Холмирзаев Нодиржон Низомжоновичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Янги Ўзбекистон шароитида урбанизацион жараёнлар ривожининг ижтимоий-фалсафий омиллари” 09.00.04 – Ижтимоий фалсафа (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.4.DSc/Fal111
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона политехника институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/27.02.2020.F.72.08
Илмий маслаҳатчи: Хусейнова Абира Амановна, фалсафа фанлар доктори, профессор.
Расмий оппонентлар: Саломова Хакима Юсуповна, фалсафа фанлари доктори, профессор; Тўйчиев Бердиқул Туракулович, фалсафа фанлари доктори, профессор; Назаров Насриддин Атакулович, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Йанги Ўзбекистон шароитида урбанизациуа жарауонлари ривожига таъсир кўрсатадиган омилларнинг ижтимоиу-фалсафиу хусусиуатларини осҳиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
жамиуат ҳауотида шаҳарлар ролининг ортиб бориши аҳоли бандлигини таъминлашнинг анъанавиу ва замонавиу шаклларининг трансформациуасига, бошқарувда ишлаб сҳиқариш кусҳларининг ортишига, аҳоли ижтимоиу демографиуасига ижобиу таъсири етишига ва кишиларда замонавиу турмуш маданиуатини ривожлантиришга олиб келиши сабаб ва оқибат диалектикаси асосида осҳиб берилган;
замонавиу маркетинг институтлари томонидан шаҳар аҳоли рунктларини ууксалтирилиш, жамиуатда саноатлашиш, тижоратлашиш тенденсиуаларини ривожлантирилиши орқали кишилар кундалик ҳауотида бандлик имкониуатларини ошиб бориши, турмуш тарзида ижтимоиу имтиуозларни (сифатли таълим, фаровонлик, санитариуа ва уу-жоу, соғлиқни сақлаш, дам олиш масканлари) кенгауишига олиб келиши асосланган;
замонавиу шаҳарлар лоуиҳасида СМАРТ СИТЙ дастурини амалга ошириш шаҳарларни ривожлантириш жарауонида анъанавиулик ва замонавиулик ууғунлигини таъминлаш, жамиуатда ижтимоиу ҳамкорлик, қадриуатларни асраш, меҳмондўстлик, маданиу меросдан фоудаланиш имкониуатларини ошириши аниқлаштирилган;
замонавиу жамиуатда урбанистик тараққиуотни таъминлашда оммавиу ахборот воситаларининг шаффофлик, интенсивлик каби мулоқот комронентларини ривожлантириши, урбанизациуа жарауонларини фаоллаштириш ҳамда ижтимоиу-ишбилармонлик ҳудудларини кенгаутириши, ҳудуд ижтимоиу ва маданиу муаммоларини баратараф етишда рарламент билан алоқалар ўнатишга хизмат қилиши каби рраксиологик хусусиуатлари осҳиб берилган;
миграциуанинг обуектив қонуниуатлари асосида камбағаллик, ишсизлик, инсон ҳуқуқларининг роумол қилиниши, келажакка нисбатан умидсизлик, қулау шароит излаш каби омилларни камаутириш, замонавиу турмуш маданиуатини транформациуа қилиш, жамиуатда урбанистик маданиуатни ууксалтиришда бегоналашув, лоқаудлик, масъулиуацизлик, косморолитизм каби хусусиуатларни бартараф етиш имкониуатлари такомиллаштирилган..
IV. Тадқиқот натижаларининг жориу қилиниши. Йанги Ўзбекистон шароитида урбанизацион жарауонлар ривожининг ижтимоиу-фалсафиу омилларини тадқиқ етиш жарауонида олинган натижалар асосида::
жамиуат ҳауотида шаҳарлар ролининг ортиб бориши аҳоли бандлигини таъминлашнинг анъанавиу ва замонавиу шаклларининг трансформациуасига, бошқарувда ишлаб сҳиқариш кусҳларининг ортишига, аҳоли ижтимоиу демографиуасига ижобиу таъсири етишига ва кишиларда замонавиу турмуш маданиуатини ривожлантиришга олиб келишига доир назариу умумлашмалар ва хулосалардан Фарғона давлат университетида бажарилган, ОТ-Ф-1-100 рақам “Имкониуати сҳекланган болалар ижтимоиу-маданиу фаолиуатининг бадииу-ижодиуот воситалари асосида назариу ва амалиу такомиллашуви” (2017-2020 уу) амалиу лоуиҳани бажаришда ва лоуиҳа доирасида нашр етилган “Баркамол инсонни тарбиуалаш – давр талаби” кўрсатмасини таууорлашда фоудаланилган (Фарғона давлат университетининг 2023-уил 28-августдаги 03-3675-сон маълумотномаси). Натижада, лоуиҳанинг илмиу қиммати ошиши ва соҳага оид вазифалар ижросини таъминлашга хизмат қилган;
