Seitmuratov Bayrambay Turganbaevichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiya himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Qisqa tutashgan rotorli asinxron generator rejimlarini tadqiq qilish”, 05.05.02 – “Elektrotexnika. Elektr energiya stansiyalari, tizimlari. Elektrotexnik majmualari va qurilmalar” (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.4.PHD/T3696.
Ilmiy rahbar: Bobojonov Yunus Matrizaevich, texnika fanlari nomzodi, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasalar nomi, IK raqami: Toshkent davlat texnika universiteti, DSc.03/10.12.2019.T.03.03.
Rasmiy opponentlar: Bobojanov Maxsud Qalandarovich, texnika fanlari doktori, professor; Mirzaev Abdurashid Tuxtasinovich, texnika fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Toshkent davlat transport universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: Qisqa tutashgan rotorli asinxron generatorning ish rejimlarini tadqiq qilish va chiqish kuchlanish boshqaruv tizimini takomillashtirish.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
asinxron generatorning avtonom va sinxron generator bilan parallel ishlash rejimlarida, stansiya shinasiga ulanadigan har qanday yuklamalarga mos kondensator ulash asosida shina kuchlanishi barqarorligini ta’minlash usuli ishlab chiqilgan;
o‘zgaruvchan sig‘imli kondensator shaxobcha kiritilishi asosida asinxron generatorning almashtirish sxemasi takomillashtirilib, o‘zgaruvchan yuklamalarda chiqish kuchlanishi barqarorligini ta’minlanishni tahlil qilish imkoniyati yaratilgan;
mikroprotsessor asosidagi reakiv quvvatni avtomatik rostlash qurilmasining kuchlanish kanalidan foydalanish asosida asinxron generatorning o‘zgaruvchan yuklamalarida kuchlanishni nominal qiymatlarda ushlab turilishi asoslangan;
mikroprotsessorli avtomatik rostlash qurilmasini ishlab chiqish asosida asinxron generatorning har qanday xarakterli yuklamasida chiqish kuchlanishining o‘zgarishsiz qolishi 70% yuklamagacha chiqish chastotasi bo‘yicha barqarorligi asoslangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Qisqa tutashgan rotorli asinxron generator rejimlarini tadqiq qilishning tajriba, matematik modellari va algoritmlarini ishlab chiqish bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
mikroprotsessor asosidagi reakiv quvvatni avtomatik rostlash qurilmasining kuchlanish kanalidan foydalanib suvning mexanik energiyasi hisobiga harakatlanuvchi, quvvati 4 kVt bo‘lgan qisqa tutashgan rotorli asinxron generatordan tashkil topgan qurilma «Hududiy elektr tarmoqlari» AJ Xorazm filialiga joriy qilingan (“Hududiy elektr tarmoqlari” AJ ning 26.08.2023 yildagi №01-21 04/1414-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, mikro GESdagi sinxron generator o‘rniga asinxron generatorni qo‘llash hisobiga yil davomida iqtisodiy samaradorlikni 2,4 baravarga oshirish imkoniyati yaratilgan;
mikroprotsessorli avtomatik rostlash qurilmasini ishlab chiqish asosida asinxron generatorning har qanday xarakterli yuklamasida chiqish kuchlanishining o‘zgarishsiz qolishi ta’minlaydigan, qisqa tutashgan rotorli asinxron generatordan iborat qurilma viloyat hududidan o‘tgan kanal, soy va irmoqlarga yaqin joylashgan jami 5 ta iste’molchida namunaviy loyiha-smeta hujjatlari asosida joriy etilgan (“Hududiy elektr tarmoqlari” AJ ning 26.08.2023 yildagi №01-21 04/1414-sonli ma’lumotnomasi). Natijada qisqa tutashgan rotorli asinxron generatorni tadbiq qilinishi hisobiga yillik iqtisodiy samaradorlik 155 520 000 (bir yuz ellik besh million besh yuz yigirma ming) so‘mni tashkil etgan.