sir qiluvchi hamkorlikdagi faoliyatni sifat xususiyatlari konsertyallashtirilgan va ochib berilganligi, uning ishtirokchilarining shaxsiu tajribasini birgalikdagi faoliyatida faollashtirish, ishtirokchilarning birgalikdagi faoliyatning maqsadlari va shakllariga ta’siri, ularning ushbu faoliyatni tashkil etishga jalb qilinishi, uning borishi va natijalarini aks ettirish, o‘qituvchi tomonidan ishtirokchi va uning tashkilotshisining ikki tomonlama pozisiyasini amalga oshirish asosida takomillashtirilgan;
ta’lim amaliuotining turli myammolarini hal qilish uchun o‘qituvchi va o‘quvchi hamkorlikdagi faoliyatining birgalikdagi harakatlaridan foydalanish zarurligi, ularning birgalikdagi faoliyat sifatining o‘zgarishiga ta’siri xususiyatlarini ochib berish, konsertyal jihatdan asosli va tajriba-sinov ishlari tartibli ravishda tasdiqlanganki, birgalikdagi faoliyatni o‘zgartirish va shaxsga yo‘naltirilgan uondashuvni amalga oshirishda boshlang‘ich ta’limda hamkorlikdagi harakatlarni rivojlantirish uchun maxsus o‘quv dasturi zarurligi, u har qandau o‘quv dasturi materiallari hamda sinfdan tashqari ishlarda amalga oshirish asosida takomillashtirilgan;
hamkorlikdagi faoliyatni rivojlantirish konsersiyasini ishlab chiqish uchun bir qator tadqiqot harakatlarining zarurligi, boshlang‘ich ta’limda ta’lim mazmunini o‘zgartirish myammolarini aniqlash, ta’lim myassasasining innovatsion amaliuotida myammolarni hal qilish hodisalarini va o‘qituvchilarning innovatsion tajribasini baholash, boshlang‘ich ta’limda hamkorlikdagi faoliyatni rivojlantirish louihasini yaratish va uni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda tajriba-sinov ishtirokchilarining ishtiroki, o‘qituvchining ta’lim dasturida ishtirok etish darajasi va unga bo‘lgan munosabatini tanlash imkoniyatini hisobga olgan holda ta’lim mazmuni baholash mezonlari va darajalarini aniqlash asosida takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi va o‘quvchisining hamkorlikdagi faoliyatini metodik takomillashtirishga doir tadqiqot natijalari asosida:
boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi va o‘quvchisining hamkorlikdagi faoliyatini takomillashtirish metodikasini pedagogik imkoniyatlarini ta’lim subektlarining hamkorlikdagi faoliyati shakllari, texnologiyalarini shaxsga yo‘naltirish, ta’limiy qobiliyatlar va axloqiy-estetik tuyg‘ular pozisiyasini shakllantirish hamda hamkorlikdagi faoliyat sifatining o‘zgarishi va hamkorlikdagi faoliyatlarning rivojlanish ko‘rsatkichlaridan foydalanishga doir tavsiyalardan 60110500 – Boshlang‘ich ta’lim bakalavriat ta’lim yo‘nalishi talabalari uchun “Boshlag‘ich sinflarda tarbiya fani” nomli o‘quv qo‘llanmani ishlab chiqishda foydalanilgan (Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 25-iyundagi 218-737 son buyrug‘i). Natijada, boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi va o‘quvchisining hamkorlikdagi faoliyatini takomillashtirish metodikasi modulini ishlab chiqishda foydalanilgan. Natijada, boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi va o‘quvchisining hamkorlikdagi faoliyatini metodik takomillashtirish samaradorligini oshirishga xizmat qilgan;
boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi va o‘quvchisining hamkorlikdagi faoliyatini takomillashtirish metodikasi ta’lim amaliyoti ishtirokchilarining subektiv pozisiyasini shakllantirishga ta’sir qiladigan hamkorlikdagi faoliyatlarning sifat xususiyatlarini konseptyallashtirish shaxsiy tajribalarni faollashtirish hamda o‘qituvchi tomonidan hamkorlikdagi faoliyat ishtirokchilarini bosqichma-bosqich belgilash asosida takomillashtirishga oid takliflar umumiy o‘rta ta’lim maktablarni tanlash, toifalash, sinovlarni o‘tkazish va natijalarini tahlil qilishga doir materiallarni ishlab chiqishda 60110500 – Boshlang‘ich ta’lim bakalavriat ta’lim yo‘nalishi talabalari uchun “Pedagogicheskoe masterstvo” nomli darslikni ishlab chiqishda foydalanilgan (Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 25-iyundagi 218-638 son buyrug‘i). Natijada, innovatsion texnologiyalar asosida boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi va o‘quvchisining hamkorlikdagi faoliyatining motivatsion; kognitiv; refleksiv; kommunikativ; faoliyatli; ko‘nikmalarini takomillashtirishga yo‘naltirilgan komponentlarini takomillashtirishga xizmat qilgan;
boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi va o‘quvchisining hamkorlikdagi faoliyatini takomillashtirish samaradorligini hissiy ishtirok, faol ta’sir, ta’lim vaziyatlarini loyihalash, ta’lim tashabbuslariga ta’sir ko‘rsata olish hamkorlikdagi faoliyatlarni ajratish, birgalikdagi faoliyatlarni loyihalash hamda tashqi vaziyatli motivlarni takomillashtirish asosida takomillashtirishga oid tavsiyalardan 60110500– Boshlang‘ich ta’lim bakalavriat ta’lim yo‘nalishi talabalari uchun “Boshlag‘ich sinflarda tarbiya fani” nomli o‘quv qo‘llanmani ishlab chiqishda foydalanilgan (Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 25-iyundagi 218-737 son buyrug‘i). Natijada, boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi va o‘quvchisining hamkorlikdagi faoliyatini takomillashtirish metodikasini ishlab chiqish jarayonida boshlang‘ich ta’lim ishtirokchilarining hamkorlikdagi faoliyatini tashkil etish va ularning amaliy faoliyatli samaradorligini oshirishga xizmat qilgan.