Sayt test rejimida ishlamoqda

Исматов Бахтиёр Нигматуллаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Сийдик йўллари туберкулёз инфекциясини комплекс диагностикаси ёндашувларини оптималлаштириш» 14.00.26 – Фтизиатрия.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.1.PhD/Tib4327.
Илмий раҳбар: Мухтаров Давронбек Зухурович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Академик Ш.Алимов номидаги Республика ихтисослаштирилган фтизиатрия ва пульмонология илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Академик Ш.Алимов номидаги Республика ихтисослаштирилган фтизиатрия ва пульмонология илмий-амалий тиббиёт маркази, DSc.04/01.04.2023.Tib160.01.
Расмий оппонентлар: Соипова Нодира Сагдуллаевна, тиббиёт фанлари доктори; Зубань Олег Николаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Россия Федерацияси).
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат тиббиёт институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади сийдик йўллари туберкулёзини комплекс диагностикаси самарадорлигини оширишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
сийдик йўллари туберкулёзининг учраш частотаси ҳамда сийдик йўллари туберкулези бўйича “юқори” хавф гуруҳларини шакллантириш учун аниқ ва амалий қўллаш имконияти мавжуд клинико-функционал индикаторлар аниқланган;
сийдик йўллари туберкулёзини аниқлашда молекуляр-генетик (GeneXpert ва ПЗР), иммунологик (квантиферон ва ТБ-ЛАМ), клинико-функционал тест ва текшириш усулларининг диагностик спецификлиги ҳамда сезгирлиги исботланган;
сийдик йўллари туберкулезида молекуляр-генетик тестларнинг юқори спецификлиги ва сезгирлигини инобатга олган ҳолда ўзига хос клинико-функционал ва нур тадқиқот усуллари билан боғлиқлиги исботланган;
бирламчи бўғин муассасалари шифокорлари учун сийдик йўллари туберкулёзини эрта ташхислаш усули морфофункционал текширувлар асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ДМ “Академик Ш.Алимов номидаги Республика ихтисослаштирилган фтизиатрия ва пульмонология илмий амалий тиббиёт маркази” Илмий кенгашининг 2024 йил 30 апрелдаги 4М-Р/001-сонли хулосаси асосида:
биринчи илмий янгилик: сийдик йўллари тизимида туберкулез касаллигининг учраш частотаси, сийдик йўллари туберкулези бўйича “юқори” хавф гуруҳларини шакллантириш учун аниқ ва амалий қўллаш имконияти мавжуд клинико-функционал индикаторлар аниқланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: Тадқиқот натижаларининг илмий аҳамияти фтизиатрияда сийдик йўллари туберкулезининг амалий қўллаш имконияти мавжуд клиник-функционал хусусиятларини баҳолаш ва ташхислашнинг замонавий ютуқларига катта хисса қўшилган. Илмий тадқиқотнинг амалиётга жорий қилиниши: тадқиқот натижалари сийдик йўллари ТБнинг клиник кечиш хусусияти ташхислаш мураккаблигига асосланганлиги Наманган вилоят фтизиатрия ва пульмонология маркази директорининг 2024 йил 1 июндаги 01-2/59-сонли ҳамда Тошкент вилояти фтизиатрия ва пульмонология маркази директорининг 2024 йил 30 майдаги 130а-сонли буйруқларига асосан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: сийдик йўллари ТБ аниқланган беморларда инфекция ривожланиш хавфини камайтиради; сийдик йўллари ТБ аниқланган беморларнинг касалхонага ётишлар сонини минималлаштиради; беморларнинг ҳаёт сифатини яхшиланди. Иқтисодий самарадорлиги: таклиф этилган усул сийдик йўллари туберкулези бўйича “юқори” хавф гуруҳларини шакллантириш учун аниқ ва амалий қўллаш имконияти мавжуд клинико-функционал индикаторлардан фойдаланилганда бир нафар бемор учун ўртача 766000 сўм иқтисод қилинди. Хулоса: сийдик йўллари ТБ аниқлашда бир нафар беморга фойдаланиш амалиётининг жорий қилиниши учун бюджет маблағларини 56,6% ини иқтисод қилиш имконини берган;
иккинчи илмий янгилик: сийдик йўллари тизимида туберкулез микобактериясининг аниқлашда молекуляр-генетик (GeneXpert ва ПЗР), иммунологик (квантиферон ва ТБ-ЛАМ), клинико-функционал тест ва текшириш усулларининг диагностик спецификлиги ҳамда сезгирлиги исботланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: сийдик йўллари тизимида туберкулез микобактериясининг реал тайм асосида молекуляр генетик текшириш касаликнинг эрта аниқлаш имконини беради. