Қодирова Хамидахон Нурмухамадовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Олий таълимда оптикани ўқитишни инновацион ёндашув асосида такомиллаштириш”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (физика) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.1.PhD/Ped1966.
Илмий раҳбар: Алиев Райимжон, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Нукус давлат педагогика институти, DSc.03/30.12.2019.Ped.34.01.
Расмий оппонентлар: Умаров Салим Халлокович, физика-математика фанлари доктори, профессор; Карлибаева Гулжахон Ермекбаевна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади олий таълимда оптикани ўқитишни инновацион ёндашув асосида такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
олий таълим муассасаларида оптика бўлимига доир “Оптик асбоблар. Оптик асбоблар синфи” мавзусини ўқитишни инновацион ёндашув асосида такомиллаштиришнинг, консептуал асосларида келтирилган услубий жараёнлар ва шахсга йўналтирилган таълим методи талабалар билан ўзаро интеграциялашув даражасининг реал таълим жараёнидаги барқарорлиги, ўқитишнинг индуктив-методик усулларини татбиқ қилиш асосида аниқлаштирилган;
олий таълим муассасаларида оптикани ўқитишни инновациён ёндашув асосида такомиллаштириш модели мақсад, оқитиш компоненти, муваффақият, фаоллик, умумлаштириш, инновацион технологияларнинг асосий тамойиллари, босқичлар, компетенсия, ўз-ўзини ривожлантириш, мустақил таълим олиш, танқид, таҳлил ва ностандарт ечимлар, классификациялаш, вақтни назорат қилиш ҳамда ахборотни ҳар хил шаклларда тақдим этишга устуворлик бериш орқали такомиллаштирилган;
олий таълим муассасаларида оптикани инновациён ёндашув асосида ўқитишнинг ўқув методик таъминоти ўқув материаллари тузилмасига дастурларнинг ахборот узатиш имкониятини (тушунчали, визуал-образли ҳамда ҳаракатли) даражалаш, мантиқий-тузилмавий бошқарув сифати ва самарадорлигини оширувчи виртуал электрон-дидактик восилаларини методик мослаштириш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак физика фани оқитувчиларини тайёрлашда инновацион ёндашув асосида оптика бўлимининг ўқув методик таъминоти мотивацион, когнитив, жараёнли, инновацион, мослашувчан, коммуникатив, интелектуал ва креативлик каби баҳолаш даражаларига йўналтирилган дастурий воситаларидан фойдаланиш услублари орқали самарадорлик таъминланишига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Олий таълимда оптикани ўқитишни инновацион ёндашув асосида такомиллатириш бўйича ўткизилган тадқиқот натижалари асосида:
олий таълим муассасаларида оптика бўлимига доир “Оптик асбоблар. Оптик асбоблар синфи” мавзусини ўқитишни инновацион ёндашув асосида такомиллаштиришнинг, консептуал асосларида келтирилган услубий жараёнлар ва шахсга йўналтирилган таълим методи талабалар билан ўзаро интеграциялашув даражасининг реал таълим жараёнидаги барқарорлиги, ўқитишнинг индуктив-методик усулларини татбиқ қилиш, талабалар касбий фаолият мотивациясини ривожлантиришга йўналтирилган модели, мақсад, компонент, инновацион тамойил, компетенсия, ўз-ўзини ривожлантириш, мустақил таълим олиш, танқид, таҳлил ва ностандарт ечимлар, классификациялаш, вақтни назорат қилиш ҳамда ахборотни ҳар хил шаклларда тақдим этишга устиворлик бериш орқали такомиллаштиришга оид тавсиялар “Оптика”номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 22-декабрдаги 537-сон буйруғи, 537419-рақамли гувоҳнома). Натижада олий таълимда оптикага доир мавзулар мазмунини такомиллаштириш, талабаларнинг касбий компетентлигини ривожлантиришга қаратилган интерфаол таълим технологияларини ишлаб чиқишга шароит яратилган.
олий таълим муассасаларида оптикани инновациён ёндашув асосида ўқитишнинг ўқув методик таъминоти, ўқув материаллари тузилмасига дастурларнинг ахборот узатиш имкониятини (тушунчали, визуал-образли ҳамда ҳаракатли) даражалаш, мантиқий-тузилмавий бошқарув сифати ва самарадорлигини оширувчи виртуал электрон-дидактик восилаларини методик мослаштириш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялардан 2015-2016 йилларда бажарилган А-1-46 рақамли “Нанотехнологиялар ва микроелектроникадан инглизча-русча-узбекча луғат тайёрлаш” номли амалий лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган ( Тошкент давлат педагогика университетиниг 2024-йил 5-мартдаги 11-05-1031/07-сон маълумотномаси). Натижада оптикага доир лаборатория машғулотларида виртуал ишланмаларни қўллаш ва улардан самарали фойдаланиш самарадорлиги ошган.
инновацион ёндашув асосида оптика бўлимининг ўқув методик таъминоти мотивацион, когнитив, жараёнли, инновацион, мослашувчан, коммуникатив, интелектуал ва креативлик каби баҳолаш даражаларига йўналтирилган дастурий воситаларидан фойдаланиш услублари орқали самарадорлик таъминланишига устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Оптика” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 22-декабрдаги 537-сон буйруғи, 537419-рақамли гувоҳнома). Натижада оптикага доир мавзуларни инновацион ўзлаштиришга асосланган усулларни таълим амалиётига тадбиқ этиш самарадорлигини аниқлашга эришилган.