Sapaeva Gulzor Islambaevnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy darajalar beriladigan fan tarmog‘i): “Axborot-kommunikatsiya va pedagogik texnologiyalar integratsiyasida talabalarga analitik kimyo fanini o‘qitish metodikasini takomillashtirish”, 13.00.02 –“Ta’lim-tarbiya nazariyasi va metodikasi” (kimyo) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: I2023.4.PhD/Ped6541.
Ilmiy rahbar: Smanova Zulayxo Asanalievna, kimyo fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston Milliy universiteti, DSc 03/30.12.2019.K.01.03.
Rasmiy opponentlar: Maxmudova D.M., kimyo fanlari doktori, professor; Sultonov M.M., kimyo fanlari doktori, professor.  
Yetakchi tashkilot: Qo‘qon davlat pedagogika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi axborot-kommunikatsiya va pedagogik texnologiyalar integratsiyasida talabalarga Analitik kimyo fanini o‘qitish metodikasini takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
Analitik kimyo fanining sifat analizi bo‘limida kation va anionlarni sifat tahlili metodikalarning bir-biridan afzalligi hamda kislota-asos metodi bo‘yicha kationlarni oltita guruhga va anionlarni uchta guruhga bo‘lib sifat analiz qilish reaksiyalari animatsiya va audiovisual ko‘rinishli laboratoriya mashgʻulotlari metodikasi ishlab chiqilgan, natijada talabalar aralashmalarini tez va oson aniqlash ilmiy savodxonligi rivojlantirilgan;
Analitik kimuo fanidagi reaksiualarining borish shart-sharoitlarini ma’ruza va laboratoriua ishlarini tartibli modellarini uaratishga asoslangan amaliu tajribalarni imitatsiualash orqali ijodiu fikrlash, tahlil qilish va talabalarda tabiiu-ilmiu savodxonlik darajasiga qo‘uiladigan talablar (anglash, tushunish, amaliuotga tatbiq etish) asosida ishlab chiqilgan;
Analitik kimyo fanining oksidlanish-qaytarilish reaksiya mohiyatini reaksiyaning borishiga modda tabiatining ta’sirini chuqur o‘zlashtirishiga yordam beradigan AKT va pedagogik texnologiyalar integratsiyasi asosida permanganotometrik titrlash usulining dars ishlanmasi takomilllashtirilgan;
AKT va innovatsion texnologiyalar asosida Analitik kimyo fanidan (bilish,tushunish, amalda qo‘llash, tajribalar o‘tkazish, tahlil qilish, kasbiy faoliyatida qo‘llash)ni rivojlantirish bo‘yicha elektron o‘quv qo‘llanma yaratilgan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.  Axborot kommunikatsiya va pedagogik texnologiyalar integratsiyasida “Analitik kimyo” fanini o‘qitish metodikasini takomillashtirish bo‘yicha olingan ilmiy natijalari asosida:
Analitik kimyo fanining sifat analizi bo‘limida kation va anionlarni sifat tahlili metodikalarning bir-biridan afzalligi hamda kislota-asos metodi bo‘yicha kationlarni oltita guruhga va anionlarni uchta guruhga bo‘lib sifat analiz qilish reaksiyalari animatsiya va audiovisual ko‘rinishli laboratoriya mashgʻulotlari ko‘rgazmali-obrazli, ovozli videolar tarzda havola etishni texnologiyalashtirish metodidan oliy ta’lim muassasasi talabalari uchun “Analitik kimyo laboratoriya mashgʻulotlari” nomli o‘quv qo‘llanmasida kimyo faniga oid kompetensiyalarini shaklantirish ifodalangan (Mirzo Ulugʻbek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti kengashining 2023 yil 29-sentyabrdagi 2-sonli qaroridagi, 205-sonli o‘quv adabiyotining nashr ro‘xsatnomasi). Natijada, yaratilgan o‘quv qo‘llanma asosida talabalarning analitik kimyo faniga oid laboratoriya mashg‘ulotlarini bajarish ko‘nikmalarini shakllantirishga erishilgan;
Analitik kimyo fanida miqdoriy analiz qismida titrimetrik analiz usuli mohiyati reaksiyani tez va oxirigacha borish shart-sharoitlarini ma’ruza va laboratoriya ishlarini gibrid, tartibli modellarini olib borishga asoslangan amaliy tajribalarni imitatsiyalash orqali ijodiy fikrlash, tahlil qilish va talabalarda tabiiy-ilmiy savodxonlik darajasiga qo‘yiladigan talablar (anglash, tushunish, amaliyotga tatbiq etish) “Analitik kimyo” fani o‘quv jarayonlariga oid o‘quv-metodik ta’minoti dasturiy vositalar (multimediali ilovalar, audio va video) hamda amaliy dasturlarning didaktik mazmunini talabalarning kasbiy kompetentligini rivojlantirishda laboratoriyalardan foydalanishning imkoniyatlari (gibrid, tartibli, virtual modellarni majmuaviy yondashuv) asosida avtomatlashtirilgan amaliy tajribalarni imitatsiyalash asosida takomillashtirilishni ta’minlashga oid amaliy taklif va tavsiyalardan A&A Ausbildung und Arbeit Plus GmbH in Bremen in Germany tashkilotining ish faoliyatini tashkil etishda foydalanilgan (A&A Ausbildung und Arbeit Plus GmbH, Stresemannstraße 29 28207 Bremen Datum 14.12.2023). Natijada, talabalrni analitik kimyo faniga oid tushunchalari fanlar integrasiyasi asosidagi topshiriqlar yordamida bilim samaradorligini oshirishga erishilgan.
Analitik kimyo faniga oid reaksiya mexanizmlarining mohiyatini va reaksiya tezligiga ta’sir etuvchi moddalarning tarkibi hamda tabiatini o‘rganishda AKT va pedagogik texnologiyalar integratsiyasi asosida yaratilgan permanganotometrik titrlash usuliga asoslangan metodik dars ishlanmalari (bilish, tushunish, amalda qo‘llash, tajribalar o‘tkazish, tahlil qilish, kasbiy faoliyatida qo‘llash)ni rivojlantirish bo‘yicha elektron o‘quv qo‘llanma yaratilib talabalarning mustaqil ishlashini ta’minlaydigan, faoliyatini, bilimini uzlyuksiz o‘zi tomonidan nazorat qilib borilishiga imkon beradigan didaktik materiallar (kreativ fikrlashga oid misol va masalalar, testlar va krossvordlar) ilmiy bilish qobilyatiga qo‘yiladigan talablar hamda kimyo fanidagi tushunchalarni shakllantirishda fanlar integratsiyasidan foydalanish metodlari oliy ta’lim muassasasi talabalari uchun yaratilgan “Umumiy kimyo faniga oid amaliy mashg‘ulotlari” o‘quv qo‘llanmasida ishlab chiqilgan. (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti kengashining 2024 yil 25-fevraldagi 7/3.1-sonli qaroqidagi, 2024/83U-223-soli o‘quv adabiyotining nashr ro‘xsatnomasi). Natijada, ta’lim oluvchilarni ilmiy va amaliy kompetensiyalarni va fanga oid tushunchalarni kreativ faoliyatini shakllantirishga erishilgan.