Shadmanov Adxam Xursanbaevichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar. Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Yangi  O‘zbekistonda fuqarolik jamiyati institutlarining inson huquqlarini himoya qilish bo‘yicha faoliyati (nazariya va amaliyot masalalari)”, 12.00.13 – Inson huquqlari (yuridik fanlar).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.4.PhD/Yu1266.
Ilmiy rahbar: Saidov Akmal Xolmatovich, yuridik fanlar doktori, professor, akademik.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Inson huquqlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Milliy markazi.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Inson huquqlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Milliy markazi, DSc.39.30.11.2020.Yu/S.128.01.
Rasmiy opponentlar: Boboev Halimboy Boboevich, yuridik fanlar doktori, professor; Xolbekov Abdug‘ani Jumanazarovich, sotsiologiya fanlar doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: O‘zbekiston Respublikasi Huquqni muhofaza qilish akademiyasi.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi yangi O‘zbekistonda fuqarolik jamiyati institutlarining inson qadr-qimmati, huquqlari va erkinliklarini ta’minlash borasidagi faoliyatini rivojlantirish masalalarini kompleks baholash hamda shu asosda ularning inson, jamiyat va davlatning barqaror rivojlanishini ta’minlashga oid faoliyatini takomillashtirishga qaratilgan ilmiy-amaliy taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
fuqarolik jamiyati institutlarini qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlarini amalga oshirish, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish hamda ijtimoiy sheriklik dasturlarini ishlab chiqish va amalga oshirishda fuqarolik jamiyati institutlarining ishtirok etishini ta’minlashni Vazirlar Mahklamasining asosiy vazifalaridan biri sifatida belgilash asoslab berilgan;
fuqarolar va fuqarolik jamiyati institutlarining O‘zbekiston Respublikasi Davlat byudjetining shakllantirilishi hamda ijro etilishi ustidan jamoatchilik nazoratini amalga oshirishi lozimligi hamda ularning byudjet jarayonida ishtirok etish tartibi va shakllari qonun bilan belgilanishi kerakligi asoslantirilgan;
davlat boshqaruvi organlariga nodavlat notijorat tashkilotlaridan va fuqarolik jamiyatining boshqa institutlaridan kelib tushadigan loyihalarni ko‘rib chiqish, umumlashtirish va ularni baholash jarayonida davlat boshqaruvi organlari huzuridagi jamoatchilik kengashlari ham ishtirok etishi shartligi asoslab berilgan;
ijtimoiy sheriklik jamiyatda korrupsiyaga nisbatan murosasiz munosabatni shakllantirish sohasida ham amalga oshirilishi lozimligi, shuningdek korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida aholining huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirish nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyati boshqa institutlariningasosiy huquqlaridan biri bo‘lishi lozimligi asoslantiriligan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Yangi O‘zbekistonda fuqarolik jamiyati institutlarining, xususan, inson huquqlari va erkinliklarini ta’minlash, himoya qilish borasidagi faoliyati holati va rivojlanish istiqbollarini ijtimoiy-siyosiy va huquqiy tahlili asosida, tadqiqot ishi bo‘yicha olingan ilmiy natijalardan quyidagicha foydalanilgan:
fuqarolik jamiyati institutlarini qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlarini amalga oshirish, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish hamda ijtimoiy sheriklik dasturlarini ishlab chiqish va amalga oshirishda fuqarolik jamiyati institutlarining ishtirok etishini ta’minlashni Vazirlar Mahklamasining asosiy vazifalaridan biri sifatida belgilashga oid taklifdan O‘zbekiston Respublikasining 2023-yil 1-maydagi “O‘zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi to‘g‘risida”gi Konstitusiyaviy Qonuniga asosan O‘zbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi Konstitusiyasining 115-moddasi 6-bandini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi Korrupsiyaga qarshi kurashish va sud-huquq masalalari qo‘mitasining 2023-yil 13-iyundagi 04/2-10/117-23-son dalolatnomasi). Mazkur taklifning amaliyotga joriy etilishi fuqarolik jamiyati institutlarini qo‘llab- quvvatlash, ularni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish hamda fuqarolik jamiyati institutlarining faolligini kuchaytirish bo‘yicha Vazirlar Mahkamasining mas’uliyat va javobgarligini oshirishga xizmat qilgan;
