Уришев Омаджон Мусурмонқул ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Каплан гидротурбинали микро ГЭСларда гидродинамик жараёнларни моделлаштириш ва чиқиндилардан ҳимоя қилиш тизимини ишлаб чиқиш”, 05.05.06 – Қайта тикланадиган энергия турлари асосидаги энергия қурилмалари ихтисослиги бўйича.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.3.PhD/Т4904
Илмий раҳбар: Саломов Ўктам Раҳимович, техника фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона политехника институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона политехника институти, PhD.03/27.02.2020.Т.106.02.
Расмий оппонентлар:Авезова Нилуфар Раббанакуловна, техника фанлари доктори, катта илмий ҳодим; Қодиров Дилшод Ботирович, техника фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Наманган муҳандислик-қурилиш институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: паст босимли микро ГЭСлар учун Каплан турбинаси мақбул ишлаш режимини танлаш  ва паст босимли турбина  ҳимоя тизимини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
каплан гидротурбинасида кечадиган гидродинамик жараёнлари в2-ф турбелентлик модели асосида моделлаштирилган ва сувнинг сарфи, тезлиги ва босим ўзгаришига ҳамда парраклар огʻиш бурчаги ва айланишлар сонига богʻлиқ ҳолда гидротурбинанинг геометрик ўлчамлари аниқланган;
ўз-ўзини оптималлаштирувчи алгоритмлар асосида сув оқими тезлиги, турбинанинг айланишлар сонига богʻлиқ ҳолда кучланиш ва частота ўзгаришини  назорат қилиш имконини берувчи ҳамда энергия ишлаб чиқариш жараёнида тармоқ оқимидаги ўзгаришларга мослашувчан имитацион модели ишлаб чиқилган    ;
ишлаб чиқарилган электр энергиясининг кўрсаткичларини барқарорлаштириш учун реал вақтда кузатиш тизимлари ва  ўз-ўзини оптималлаштирувчи алгоритмлар асосида кучланиш ва частотатини автоматик назорат қилиш имконини берувчи бошқариш тизими  ишлаб чиқилган;
сув оқимида юзага келган чиқиндиларни автоматик аниқлаш ва тозалаш орқали микро ГЭС турбиналарининг ишлаш даврини 20-30% га ошириш имконини берувчи автоном энергия таъминотига эга механик ҳимоя қилиш қурилмасининг конструксияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижалариниг жорий қилиниши.
Каплан гидротурбинали микро ГЭС ларда гидродинамик жараёнларни моделлаштириш ва чиқиндилардан ҳимоя қилиш тизимини тадқиқ этиш бўйича олинган натижалар асосида:
микро ГЭС гидротурбинасини чиқиндилардан ҳимоя қилиш учун ишлаб чиқилган автоном энергия таъминотига эга механик ҳимоя  тизими “Марҳамат тумани ҳудудидан оқиб ўтувчи Жанубий Фарғона каналида микро ГЭС лойиҳасини амалга оширишда қўлланилган (“Ўзбекгидроенерго” АЖ нинг 2024 йил 12 июндаги № 02-10/1757 сонли маълумотномаси). Натижада, турбинанинг механик ишдан чиқишини олдини олиш ва ишлаш даврини 20-30 % га ошириш имконини берган.
каплан гидротурбинаси ва доимий магнит генератори асосида ишлаб чиқилган қувати 50 кВт микро ГЭС Андижон вилояти Марҳамат тумани ҳудудидан ўқиб ўтувчи Жанубий Фарғона каналида ўрнатилган (Ўзбекистон Республикаси Энергетика вазирлигининг 2024 йил 13 августдаги № 04-13-6332 сонли маълумотномаси). Натижада, микро ГЭС Роҳат МФЙ ҳудудидаги 0.4 кВт электр тармоғига уланган бўлиб, ўрнатилган микро ГЭС 1 ойда 15 800 кВт электр энергия узатиш имконини берган.