Муҳаммадов Йўлдошбек Акмал ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ғўзани парваришлашда турли қатор оралиқлари ва усулларида ишлов бериш агротехнологияси (Тошкент вилояти типик бўз тупроқлари шароитида)”, 06.01.01 – Умумий деҳқончилик. Пахтачилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.3.PhD/Qx613.
Илмий раҳбар: Саломов Шавкат Туробович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти, DSc.05/30.12.2019.Qx.42.01.
Расмий оппонентлар: Карабаев Икрамжон Тураевич, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Абдалова Гулистон Нурановна, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Тошкент вилоятининг типик бўз тупроқлари шароитида ғўзани турли қатор оралиқлари ҳамда усулларида парваришлашда қатор оралиғига анъанавий усулда ва фрезерли культиваторда ишлов бериш самарадорлигини аниқлаш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Тошкент вилояти типик бўз тупроқлари шароитида ғўзани
76 см қатор оралиғида парваришлашда тупроққа ишлов бериш агротехник тадбирларини самарали ташкил этиш, қатор оралиқларига анъанавий усулда КХУ-4Б ва фрезерли культиватор ёрдамида комплекс ишлов беришни қўллаш технологияси ишлаб чиқилган;
ғўзани 76 см қатор оралиғида парваришлашда қатор оралиқларига КХУ-4Б культиваторида анъанавий усулда ва фрезерли культиваторларда ишлов бериш бўйича тадқиқотлар натижасида тупроқнинг ҳажм массаси 1-суғоришдан (учинчи культивация) кейин ҳамда амал даври охирида 0-30 см ҳайдов қатламида назоратга нисбатан 0,04-0,03 г/см3 камайган, ғоваклиги 1,4-1,1 фоизга ва агрономик жиҳатдан қулай фракциялар миқдори 3,37-2,3 фоизга ортганлиги аниқланган;
ғўзанинг “Равнақ-1” навини  парваришлашда кўчат қалинлигини 76 см қатор оралиғида 120-130 минг туп/га қолдириш, биринчи культивацияни КХУ-4Б культиваторида анъанавий усулда,  иккинчи культивацияни фрезерли культиваторда, учинчи культивацияни (шоналаш-гуллаш даврида) КХУ-4Б культиваторида анъанавий усулда, ҳосил тўплаш даврида эса фрезерли культиваторда ва сўнги культивацияни анъанавий усулда ишлов бериш самарали эканлиги аниқланган;
ғўзани 76 см қатор оралиғида парваришлашда КХУ-4Б ва фрезерли культиваторда босқичма-босқич комплекс ишлов берилганда, Равнақ-1 ғўза навининг ўсиши, ривожланиши ва ҳосилдорлигига ижобий таъсир кўрсатиб, 4,6-5,5 ц/га қўшимча пахта ҳосили олиш мумкинлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ғўзани парваришлашда 76 см қатор оралиқларига ишлов бериш агротехнологиясини аниқлаш бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
пахта тўқимачилик кластерлари ва фермер хўжаликлари учун “Ғўза парваришлашда қатор ораларига ишлов бериш бўйича тавсиялар” тасдиқланган (Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024 йил 22-июнь 05/04-04-277-сон маълумотномаси).  Ушбу тавсиянома бугунги кунда фермер хўжаликлари ҳамда пахтачилик агрокластерлари учун ғўза қатор оралиқларига мақбул ишлов беришда қўлланма сифатида хизмат қилади;
ғўзани 76 см қатор оралиқларида парваришлашда дастлабки культиватцияни анъанавий усулда КХУ-4Б культиваторида, кейинги культиватцияни фрезерли культиваторда ўтказиш, ғўзани шоналаш гуллаш даврида анъанавий усулда, ҳосил тўплаш даврида фрезерли культиваторда, охирги культиватцияни эса анъанавий КХУ-4Б культиваторида кетма кет комрлекс ўтказиш  Тошкент вилояти Юқори чирчиқ туманида жойлашган YASSAVIY FIELD MCHJ да жами 590 гектар майдонга жорий этилган (Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024 йил 22-июнь 05/04-04-277-сон маълумотномаси). Натижада гектаридан 4,6-5,5 центнер қўшимча пахта ҳосили олинган;
  76 см қатор оралиқларига КХУ-4Б ва фрезерли культиваторларда кетма-кет комплекс ишлов бериб “Равнақ-1” ғўза нави кўчат калинлигини 120-130 минг туп/га қолдириш YASSAVIY FIELD MCHJ да жами 42 гектар майдонга жорий этилган (Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024 йил 22-июнь 05/04-04-277-сон маълумотномаси). Натижада гектаридан 41,8 центнер пахта ҳосили олинган, шартли соф фойда 6670400 сўм/га ни, рентабеллик даражаси 42,04 % ни ташкил этган.