Sherjonov Sherjon Alijan o‘g‘lining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Aholini ijtimoiy himoya qilish tizimining moliyaviy mexanizmini takomillashtirish”, 08.00.07 – “Moliya, pul muomalasi va kredit”
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.1.PhD/Iqt2789
Ilmiy rahbar: Tursunov Jaxongir Pulatovich, iqtisodiyot fanlari doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston Respublikasi Bank-moliya akademiyasi
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent Xalqaro universiteti, DSc.22/29.12.2023.I.175.01
Rasmiy opponentlar: Abduraxmonov Ilyos Xurshidovich, iqtisodiyot fanlari doktori dotsent;
Sholdarov Dilshod Azimiddin o‘g‘li, iqtisodiyot fanlari bo‘yicha falsafa doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Urganch davlat universiteti
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi aholini ijtimoiy himoya qilish tizimining moliyaviy mexanizmlarini takomillashtirish bo‘yicha ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
aholini ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamini qo‘llab-quvvatlash maqsadida byudjet tashkilotlaridan tashqari barcha yuridik shaxslarda mehnat shartnomasi bo‘yicha oxirgi 6 oy davomida uzlyuksiz ish stajiga ega bo‘lgan xodimalarga har oy uchun minimal iste’mol xarajatlari miqdoridan kelib chiqqan holda homiladorlik va tug‘ish nafaqasining bir qismini to‘lash taklif etilgan;
aholini ijtimoiy himoya qilish va moddiy tomonlama qo‘llab-quvvatlash maqsadida ijtimoiy nafaqalarning eng kam miqdorlarini minimal iste’mol xarajatlari miqdoriga tenglashtirish taklif etildi;
davlat tomonidan aholini manzilli himoya qilish maqsadida ijtimoiy himoyaga muxtoj oilalarga nafaqalarni to‘lash xarajatlarini qoplash amaliyotini Ijtimoiy himoya milliy agentligi tomonidan amalga oshirish asoslangan;
aholini ijtimoiy qo‘llab-quvvatlashda yangi ijtimoiy loyihalarni amalga oshirish uchun qo‘shimcha mablag‘larni jalb qilish maqsadida “Mahalla byudjeti” tizimini tashkil etish taklif etilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Aholini ijtimoiy himoya qilish tizimining moliyaviy mexanizmini takomillashtirish bo‘yicha ishlab chiqilgan takliflar asosida:
aholini ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamini qo‘llab-quvvatlash maqsadida byudjet tashkilotlaridan tashqari barcha yuridik shaxslarda mehnat shartnomasi bo‘yicha oxirgi 6 oy davomida uzlyuksiz ish stajiga ega bo‘lgan xodimalarga har oy uchun minimal iste’mol xarajatlari miqdoridan kelib chiqqan holda homiladorlik va tug‘ish nafaqasining bir qismini to‘lash bo‘yicha taklifi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 25-iyuldagi “O‘zbekiston Respublikasi aholisini ijtimoiy himoya qilish strategiyasini tasdiqlash to‘g‘risida” PF-175-son Farmonida o‘z aksini topgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Qonunchilik palatasining Mehnat va ijtimoiy masalalar qo‘mitasini 2024-yil 29-maydagi 04/3-10-1344-sonli ma’lumotnomasi). Natijada 2022-yil 1-senabrdan homiladorlik va tug‘ish nafaqasi minimal iste’mol xarajatlarining 4 baravari miqdorida Ijtimoiy sug‘urta jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan to‘lanishi belgilandi;
aholi turmush darajasini oshirishga qaratilgan chora-tadbirlarni izchilligini ta’minlash, fuqarolarni ijtimoiy himoya qilish va moddiy qo‘llab-quvvatlash maqsadida ijtimoiy nafaqalarning eng kam miqdorlarini minimal iste’mol xarajatlari miqdoriga tenglashtirish taklifi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 28-iyuldagi “Ijtimoiy himoyaga muhtoj aholi qatlamlarini moddiy qo‘llab-quvvatlashga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” PF-120-son Farmonida o‘z aksini topgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Qonunchilik palatasining Mehnat va ijtimoiy masalalar qo‘mitasini 2024-yil 29-maydagi 04/3-10-1344-sonli ma’lumotnomasi). Natijada nafaqalarning eng kam miqdorlari 9,3 foizga oshirilib, minimal iste’mol xarajatlari miqdoridan kam bo‘lmasligi ta’minlandi.
davlat tomonidan aholini manzilli himoya qilish maqsadida ijtimoiy himoyaga muxtoj oilalarga nafaqalarni to‘lash xarajatlarini qoplash amaliyotini Ijtimoiy himoya milliy agentligi tomonidan amalga oshirish taklifi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 1-iyundagi “Aholiga sifatli ijtimoiy xizmat va yordam ko‘rsatish hamda uning samarali nazorat tizimini yo‘lga qo‘yish bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar to‘g‘risida” PF-82-son Farmonida o‘z aksini topgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Qonunchilik palatasining Mehnat va ijtimoiy masalalar qo‘mitasini 2024-yil 29-maydagi 04/3-10-1344-sonli ma’lumotnomasi). Natijada Ijtimoiy himoya milliy agentligi huzuridagi Ijtimoiy himoya davlat jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan 2023-yil 1-oktyabrdan boshlab kam ta’minlangan oilalarga bolalar nafaqalari va moddiy yordam, bir martalik yordam pullari, 2024-yil 1-yanvardan boshlab esa boshqa ijtimoiy nafaqalarni moliyalashtirish amalga oshirilishi belgilandi.
aholini ijtimoiy qo‘llab-quvvatlashda yangi ijtimoiy loyihalarni amalga oshirish uchun qo‘shimcha mablag‘larni jalb qilish maqsadida “Mahalla byudjeti” tizimini tashkil etish taklifi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 26-dekabrdagi “Mahalla byudjeti” tizimini joriy etish orqali mahallalarning moliyaviy imkoniyatini yanada kengaytirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” PQ-458-son Qarorida o‘z aksini topgan (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Qonunchilik palatasining Mehnat va ijtimoiy masalalar qo‘mitasini 2024-yil 29-maydagi 04/3-10-1344-sonli ma’lumotnomasi). Natijada 2023-yil 1-yanvardan boshlab respublikaning 14 ta tumanida “Mahalla byudjeti” amaliyoti sinov tarzida joriy etildi.