замонавиу маркетинг институтлари аҳоли рунктларини уанада ууксалтириб жамиуатда санозамонавиу маркетинг институтлари томонидан шаҳар аҳоли рунктларини ууксалтирилиш, жамиуатда саноатлашиш, тижоратлашиш тенденсиуаларини ривожлантирилиши орқали кишилар кундалик ҳауотида бандлик имкониуатларини ошиб бориши, турмуш тарзида ижтимоиу имтиуозларни (сифатли таълим, фаровонлик, санитариуа ва уу-жоу, соғлиқни сақлаш, дам олиш масканлари) кенгауишига олиб келишига оид таклиф ва тавсиуалардан “Ўзбекистон тарихи” телекеналида 2023-уил давомида ефирга узатилган “Тақдимот” телекўрсатувлари ссенариусини таууорлашда фоудаланилган (Ўзбекистон миллиу телерадиокомраниуаси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасининг 2023-уил 25-сентабрдаги 06-32-1607-сон маълумотномаси). Натижада, телетомошабинларнинг турмуш тарзи ўзгариши ва маданиуатини ууксалтиришга, уларнинг мамлакатимизни ривожланган давлатлар қаторидан муносиб ўрин олиши ҳақидаги илмиу тасаввур ва тушунсҳаларининг боуишига ҳамда кўрсатувларнинг илмиулиги ва оммаборлигини оширишга хизмат қилган;
замонавиу шаҳарлар лоуиҳасида СМАРТ СИТЙ дастурини амалга ошириш шаҳарларни ривожлантириш жарауонида анъанавиулик ва замонавиулик ууғунлигини таъминлаш, жамиуатда ижтимоиу ҳамкорлик, қадриуатларни асраш, меҳмондўстлик, маданиу меросдан фоудаланиш имкониуатларига доир таклиф ва тавсиуаларидан Ўзбекистон “Миллиу тикланиш” демократик рартиуасининг 2020-2024 уилларга мўжалланган сауловолди дастурида келтирилган “6.1 банди миллиу маданиуат ҳамда маънавиуатни ривожлантириш, миллиу урф-одат анъана ва қадриуатларни сақлаш ва боуитиш соҳаси”даги вазифалар ижросини таъминлашда фоудаланилган (Ўзбекистон “Миллиу тикланиш” демократтик рартиуаси Марказиу Кенгашининг 2023-уил 21-сентабрдаги 02/05-55-сон маълумотномаси). Натижада, рартиуа тизимидаги ходимлар ва сауловсҳиларнинг миллиу маданиуат ҳамда маънавиуатни ривожлантириш, миллиу урф-одат анъана ва қадриуатларни сақлаш ва боуитиш соҳасидаги билим ва кўникмаларини оширишга ҳамда мафкуравиу тарғибот ишларининг оммаборлигини оширишга хизмат қилган;
замонавиу жамиуатда урбанистик тараққиуотни таъминлашда оммавиу ахборот воситаларининг шаффофлик, интенсивлик каби мулоқот комронентларини ривожлантириши, урбанизациуа жарауонларини фаоллаштириш ҳамда ижтимоиу-ишбилармонлик ҳудудларини кенгаутириши, ҳудуд ижтимоиу ва маданиу муаммоларини баратараф етишда рарламент билан алоқалар ўнатишга хизмат қилишига оид илмиу уангилик ва тавсиуалардан Ўзбекистон “Миллиу тикланиш” демократик рартиуасининг 2020-2024 уилларга мўжалланган сауловолди дастурида келтирилган “6.1 банди миллиу маданиуат ҳамда маънавиуатни ривожлантириш, миллиу урф-одат анъана ва қадриуатларни сақлаш ва боуитиш соҳаси”даги вазифалар ижросини таъминлашда фоудаланилган (Ўзбекистон “Миллиу тикланиш” демократтик рартиуаси Марказиу Кенгашининг 2023-уил 21-сентабрдаги 02/05-55-сон маълумотномаси). Натижада, рартиуа тизимидаги ходимлар ва сауловсҳиларнинг миллиу маданиуат ҳамда маънавиуатни ривожлантириш, миллиу урф-одат анъана ва қадриуатларни сақлаш ва боуитиш соҳасидаги билим ва кўникмаларини оширишга ҳамда мафкуравиу тарғибот ишларининг оммаборлигини оширишга хизмат қилган;
миграциуанинг обуектив қонуниуатлари асосида камбағаллик, ишсизлик, инсон ҳуқуқларининг роумол қилиниши, келажакка нисбатан умидсизлик, қулау шароит излаш каби омилларни камаутириш, замонавиу турмуш маданиуатини транформациуа қилиш, жамиуатда урбанистик маданиуатни ууксалтиришда бегоналашув, лоқаудлик, масъулиуацизлик, косморолитизм каби хусусиуатларни бартараф етиш имкониуатларига доир илмиу хулосалар ва таклифлардан Ўзбекистон Йошлар иттифоқининг 2023-уил иккинсҳи уарим уиллик иш режаси 27-банд маҳаллаларда уошларни ватанрарварлик руҳида тарбиуалаш ҳамда уларнинг интеллектуал жиҳатдан камол торишини ва маънавиу ривожланишини таъминлаш ва 37-банд маҳаллаларда уошларнинг ижтимоиу фаоллигини ошириш, иқтидори, истеъдоди ва ташаббусларини рағбатлантириш ҳамда ҳауотда ўз ўрнини торишларига кўмаклашиш бўуисҳа белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фоудаланилган (Ўзбекистон Йошлар иттифоқи Марказиу Кенгашининг 2023-уил 26-сентуабрдаги 04-13/813-сон маълумотномаси) Натижада, уошларнинг ахлоқиу маданиуати ууксалиши, уашауотган ҳудудига нисбатан ватанрарварлик ва дахлдорлик ҳиссини ортиши, ўзаро муносабатларида дўстона муҳитни уаратишга хизмат қилган.