Сагираев Нодир Жумакуловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Болаларда қизилўнгач куйишини даволашда хирургик тактика”, 14.00.35 - Болалар хурургияси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.1.PhD/Tib2578.
Илмий рахбар: Шамсиев Азамат Мухидинович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
РЖ фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат тиббиёт университети, DSc.04/30.12.2019.Tib.102.01
Расмий оппонентлар: Подкаменов Аликсей Владимирович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Ахмедов Юсуф Махмудович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Киров давлат тиббиёт университети (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: диагностика ва жарроҳлик тактикасини оптималлаштириш орқали болаларда қизилўнгач куйишини даволаш натижаларини яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор ўттиз йиллик клиник кузатувлар натижасида қизилўнгачнинг куйиш частотаси болалар ёшига, травматик восита турига, касалликнинг давомийлигига ва зарарланишнинг огирлик даражасига қараб аниқланган;
болаларда қизилўнгачнинг биринчи даражали куйиши 22,5% ҳолларда ҳалқумнинг куйиши билан кечиши аниқланган ва уларда 3-4 кун давомида реаниматсия бўлимида интенсив терапия ўтказилиши зарурлиги асосланган;
илк бор болаларда қизилўнгачнинг учинчи даражали куйишларида жарроҳлик тактикаси йўналтирувчи тор оркали эрта (2-3 ҳафта) бужлаш усули ёрдамида такомиллаштирилган;
илк бор болаларда қизилўнгач куйиши учун тавсия этилган диагностика ва даволаш комплексининг юқори самарадорлиги (яхши натижаларни 83,3% гача ошиши) касалликнинг давомийлигига, куйдирувчи воситанинг турига ва патологик ўзгаришларнинг оғирлик даражасига қараб асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Болаларда қизилўнгач куйишини даволашда хирургик тактика бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: илк бор ўттиз йиллик клиник кузатувлар натижасида қизилўнгачнинг куйиш частотаси болалар ёшига, травматик восита турига, касалликнинг давомийлигига ва зарарланишнинг огирлик даражасига қараб аниқланган ва улар бўйича таклифлар Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Мувофиқлаштирувчи эксперт  кенгаши томонидан 2023 йил 25 майда 51-сон билан тасдиқланган “Беморларда қизилўнгач куйишини хирургик даволаш тактикаси” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Сурхандарё вилоят болалар кўп тармоқли тиббиёт маркази хирургия булими бўйича  28.07.2023 йилдаги  45-сон буйруғи билан, Республика шошлинч тиббий ёрдам илмий маркази Сурхандарё филиали болалар хирургик жарохатланишлар  бўлими бўйича 28.07.2023 йил 4-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 октябрдаги 07/58-сон хулосаси) Ижтимоий самарадорлиги: Болаларда қизилўнгач куйишида диагностика ва қизилўнгач чандиқли торайишларини йўналтирувчи тор орқали бужлаш усулида даволаш тактикаси тиббиётда янгиланди. Иқтисодий самарадорлиги: Ўзбекистон Республикасида Болаларда қизилўнгач куйишларини диагностика қилиш ва чандиқли торайишларида йўналтирувчи тор орқали бужлаш усулида даволаш беморни шифохонада ётиш кунларини қисқаришига олиб келади, болаларнинг соғломлашиши тезлашади.