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: тадқиқот натижалари сийдик йўллари ТБнинг клиник кечиш хусусияти ташхислаш мураккаблигига асосланганлиги Наманган вилоят фтизиатрия ва пульмонология маркази директорининг 2024 йил 1 июндаги 01-2/59-сонли ҳамда Тошкент вилояти фтизиатрия ва пульмонология маркази директорининг 2024 йил 30 майдаги 130а-сонли буйруқларига асосан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: сийдик йўллари туберкулезини реал тайм асосида молекуляр генетик текшириш касалликни эрта аниқлаш беморларда касалликнинг оғир клиник шакллари учраш частотасини камайтиради; эрта ташҳислаш самарадорлиги ошиши ҳисобига бемордаги асоратларнинг частотасини камайиши орқали беморлар касалхонага тушиш сони камайди, фаол ижтимоий ва меҳнат фаолиятига қайтиш вақти қисқаради. Иқтисодий самарадорлиги: таклиф этилган усул сийдик йўллари ТБ аниқлашда бир нафар бемор учун ўртача 766000 сўм иқтисод қилинди. Хулоса: сийдик йўллари ТБ аниқлашда молоекуляр-генетик усулдан фойдалинилганда бир нафар беморга амалиётининг жорий қилиниши учун бюджет маблағларини 766000 сўм иқтисод қилиш имконини берган
учинчи илмий янгилик: сийдик йўллари тубекулезини аниқлаш учун молекуляр-генетик тестларнинг юқори спецификлиги ва сезгирлигини инобатга олган ҳолда ўзига хос клинико-функционал ва нур тадқиқот усуллари билан боғлиқлиги исботланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: сийдик йўллари туберкулезини квантиферон тест ёрдамида имунологик текшириш ҳамда иммунотанқис беморларда (ОИВ) ЛАМ тестини қўллаш орқали ТБ жараёнини эрта аниқлаш, беморларнинг ҳаёт сифатини яхшиланиши касалликнинг қайталаниш сонини камайтиради. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: тадқиқот натижалари сийдик йўллари ТБнинг клиник кечиш хусусияти ташхислаш мураккаблигига асосланганлиги Наманган вилоят фтизиатрия ва пульмонология маркази директорининг 2024 йил 1 июндаги 01-2/59-сонли ҳамда Тошкент вилояти фтизиатрия ва пульмонология маркази директорининг 2024 йил 30 майдаги 130а-сонли буйруқларига асосан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: асосий касалликнинг авж олишидан кейинги асоратлар ривожланишининг олдини олиш чораларини белгилайди; эрта ташҳислаш даволаш самарадорлиги ошиши ҳисобига беморлардаги асоратларнинг частотасини камайиши орқали беморлар касалхонага тушиш сони камайди, фаол ижтимоий ва меҳнат фаолиятига қайтиш вақти қисқаради; беморларнинг ҳаёт сифатини яхшиланади. Иқтисодий самарадорлиги: таклиф этилган усул сийдик йўллари тубекулезини аниқлаш учун квантиферон (QuantiFERON Interferon gamma release assay-IGRA) ва ЛАМ (Alere DetermineТМ TB LAM Ag – липоарабиноманнан тест,) тестидан фойдаланиб сийдик йўллари ТБ аниқлашда бир нафар бемор учун ўртача 766000 сўм иқтисод қилинди. Хулоса: сийдик йўллари ТБ аниқлашда иммунологик текширувлар қўлланилганда бир нафар беморга фойдаланиш амалиётининг жорий қилиниши учун бюджет маблағларини 47,6 %ини иқтисод қилиш имконини берган;
тўртинчи илмий янгилик: бирламчи тиббий-санитария ёрдами муассасалари учун сийдик йўллари туберкулёзини эрта ташхислаш усули морфофункционал текширувлар асосида такомиллаштирилган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: сийдик йўллари туберкулёзини эрта ташхислаш усули такомиллаштирилган бирламчи бўғин шифокорлар учун ташҳис қўйиш сийдик йўллари тизимида туберкулез ривожланиш хавфини камайтиради. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: тадқиқот натижалари сийдик йўллари ТБнинг клиник кечиш хусусияти ташхислаш мураккаблигига асосланганлиги Наманган вилоят фтизиатрия ва пульмонология маркази директорининг 2024 йил 1 июндаги 01-2/59-сонли ҳамда Тошкент вилояти фтизиатрия ва пульмонология маркази директорининг 2024 йил 30 майдаги 130а-сонли буйруқларига асосан амалиётга жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: соғлиқни сақлишнинг бирламчи бўғини учун сийдик йўллари туберкулёзини эрта ташхислашнинг такомиллаштирилган усули туберкулезни эрта ташхислаш ва комплекс даволаш асоратлар ривожланишининг олдини олиш чораларини белгилайди, беморларнинг ҳаёт давомийлигини оширади ва ҳаёт сифатини яхшилайди. Иқтисодий самарадорлиги: таклиф этилган усул сийдик йўллари туберкулёзини эрта ташхислашнинг такомиллаштирилган усулидан фойдаланилиб бир нафар бемор учун ўртача 1022000 сўм иқтисод қилинди. Хулоса: сийдик йўллари туберкулёзини эрта ташхислаш такомиллаштирилган усулидан фойдаланиб бир нафар беморга амалиётининг жорий қилиниши учун бюджет маблағларини 63,5% (1,6 баробар) иқтисод қилиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish