Алматов Илҳомжон Мирзабек ўғлининг
фан доктори (DSc) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Актау кони ёнувчи сланесларини комплекс қайта ишлаш технологиясини ишлаб чиқиш», 04.00.14 – Фойдали қазилмаларни бойитиш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.2.DSc/Т623.
Илмий маслаҳатчи: Сагдиева Муяссар Ғайбуллаевна, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Минерал ресурслар институти” ДМ.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Навоий давлат кончилик ва технологиялар университети, DSc.17/04.06.2021.Т.06.01.
Расмий оппонентлар: Вохидов Бахриддин Рахмидинович, техника фанлари доктори, доцент; Қурбанов Машхур Амонович, техника фанлари доктори; Рўзиев Улуғбек Нематович, техника фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Миллий технологик тадқиқотлар университети “МИСиС”нинг Олмалиқ филиали.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Актау кони ёнувчи сланесларини комплекс қайта ишлаш технологиясини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ёнувчи сланесни кислородсиз термик парчалаш (пиролиз) жараёнида натрий хлор қўшиб сланес смоласини ажратиб олишнинг оптимал технологияси назарий жиҳатдан асосланган;
ишлаб чиқилган технологиядан фойдаланиб кислородсиз термик парчалаш жараёнида 12% натрий хлор қўшилганда сланес мойини максимал ажратиб олишнинг оптимал параметрлари аниқланган;
танлаб эритиш жараёнида сулфат кислота ва натрий сианидни қўллаб ўтказиладиган гидрометаллургик жараёнларининг (танлаб эритиш, сорбсия) оптимал параметрлари аниқланган;
илк маротаба таркибида 12% органик фаза сақловчи сланес мойи, газлар, 79,8% уран, 87,4% молибден, 89,2% ванадий ва 52,6% олтин ажратиб олиш комплекс технологияси ишлаб чиқилган;
уран, ванадий, молибден ва олтинни селектив шаклда ярим коксдан (ёнувчи сланесни термик парчалашдан олинган маҳсулоти) ажратиб олиш технологияси яратилган;
сланес смоласи, газлар, уран, ванадий, молибден, олтин ҳамда цемент ишлаб чиқариш учун қўшимчалар олиш асосида ёнувчи сланесларни қайта ишлашнинг комплекс технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ёнувчи сланесларни комплекс қайта ишлаш асосида сланес смоласи, камёб ва нодир металларни олишнинг комплекс технологиясини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
сланес мойи, камёб ва нодир металларни ажратиб олиш асосида ёнувчи сланесларни комплекс қайта ишлаш бўйича ишлаб чиқилган технология “Epsilon development company” МЧЖ ХК компаниясида амалиётга жорий этилган (“Epsilon development company” МЧЖ ХК компаниясининг 2023 йил 16 майдаги 112/23-сонли маълумотномаси). Натижада, ёнувчи сланесларини қайта ишлаш лойиҳасининг дастлабки техник-иқтисодий асосларини ишлаб чиқиш имконини берган;
Актау кони ёнувчи сланесларни комплекс қайта ишлаш технологияси “Epsilon development company” МЧЖ ХКда амалиётга жорий этилган (“Epsilon development company” МЧЖ ХК компаниясининг 2023 йил 16 майдаги 112/23-сонли маълумотномаси). Натижада, ёнувчи сланесларни қайта ишлаш орқали ванадий беш оксиди, молибден оксиди, уран оксиди ҳамда тозаланган олтин бойитмалар кўринишидаги қўшимча тайёр маҳсулотлар олиш имконини берган;
бойитишнинг анъанавий гравитация ва флотация усулларини қўллаб қайта ишлаш технологияси “Навоий КМК” АЖда амалиётга жорий этилган (“Навоий кон-металлургия комбинати” АЖ нинг 2024 йил 14 июндаги 23/01-01-07/304-сон маълумотномаси). Натижада, анъанавий бойитиш усулларидан фойдаланиш Актау кони ёнувчи сланесларини комплекс қайта ишлаш технологиясига ижобий таъсир кўрсатмаслигини аниқлаш имконини берган;
Актау кони ёнувчи сланесни кислородсиз термик парчалаш технологияси “Навоий КМК” АЖда амалиётга жорий этилган (“Навоий кон-металлургия комбинати” АЖ нинг 2024 йил 14 июндаги 23/01-01-07/304-сон маълумотномаси). Натижада, кислородсиз термик парчалаш жараёнида маъдан таркибидаги олтин миқдори ўзгаришига салбий таъсир кўрсатмаслиги ва олтинни 0,25 г/т миқдорда ўзгаришсиз қолдириш имконини берган.

 

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish