Yakubjonova Nodiraxon Avazxon qizining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiya himoyasi haqida
I. Umumiy ma’lumotlar. Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmogʻi): “Integrativ yondoshuv asosida biologiya va genetika fanini o‘qitish metodikasini takomiillashtirish”, 13.00.02– Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (biologiya) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.1.PhD/Ped4444.
Ilmiy rahbar: Xo‘janazarov O‘ktam Eshtemirovich, biologiya fanlari doktori (DSc), dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat pedagogika universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Guliston davlat universiteti, PhD.03/30.12.2019.B.91.01.
Rasmiy opponentlar: Shodieva Matluba Jo‘raevna, pedagogika fanlari doktori, dotsent; Karaxonova Lobar Musoxonovna, pedagogika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), katta ilmiy xodim.
Yetakchi tashkilot: Chirchiq davlat pedagogika universiteti .
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi integrativ yondashuv asosida biologiya va genetika fanini o‘qitish metodikasini takomillashtirish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
integrativ yondashuv asosida biologiya va genetika fanini o‘qitish metodikasini takomillashtirishning pedagogik imkoniyatlari yuqori texnologik aloqa amaliyotlari integratsiyasini ko‘rgazmali vositalar, topshiriqlar bazasini amaliy natijadorligiga intensiv uyg‘unlashtirish hamda ta’lim jarayonining shaxsga yo‘naltirilgan yondashuvga mos ravishda intensiv yaxlitlash asosida aniqlashtirilgan;
biologiya va genetika fanini o‘qitish metodikasi ta’lim subektlarining hamkorlikda, individual, kichik guruh, jamoada ishlash prinsiplariga barqaror ustuvorlik berish hamda ta’lim jarayoni didaktik mazmun dinamikligini prognostik modellashtirish asosida takomillashtirilgan;
integrativ yondashuv asosida biologiya va genetika fanini o‘qitish metodikasini takomillashtirish modeli interfaol barqaror dasturiy vositalardan foydalanish uzviyligini ta’limiy maqsadlar mazmuniga ko‘ra ta’minlash hamda fanlararo uzviylikka moslashgan ta’lim jarayonini gorizontal va vertikal ma’lumotlar qatlamiga birlashtirish asosida takomillashtirilgan;
integrativ yondashuv asosida biologiya va genetika fanini o‘qitish metodikasini takomillashtirish samaradorligi shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim komponentlari integrativligini ta’minlashga qaratilgan adaptiv moslashuvchanlik, motivatsion interaktivlik hamda amaliyotga yo‘naltirilganlik darajalari yaxlitligini pedagogik mikromuhit talablariga moslashtirish asosida takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Interaktiv ta’lim sharoitda oliy ta’lim muassasalarida biologiya va genetikani o‘qitish metodikasini takomillashtirish bo‘yicha ilmiy natijalar asosida:
integrativ yondashuv asosida biologiya va genetika fanini o‘qitish metodikasini takomillashtirishning pedagogik imkoniyatlari yuqori texnologik aloqa amaliyotlari integratsiyasini ko‘rgazmali vositalar, topshiriqlar bazasini amaliy natijadorligiga intensiv uyg‘unlashtirish hamda ta’lim jarayonining shaxsga yo‘naltirilgan yondashuvga mos ravishda intensiv yaxlitlash asosida aniqlashtirishga oid takliflar “Biologiya va genetika” nomli o‘quv qo‘llanma mazmuniga singdirilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiya vazirligining 2023-yil 25-avgustdagi 391-son buyrug‘i asosida berilgan 391003 raqamli nashr ruxsatnomasi). Natijada talabalarning kasbiy va axborot kompetentligi darajalarini shakllantirish, baholash, ma’lumotlarni tahlil etish samaradorligi oshirilgan;
biologiya va genetika fanini o‘qitish metodikasi ta’lim subektlarining hamkorlikda, individual, kichik guruh, jamoada ishlash prinsiplariga barqaror ustuvorlik berish hamda ta’lim jarayoni didaktik mazmun dinamikligini prognostik modellashtirish asosida takomillashtirishga oid takliflar Toshkent davlat pedagogika universitetida bajarilgan PZ-20170923121 raqamli “Shaxs tarbiyasida milliy xususiyatlarni tadqiq etishning metodologik asoslarini takomillashtirish” nomli grant doirasida belgilangan vazifalarni amalda bajarishda foydalanilgan (Toshkent davlat pedagogika universitetining 2022-yil 22-iyundagi 02-07-1679/04 raqamli dalolatnomasi). Natijada talabalarning o‘quv faoliyatlarida samaradorligini oshirish orqali biologiya o‘qitish jarayonlarini tizimlashtirish imkonini bergan;
integrativ yondashuv asosida biologiya va genetika fanini o‘qitish metodikasini takomillashtirish modeli interfaol barqaror dasturiy vositalardan foydalanish uzviyligini ta’limiy maqsadlar mazmuniga ko‘ra ta’minlash hamda fanlararo uzviylikka moslashgan ta’lim jarayonini gorizontal va vertikal ma’lumotlar qatlamiga birlashtirish asosida takomillashtirishga oid takliflar “Biologiya va genetika” nomli o‘quv qo‘llanma mazmuniga singdirilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiya vazirligining 2023-yil 25-avgustdagi 391-son buyrug‘i asosida berilgan 391003 raqamli nashr ruxsatnomasi). Natijada talabalarning biologik ko‘nikmalarini tarkib toptirish hamda axborot kompetentligi darajasini baholash omillari aniqlangan;
integrativ yondashuv asosida biologiya va genetika fanini o‘qitish metodikasini takomillashtirish samaradorligi shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim komponentlari integrativligini ta’minlashga qaratilgan adaptiv moslashuvchanlik, motivatsion interaktivlik hamda amaliyotga yo‘naltirilganlik darajalari yaxlitligini pedagogik mikromuhit talablariga tahliliy moslashtirish asosida takomillashtirishga oid takliflar “Biologiya va genetika” nomli o‘quv qo‘llanma mazmuniga singdirilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiya vazirligining 2023-yil 25-avgustdagi 391-son buyrug‘i asosida berilgan 391003 raqamli nashr ruxsatnomasi). Natijada talabalarning biologik ko‘nikmalarini tarkib toptirishga oid mezonlarni aniqlash imkoni yaratilgan.