иккинчи илмий янгилик: болаларда қизилўнгачнинг биринчи даражали куйиши 22,5% ҳолларда ҳалқумнинг куйиши билан кечиши аникланган ва уларда 3-4 кун давомида реаниматсия бўлимида интенсив терапия ўтказилиши зарурлиги асосланган ва  улар бўйича таклифлар  Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Мувофиқлаштирувчи эксперт  кенгаши томонидан 2023 йил 25 майда 51-сон билан тасдиқланган “Беморларда қизилўнгач куйишини хирургик даволаш тактикаси” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Сурхандарё вилоят болалар кўп тармоқли тиббиёт маркази хирургия бўлими бўйича  28.07.2023 йилдаги  45-сон буйруғи билан, Республика шошлинч тиббий ёрдам илмий маркази Сурхандарё филиали болалар хирургик жарохатланишлар бўлими бўйича 28.07.2023 йил 4-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 октябрдаги 07/58-сон хулосаси) Ижтимоий самарадорлиги: Болаларда қизилўнгач куйишида диагностика ва қизилўнгач чандиқли торайишларини йўналтирувчи тор орқали бужлаш усулида даволаш тактикаси тиббиётда янгиланди. Иқтисодий самарадорлиги: Ўзбекистон Республикасида Болаларда қизилўнгач куйишларини диагностика қилиш ва чандиқли торайишларида йўналтирувчи тор орқали бужлаш усулида даволаш беморни шифохонада ётиш кунларини қисқаришига олиб келади, болаларнинг соғломлашиши тезлашади.
учинчи илмий янгилик: илк бор болаларда қизилўнгачнинг учинчи даражали куйишларида жарроҳлик тактикаси йўналтирувчи тор оркали эрта (2-3 ҳафта) бужлаш усули ёрдамида такомиллаштирилган ва улар бўйича таклифлар Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Мувофиқлаштирувчи эксперт  кенгаши томонидан 2023 йил 25 майда 52-сон билан тасдиқланган “Беморларда қизилўнгач куйиши. Тарқалиши, сабаблари, даволаш усуллари” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Сурхандарё вилоят болалар кўп тармоқли тиббиёт маркази хирургия бўлими бўйича  28.07.2023 йилдаги  45-сон буйруғи билан, Республика шошлинч тиббий ёрдам илмий маркази Сурхандарё филиали болалар хирургик жарохатланишлар бўлими бўйича 28.07.2023 йил 4-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 октябрдаги 07/58-сон хулосаси)  Ижтимоий самарадорлиги: болаларда қизилўнгач куйишида диагностика ва қизилўнгач чандиқли торайишларини йўналтирувчи тор орқали бужлаш усулида даволаш тактикаси тиббиётда янгиланди. Иқтисодий самарадорлиги: Ўзбекистон Республикасида Болаларда қизилўнгач куйишларини диагностика қилиш ва чандиқли торайишларида йўналтирувчи тор орқали бужлаш усулида даволаш беморни шифохонада ётиш кунларини қисқаришига олиб келади, болаларнинг соғломлашиши тезлашади.
тўртинчи илмий янгилик: илк бор болаларда қизилўнгач куйиши учун тавсия этилган диагностика ва даволаш комплексининг юқори самарадорлиги (яхши натижаларни 83,3% гача ошиши) касалликнинг давомийлигига, куйдирувчи воситанинг турига ва патологик ўзгаришларнинг оғирлик даражасига қараб асосланган ва улар бўйича таклифлар Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Мувофиқлаштирувчи эксперт  кенгаши томонидан 2023 йил 25 майда 52-сон билан тасдиқланган “Беморларда қизилўнгач куйиши. Тарқалиши, сабаблари, даволаш усуллари” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Сурхандарё вилоят болалар кўп тармоқли тиббиёт маркази хирургия бўлими бўйича  28.07.2023 йилдаги  45-сон буйруғи билан, Республика шошлинч тиббий ёрдам илмий маркази Сурхандарё филиали болалар хирургик жарохатланишлар бўлими бўйича 28.07.2023 йил 4-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 22 октябрдаги 07/58-сон хулосаси) Ижтимоий самарадорлиги: болаларда қизилўнгач куйишида диагностика ва қизилўнгач чандикли торайишларини йўналтирувчи тор орқали бужлаш усулида даволаш тактикаси тиббиётда янгиланди. Иқтисодий самарадорлиги: Ўзбекистон Республикасида Болаларда қизилўнгач куйишларини диагностика қилиш ва чандиқли торайишларида йўналтирувчи тор орқали бужлаш усулида даволаш беморни шифохонада ётиш кунларини қисқаришига олиб келади, болаларнинг соғломлашиши тезлашади.