fuqarolar va fuqarolik jamiyati institutlarining O‘zbekiston Respublikasi Davlat byudjetining shakllantirilishi hamda ijro etilishi ustidan jamoatchilik nazoratini amalga oshirishi hamda ularning byudjet jarayonida ishtirok etish tartibi va shakllari qonun bilan belgilanishiga oid taklifdan O‘zbekiston Respublikasining 2023-yil 1-maydagi “O‘zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi to‘g‘risida”gi Konstitusiyaviy Qonuniga asosan O‘zbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi Konstitusiyasining 148-moddasi uchinchi va to‘rtinchi qismlarini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi Korrupsiyaga qarshi kurashish va sud-huquq masalalari qo‘mitasining 2023-yil 13-iyundagi 04/2-10/117-23-son dalolatnomasi). Mazkur taklifning amaliyotga joriy etilishi Davlat byudjetining shakllantirilishi va ijro etilishi jamoatchilik nazorati ostida bo‘lishi, bu jarayonda fuqarolik jamiyati institutlarining ishtirok etishini ta’minlashga xizmat qilgan;
davlat boshqaruvi organlariga nodavlat notijorat tashkilotlaridan va fuqarolik jamiyatining boshqa institutlaridan kelib tushadigan loyihalarni ko‘rib chiqish, umumlashtirish va ularni baholash davlat boshqaruvi organlari huzuridagi jamoatchilik kengashlari tomonidan amalga oshirilishiga oid taklifdan O‘zbekiston Respublikasining 2020-yil 7-iyuldagi “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi O‘RQ-629-son Qonuniga asosan O‘zbekiston Respublikasining 2014-yil 25-sentyabrdagi “Ijtimoiy sheriklik to‘g‘risida”gi O‘RQ-376-sonli Qonuni 21-moddasi o‘n birinchi qismining birinchi jumlasini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi Demokratik institutlar, nodavlat tashkilotlar va fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari qo‘mitasining 2023-yil 2-iyundagi 04/10-10-43-son dalolatnomasi). Mazkur taklifning amaliyotga joriy etilishi nodavlat notijorat tashkilotlaridan va fuqarolik jamiyatining boshqa institutlaridan kelib tushadigan loyihalarni ko‘rib chiqish, umumlashtirish va ularni baholash huquqi davlat boshqaruvi organlari huzuridagi jamoatchilik kengashlariga berilishiga xizmat qilgan;
ijtimoiy sheriklik jamiyatda korrupsiyaga nisbatan murosasiz munosabatni shakllantirish sohasida ham amalga oshirilishi mumkinligiga oid, shuningdek  korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida aholining huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirishda ishtirok etishni nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyati boshqa institutlarining huquqlaridan biri sifatida belgilashga oid taklifdan O‘zbekiston Respublikasining 2018-yil 3-yanvardagi “Ayrim davlat organlari faoliyati takomillashtirilishi, shuningdek fuqarolarning huquqlari va erkinliklarini himoya qilish kafolatlarini ta’minlashga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar qabul qilinishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi O‘RQ-456-son Qonuniga asosan O‘zbekiston Respublikasining 2014-yil 25-sentyabrdagi “Ijtimoiy sheriklik to‘g‘risida”gi O‘RQ-376-sonli Qonuni 5-moddasi birinchi qismining o‘n birinchi xatboshisini hamda 23-moddasi birinchi qismi beshinchi xatboshisini ishlab chiqishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi Demokratik institutlar, nodavlat tashkilotlar va fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari qo‘mitasining 2023-yil 2-iyundagi 04/10-10-43-son dalolatnomasi). Mazkur taklifning amaliyotga joriy etilishi nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyati boshqa institutlarining korrupsiyaga qarshi kurashish va aholining huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirishda ishtirok etishiga oid faoliyatini takomillashtirishga xizmat qilgan.