Нутфуллаева Шаҳло Нуруллаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Ресурстежамкорлик асосида тикув буюмларига намлаб-иситиб ишлов бериш технологиясини такомиллаштириш”, 05.06.04.-Тикувчилик буюмлари технологияси ва костюм дизайни.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4PhD/Т2532
Илмий раҳбар: Ташпулатов Салих Шукурович, техника фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи:
Бухоро муҳандислик- технология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами:
Бухоро муҳандислик-технология институти, PhD.03/29.10.2021.Т.101.03
Расмий оппонентлар: Пўлатова Сабоҳат Усмановна, техника фанлари доктори, профессор (ихтисослик шифри 05.06.04) Илмий кенгаш аъзоси; Мақсудов Набижон Баҳодирович, техника фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент (ихтисослик шифри 05.06.04);
Етакчи ташкилот: Жиззах политехника институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: тикувчилик маҳсулотларига намлаб-иситиб ишлов бериш ускуна асосий ишчи органини такомиллаштириш ва технологик жараён сифат кўрсаткичларини яхшилаш орқали тикув буюмлари юқори сифатини таъминлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор тикувчилик буюмларига намлаб-иситиб ишлов бериш технологик жараёнида маҳсулотнинг юқори сифатини таъминловчи ускуна ишчи органининг конструксияси қатламларининг бир-бирига нисбатан жойлаштириш орқали мустаҳкамлигини таъминловчи механизми ва тўлдирувчи сифатида эса маҳаллий базалт фибра, шишамато, шишамат ва аеросил кукун каби материаллардан металл ўрнини босувчи композит пакетини шакллантиришнинг янги макетлаш услуби тавсия этилган;
тикув буюмларига намлаб-иситиб ишлов бериш технологик жараёнини юқори сифатини таъминловчи дазмоллаш ускунаси ишчи органини эксплуатация жараёнида юқори температура, намлик, босим ва вақт каби факторларнинг таъсири остида юкламага боғлиқ нормал кучланишлар ҳисобланган, конструксиясининг мустаҳкамлигини таъминлаш назарий асосланган ва экспериментал исботланган;
тикув буюмига намлаб-иситиб ишлов бериш жараёнида ускуна ишчи юзасининг тўқимачилик материаллари ва кийим пакетига унинг шакл ҳоосил қилиш ва уни сақлаш, шу билан бирга бириктирма чок ҳақларининг эгилиш бурчаги, юпқалаштириб дазмоллаш каби индикаторларига таъсирининг математик модели олинган;
ресурстежамкорлик асосида янги намлаб-иситиб ишлов бериш технологик жараёнининг босим (cонст.), вакуум қуввати, буғ, намлик ва вақт каби режимларининг оптимал қийматлари тавсия этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тикувчилик маҳсулотларига намлаб-иситиб ишлов бериш технологиясини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган илмий натижалар асосида:
дазмоллаш ускунаси ишчи органининг янги намунаси асосида ишлаб чиқилган намлаб-иситиб ишлов беришнинг янги технологияси “Ўзтўқимачиликсаноат” Уюшмаси тизимидаги корхоналарда, хусусан “ОФС” тикув буюмларини ишлаб чиқариш корхонасида жорий этилган (“Ўзтўқимачиликсаноат” Уюшмасининг 2023 йил 17 апрелдаги 03/25-сон маълумотномаси). Натижада тикув буюмлари деталларини НИИБ технологик жараёнининг самарадорлигини 8,7 % га ошириш имконияти яратилган;
намлаб-иситиб ишлов беришнинг янги технологияси (“Ўзтўқимачиликсаноат” Уюшмаси тизимидаги корхоналарда, хусусан “ШУХ ШЕР БЕК” МЧЖ тикув корхонасида жорий этилган (“Ўзтўқимачиликсаноат” Уюшмасининг 2023 йил 17 апрелдаги 03/25-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижаларининг ишлаб чиқаришга жорий этилиши тикув маҳсулоти сифатини 9,1 % га ошириш имконини берган;
ишлаб чиқилган намлаб-иситиб ишлов бериш режимлари “Ўзтўқимачиликсаноат” Уюшмаси тизимидаги корхоналарда, хусусан “Шахло кийим саноат” ОК тикувчилик буюмлари ишлаб чиқариш корхонасида жорий этилган (“Ўзтўқимачиликсаноат” Уюшмасининг 2023 йил 17 апрелдаги 03/25-сон маълумотномаси). Натижада тикув буюмлари деталларига НИИБ технологик жараёнининг самарадорлигини 10,3% га, шу билан бирга маҳсулот сифатини ошириш имконини берган.